Theo số liệu thống kê của cơ quan chức năng, trong số các vụ việc khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh thời gian qua, các vụ việc liên quan đến lĩnh vực đất đai chiếm số lượng lớn. Thực trạng này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và trợ giúp pháp lý (TGPL) về lĩnh vực đất đai cho người dân, nhất là địa bàn nông thôn, địa bàn triển khai các dự án có liên quan đến GPMB...
Theo một cán bộ Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh (Sở Tư pháp), tình trạng khiếu nại, tố cáo liên quan đến lĩnh vực đất đai trong một bộ phận người dân chủ yếu từ những lý do: Việc thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ tái định cư chưa đúng quy định; áp giá đền bù thấp; tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao đất, nhưng thiếu trách nhiệm quản lý về đất, để người dân lấn chiếm, xâm canh trong thời gian dài, khi phát hiện đề nghị xử lý thì phát sinh khiếu nại; sự thiếu hiểu biết của người dân khi thực hiện các quyền sử dụng đất... Chính vì vậy, trong kế hoạch năm của Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh, hoạt động của các đoàn TGPL lưu động đã tập trung mạnh vào công tác tuyên truyền pháp luật về đất đai cho nhân dân, nhất là người dân vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện kinh tế kém phát triển, trình độ dân trí không đồng đều, nhận thức, kiến thức về pháp luật còn hạn chế. Tại các buổi TGPL lưu động, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật nói chung, Luật Đất đai nói riêng đã được các trợ giúp viên rất quan tâm, bằng nhiều hình thức, như: Nói chuyện pháp luật liên quan đến lĩnh vực đất đai; phát tờ gấp, sách bỏ túi về các nội dung của Luật Đất đai có liên quan trực tiếp đến đời sống của bà con; trực tiếp giải đáp những thắc mắc của bà con xung quanh lĩnh vực đất đai... Nhờ luôn sát với thực tế, phương thức hoạt động linh hoạt, các đoàn trợ giúp lưu động của Trung tâm đã góp phần không nhỏ làm chuyển biến về nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của người dân.
Tuy nhiên vẫn còn một bộ phận không nhỏ người dân vùng sâu, vùng xa chưa có điều kiện tiếp cận với TGPL. Hiểu biết pháp luật liên quan đến đất đai còn nhiều hạn chế, nên dễ phát sinh những vi phạm không đáng có, đến khi có biện pháp xử lý chắc chắn sẽ lại phát sinh khiếu nại, tố cáo… Chính vì vậy, việc TGPL về lĩnh vực đất đai là hết sức cần thiết, giúp giảm khiếu nại, tố cáo, các tranh chấp phát sinh liên quan đến đất đai. Việc TGPL trong lĩnh vực đất đai cần được tiến hành thường xuyên, liên tục thông qua các buổi trợ giúp lưu động hoặc phổ biến pháp luật đất đai trên sóng phát thanh và truyền hình ở địa phương, trợ giúp với từng vụ việc cụ thể tại trụ sở Trung tâm…
Văn Minh