Tập trung định hướng nghề nghiệp cho học sinh

Còn em Bùi Thị Hồng Nhung, học sinh lớp 12D thì cho biết, em ôn đại học khối D, do đó chọn thi vào Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Thực ra, em cũng băn khoăn nhiều về việc chọn trường thi, nhưng em yêu thích nghề báo, lại học khá môn Văn và Ngoại ngữ nên quyết định chọn thi trường này. Vừa qua, tại kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh các môn văn hóa lớp 12, Hồng Nhung đã đạt giải nhất môn Văn cấp tỉnh. Nhung cho biết, khi em trình bày nguyện vọng đã được các thầy, cô giáo trong Ban tư vấn tuyển sinh của trường và gia đình rất ủng hộ. Đặc biệt, khi tham khảo điểm chuẩn vào các trường đại học thuộc khối mình đăng ký qua Ban tuyển sinh của trường em nghĩ với sự cần cù, chăm chỉ, sức học của mình sẽ đủ điểm vào trường. Kỳ thi thử ĐH, CĐ vừa qua theo đề chung của Sở Giáo dục và Đào tạo, em đã được điểm khá đều giữa các môn.

Cô giáo Nguyễn Thị Mai, Chủ nhiệm lớp 12H, Trường THPT Nho Quan C cho biết: "Qua hướng nghiệp cho thấy, có khá nhiều học sinh còn "lơ mơ" về ngành nghề, có những quyết định thiếu chính xác khi chọn nghề phù hợp. Một số học sinh nghe theo sự áp đặt chủ quan của gia đình, một số theo bạn bè mà không quan tâm đến các yếu tố quan trọng trong hướng nghiệp, đó là sở thích bản thân, năng lực (lực học, điều kiện của gia đình) và nhu cầu của xã hội đối với nghề đó… Lớp 12H do tôi làm chủ nhiệm là một lớp học với đa số học sinh có lực học trung bình, qua hoạt động hướng nghiệp của Ban tư vấn tuyển sinh nhà trường và qua trao đổi giữa cô giáo chủ nhiệm với từng hoàn cảnh gia đình, lực học của các em, hiện hầu hết các em đã chọn được nghề nghiệp, ngành nghề tương lai cho mình. Theo đó, chỉ có số ít học sinh học khá chọn thi các trường đại học trong tốp trung bình, còn gần 80% học sinh trong lớp chọn thi các trường cao đẳng và trung cấp nghề theo các ngành nghề: công nghiệp điện tử, sửa chữa máy móc, điện dân dụng, may công nghiệp, nấu ăn, lễ tân phục vụ dịch vụ du lịch… và chọn các trường có chi nhánh trong tỉnh hoặc các tỉnh gần Ninh Bình để thuận lợi cho việc đi lại, sinh hoạt và học tập ".

Thầy giáo Lê Thành Dương, Hiệu trưởng nhà trường, Trưởng Ban tuyển sinh Trường THPT Nho Quan C cho biết: Thực tế cho thấy, trước khi nộp hồ sơ đăng ký dự thi vào các trường ĐH, CĐ thì việc biết đầy đủ thông tin để chọn ngành, nghề rất quan trọng đối với các em học sinh, bởi nếu chọn nghề phù hợp không chỉ giúp các em bảo đảm cuộc sống vật chất mà còn có niềm vui trong công việc, dễ dàng thành công trong cuộc sống sau này.

Trước thực tế đó, hàng năm, Trường THPT Nho Quan C thành lập Ban tuyển sinh của trường, tư vấn, hướng dẫn cho các em học sinh lớp 12 chọn trường, chọn nghề phù hợp và các thủ tục, giấy tờ làm hồ sơ thi đại học, cao đẳng để các em không làm sai, điền thiếu các thông tin cần thiết. Ban tuyển sinh nhà trường cũng là một kênh cung cấp cho các em các ngành nghề, công việc hiện xã hội đang có nhu cầu cao, để các em lựa chọn ngành nghề theo học phù hợp với năng lực, sở trường và điều kiện kinh tế của gia đình…

