Ông Đinh Xuân Dũng, Trưởng Ban Khuyến học dòng họ Đinh Quân kể rằng, từ thời xa xưa, khi cuộc sống của bà con trong dòng họ còn nhiều khó khăn nhưng đã có nhiều gia đình quan tâm, chú trọng chăm lo cho sự học của con cái. Điển hình như gia đình cụ Đinh Chí Đạo, một giáo viên bậc tiểu học. Vợ mất sớm, một mình cụ Đạo bươn chải để nuôi nấng 7 người con, vì thế mà gia đình cụ luôn nghèo nhất làng. Cuộc sống bữa no, bữa đói là vậy, nhưng cụ quyết không để người con nào phải bỏ học giữa chừng. Các con cụ đều hiểu được khát vọng và sự hi sinh của bố nên đều chăm ngoan, hiếu thảo và học hành giỏi giang. Đến nay, cả 7 người con của cụ đều thành đạt và có nhiều cống hiến trong nhiều lĩnh vực công tác. Gia đình cụ Đạo là tấm gương sáng để các gia đình trong dòng họ học tập, noi theo.
Gia đình ông Đinh Đức Long vốn rất khó khăn. Từ đó, ông Long không ngừng tự học qua sách báo, qua các lớp chuyển giao khoa học kỹ thuật do địa phương tổ chức để học tập cách làm ăn để vươn lên thoát nghèo. Với kiến thức vững vàng, ông Long đã xây dựng mô hình "vườn-ao-chuồng". Gia đình đã áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào chăn nuôi và trồng trọt, cải tạo vườn tạp trồng bưởi Diễn, hiện vườn có hàng trăm cây bưởi Diễn sai trĩu quả. Hệ thống chuồng trại được ông xây dựng kiên cố nuôi lợn thịt, cải tạo ao thả cá chất lượng cao; hàng năm tổng thu lãi vài trăm triệu đồng.
Không những xây dựng được ngôi nhà khang trang với đầy đủ tiện nghi hiện đại, xe ô tô, ông Long càng có thêm điều kiện chăm lo cho việc học của con cái. Cả ba người con của gia đình đều chăm ngoan, học giỏi. Nhà ông là hộ đầu tiên của xóm được gắn biển "Nhà sạch, vườn đẹp, kiểu mẫu" hàng năm.
"Thực tế cho thấy, chỉ có cách không ngừng học tập, không ngừng trang bị kiến thức thì mới có thể giúp cho bản thân làm chủ được công nghệ, làm chủ sản xuất để nâng cao hiệu quả kinh tế từ chính công việc của nhà nông này. Từ bài học của chính bản thân mình, tôi luôn động viên các con nỗ lực học tập, để có thể thành công trong các lĩnh vực của cuộc sống"- ông Long chia sẻ.
Theo tháng năm, truyền thống hiếu học của dòng họ Đinh Quân càng được các thế hệ con cháu gìn giữ và phát huy. Nhằm khơi dậy và phát huy truyền thống hiếu học của dòng họ, Ban Khuyến học của dòng họ Đinh Quân được thành lập từ năm 2009. Ngay từ ngày đầu thành lập, Ban Khuyến học dòng họ đã đi vào nề nếp, đề ra các giải pháp thiết thực, hiệu quả để thúc đẩy sự học của con em trong dòng họ.
Theo đó, hàng năm, Ban đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân trong dòng họ xây dựng quỹ. Từ đóng góp của mỗi gia đình trong dòng họ, đến sự chung tay ủng hộ của con em dòng họ đang học tập, công tác ở mọi miền Tổ quốc, đến nay, số dư quỹ đạt trên 160 triệu đồng.
Từ nguồn quỹ này, Ban Khuyến học của dòng họ đã tổ chức tốt việc khen thưởng, biểu dương những tấm gương hiếu học. Tính từ năm 2016-2020, dòng họ đã trao thưởng cho gần 700 học sinh, sinh viên có thành tích cao trong học tập. Ngoài ra, còn tặng quà, tặng tiền tàu xe… cho các cháu học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, giúp các cháu có thêm động lực để vươn lên học giỏi.
Để công tác khuyến học được đông đảo con cháu trong dòng họ hưởng ứng, Ban Khuyến học dòng họ Đinh Quân đã thường xuyên tuyên truyền, động viên, trao đổi, hướng dẫn cho các thành viên trong gia đình nắm được nội dung các tiêu chí, đăng ký phấn đấu, tự đánh giá, chấm điểm, xếp loại "Gia đình học tập", "Dòng họ học tập". Hàng năm vào mùa xuân, Ban Khuyến học dòng họ tuyên truyền, động viên các gia đình trong họ đăng ký danh hiệu "Gia đình học tập".
Từ năm 2016 đến nay, dòng họ có trên 90% gia đình đăng ký phấn đấu xây dựng "Gia đình học tập"; 100% hộ đăng ký đạt danh hiệu "Gia đình học tập". Dòng họ Đinh Quân 5 năm liền được công nhận "Dòng họ học tập" , năm 2020 đạt danh hiệu "Dòng họ học tập tiêu biểu" của huyện Hoa Lư.
Đặc biệt, từ khi triển khai thực hiện Quyết định 281 của Thủ tướng Chính phủ về "Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng" đến nay, dòng họ Đinh Quân đã động viên, khuyến khích các thế hệ con cháu tích cực học tập, nghiên cứu khoa học nâng cao nhận thức, kiến thức trên các lĩnh vực.
Hiện nay, dòng họ có 3 người là tiến sỹ, 29 người trình độ thạc sỹ, 112 người có bằng đại học, cao đẳng. Không chỉ chú trọng tới sự học của con trẻ, người lớn trong dòng họ cũng gương mẫu, thi đua học tập trong cộng đồng dưới nhiều hình thức phong phú như: Người cao tuổi học kiến thức chăm sóc sức khỏe Tâm năng dưỡng sinh, học các môn thể dục thể thao phù hợp và tham gia vào CLB văn nghệ.
Lực lượng lao động trẻ ai cũng nỗ lực học tập để lập nghiệp, để có thể nâng cao chất lượng cuộc sống trên chính quê hương mình thông qua việc tích cực học nghề, tham gia vào các lớp chuyển giao khoa học kỹ thuật, tự học, trao đổi kinh nghiệm trong phát triển kinh tế và xây dựng gia đình hạnh phúc…
Với tinh thần đoàn kết, gắn bó, giúp đỡ nhau học tập và phát triển kinh tế giữa các gia đình trong dòng họ, đời sống của các gia đình trong dòng họ Đinh Quân ngày càng được cải thiện và nâng cao. Tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo ngày càng giảm. Năm 2015, dòng họ có 9 hộ nghèo và 5 hộ cận nghèo thì đến năm 2019, trong dòng họ không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo. Các gia đình trong dòng họ luôn tích cực tham gia các hoạt động xã hội ở địa phương tổ chức như: cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư", phong trào xây dựng nông thôn mới và các phong trào thi đua yêu nước khác ở địa phương.
Với những nỗ lực đó, dòng họ Đinh Quân đã được tặng nhiều bằng khen, giấy khen của Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam, Hội Khuyến học tỉnh, UBND huyện Hoa Lư… Năm 2020, dòng họ đã được tặng bức trướng "Dòng họ học tập tiêu biểu".
Đào Hằng