Tăng cường công tác phối hợp về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng

Các cơ quan tố tụng trên địa bàn thực hiện nghiêm việc cấp giấy chứng nhận tham gia tố tụng cho các trợ giúp viên pháp lý, luật sư do Trung tâm TGPL cử; cấp 30 giấy chứng nhận bào chữa cho trợ giúp viên pháp lý bào chữa cho 23 trường hợp; Tòa án nhân dân đã cấp giấy chứng nhận người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích  hợp pháp cho 12 lượt trợ giúp viên trong các vụ án.

Hội đồng phối hợp liên ngành thực hiện tốt việc chỉ đạo, quán triệt nội dung Thông tư liên tịch số 11/2013/TTLT tại các trại tạm giam giải thích cho các đối tượng (bị can, bị cáo, người bị tạm giam) hiểu về quyền được TGPL miễn phí và cung cấp mẫu đơn, địa chỉ của Trung tâm TGPL Nhà nước để giúp họ thực hiện quyền được TGPL khi có nhu cầu.

Tuy nhiên, thời gian qua, công tác truyền thông pháp luật về TGPL và triển khai Thông tư liên tịch số 11/2013/TTLT chưa thường xuyên, sâu rộng; việc cấp phát miễn phí tờ gấp pháp luật, mẫu đơn yêu cầu TGPL, danh sách người thực hiện TGPL tại các địa điểm tiếp công dân của cơ quan tiến hành tố tụng chưa được thực hiện tốt. Một số cơ quan tố tụng chưa hiểu đầy đủ về hoạt động TGPL, dẫn đến việc tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về TGPL chưa đồng bộ, thống nhất.

Việc hướng dẫn, giải thích cho người bị tạm giam, tạm giữ, bị can, bị cáo, bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự… trong các giai đoạn tố tụng, giải quyết vụ án dân sự, hình sự, hành chính chưa được chú trọng thường xuyên mà còn chung chung, dẫn đến việc bỏ sót đối tượng được trợ giúp pháp lý.

Công tác phối hợp giữa Trung tâm TGPL với một số cơ quan tiến hành tố tụng có lúc chưa chặt chẽ, có điều tra viên vẫn chưa hiểu vai trò trợ giúp viên pháp lý khi tham gia tố tụng; có trường hợp thuộc đối tượng TGPL chưa được các cơ quan kịp thời gửi văn bản đề nghị yêu cầu TGPL hoặc phân công người thực hiện TGPL.

Do đó ảnh hưởng đến sự tham gia của người bào chữa, bảo vệ ngay sau khi có quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can hay thông báo thụ lý vụ việc dân sự, hành chính để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đối tượng được TGPL. Nguyên nhân của các hạn chế trên là do công tác tuyên truyền về hoạt động TGPL còn hạn chế.

Các ngành, địa phương không có kinh phí cho hoạt động truyền thông về TGPL để đầu tư tuyên truyền cho công tác này. Một số cơ quan tiến hành tố tụng chưa thường xuyên lồng ghép công tác hướng dẫn chỉ đạo nghiệp vụ với nội dung phổ biến chính sách TGPL. Nhận thức của nhân dân về TGPL còn hạn chế, một số người được TGPL không biết quyền được hưởng chính sách TGPL để chủ động có yêu cầu TGPL…

Nhằm tăng cường công tác phối hợp về TGPL trong hoạt động tố tụng, Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL của tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương triển khai thực hiện tốt Luật Trợ giúp pháp lý và các Thông tư mới về TGPL. Đẩy mạnh hoạt động tham gia tố tụng bảo vệ tốt quyền, lợi ích hợp pháp của người được TGPL. Tổ chức bồi dưỡng về TGPL cho điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán.

Làm tốt việc kiểm tra công tác phối hợp TGPL đối với các cơ quan tiến hành tố tụng. Tăng cường hoạt động phối hợp giữa Trung tâm TGPL với Đoàn Luật sư của tỉnh và các cơ quan tiến hành tố tụng nhằm đảm bảo 100% số vụ việc tham gia tố tụng có đối tượng thuộc diện được TGPL được trợ giúp viên pháp lý, luật sư bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho họ.

Tăng cường công tác tuyên truyền về TGPL tại cơ sở, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa, vùng có đồng bào dân tộc. Thực hiện tốt việc cung cấp cho các cơ quan tiến hành tố tụng bảng thông tin trợ giúp pháp lý đặt tại nhà tạm giam, tạm giữ, nơi tiếp công dân.

Làm tốt việc phát mẫu đơn yêu cầu TGPL, tờ gấp pháp luật về TGPL và thông tin về Trung tâm TGPL, người TGPL cho người bị tạm giam, tạm giữ, bị can, bị cáo, bị hại, nguyên đơn dân sự… Tăng cường kiện toàn đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý, cộng tác viên TGPL theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý.

Thực hiện việc ký hợp đồng với văn phòng luật sư, công ty luật, hoặc luật sư để thực hiện việc TGPL cho các đối tượng thuộc diện được TGPL.

Trần Mạnh Dũng