Theo đồng chí Trần Quang Ánh, Phó Giám đốc Thường trực Sở Giáo dục và Đào tạo, thực tế những năm qua, nhiều học sinh lúng túng khi quyết định làm hồ sơ thi vào trường ĐH, CĐ một phần là do đánh giá về lực học chưa chính xác, thiếu thông tin về ngành nghề. Đa số học sinh có tâm lý chọn ngành học theo phong trào hoặc chọn theo cảm tính thích các ngành "hot" như kinh tế, y dược…, thích "làm thầy hơn làm thợ". Cũng vì chạy theo phong trào mà hiện nhân lực các ngành này dư thừa, nhiều em ra trường nhưng không có việc làm, gây lãng phí lớn cho xã hội.

Bên cạnh đó, đối tượng có vai trò quan trọng tác động đến sự quyết định nghề nghiệp của các em là nhà trường và phụ huynh lại chưa được quan tâm đúng mức. Một số trường ĐH, CĐ tới các trường THPT tư vấn tuyển sinh nhưng lại theo hướng "chọn trường chứ không chọn nghề" khiến các em có quyết định không phù hợp. Vì vậy, ngoài quyết định từ chính bản thân mỗi học sinh, các em đang rất cần sự tư vấn hướng nghiệp của các thầy, cô giáo trong trường THPT, nhất là trong thời điểm nộp hồ sơ dự thi vào các trường đại học, cao đẳng hiện nay, bởi giáo viên là những người nắm khá rõ năng lực học tập, sở thích của từng học sinh cũng như nhu cầu nhân lực của xã hội. Về lâu dài, ngành Giáo dục cần quan tâm hơn nữa tới hoạt động hướng nghiệp cho học sinh ngay từ bậc học THCS, THPT…

Trước đó, để khảo sát chất lượng học tập 8 môn thi đại học, cao đẳng (gồm: Toán học, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Tiếng Anh), giữa tháng 3-2014, Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức Kỳ thi thử đại học, cao đẳng theo đề chung của Sở. Kỳ thi này tạo điều kiện cho học sinh tích lũy kinh nghiệm, làm quen với quy chế thi, áp lực thi, rèn kỹ năng vận dụng kiến thức, kỹ năng trình bày, kỹ năng làm bài thi trắc nghiệm, qua đó đánh giá đúng năng lực, trình độ của mình để chọn ngành, chọn nghề phù hợp. Đặc biệt, kết quả thi giúp cho giáo viên có cơ sở khoa học để tư vấn hướng nghiệp, giúp học sinh lựa chọn trường ĐH, CĐ để thi nhằm đảm bảo phù hợp năng lực và nguyện vọng của các em…

Cùng với đó, trước những thay đổi trong tuyển sinh vào các trường ĐH, CĐ năm nay, Sở Giáo dục và Đào tạo Ninh Bình đã có công văn yêu cầu các trường THPT, các Trung tâm Giáo dục thường xuyên tuyên truyền, tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh để đăng ký dự thi đúng trường, đúng nghề phù hợp với năng lực, điều kiện của từng em. Cung cấp đầy đủ thông tin về phân chia khu vực, các chế độ, chính sách ưu tiên trong tuyển sinh ĐH, CĐ 2014 tới cán bộ, giáo viên và học sinh của nhà trường.

Tổ chức hướng dẫn học sinh ghi hồ sơ đăng ký dự thi theo đúng nguyện vọng và quy định của hồ sơ, tránh sai sót, nhầm lẫn. Nhập dữ liệu hồ sơ đăng ký dự thi theo lớp, trong quá trình nhập hồ sơ cần đối chiếu, kiểm tra thông tin của ngành, trường theo cuốn sách "Những điều cần biết về tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2014", nhất thiết dữ liệu phải được kiểm dò 2-3 lần trước khi gửi dữ liệu về Sở…

Đồng thời, Sở Giáo dục và Đào tạo cũng thành lập các đoàn kiểm tra thực hiện công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2014 tại các trường học, từ ngày 8 đến 15-4 để nắm tình hình và khắc phục những tồn tại trong triển khai công tác tuyển sinh tại các nhà trường…

Bài, ảnh: Mỹ Hạnh