Sử dụng hiệu quả nguồn vốn xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, nâng cao

Ngay sau hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2010-2019, quán triệt quan điểm xây dựng NTM không có điểm dừng, nhiều địa phương triển khai ngay xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu; trong đó, huyện Hải Hậu thực hiện thí điểm Đề án xây dựng huyện Hải Hậu NTM kiểu mẫu “sáng - xanh - sạch - đẹp để phát triển bền vững” giai đoạn 2019-2025 theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Để đạt mục tiêu hết năm 2020 có 25% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM nâng cao; có ít nhất 10 mô hình NTM kiểu mẫu ở xã, thôn, xóm, ngay khi bắt đầu triển khai xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, tỉnh đã chỉ đạo các địa phương phải thực hiện đồng bộ các giải pháp huy động, bố trí hợp lý nguồn lực đảm bảo tính khả thi của các kế hoạch.

Người dân xã Điền Xá (Nam Trực) tích cực kiến tạo cảnh quan nhà vườn theo mô hình “Xanh - sạch - đẹp” góp phần hoàn thành tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, nâng cao.

Các địa phương đã tập trung phát huy hiệu quả đầu tư trong 10 năm qua, tạo nhiều cơ hội phát triển kinh tế nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân nông thôn; từ đó người dân có điều kiện đóng góp xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương quyết liệt thực hiện hiệu quả Đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp. Bên cạnh đó, các ngành, các địa phương đã tranh thủ các nguồn vốn hỗ trợ cho hàng trăm doanh nghiệp nông thôn đổi mới công nghệ, thiết bị, cải tiến quy trình, kỹ thuật, thúc đẩy phát triển sản xuất, chế biến các nhóm hàng nông, lâm, thủy sản chủ lực, có liên kết chuỗi giá trị với nông dân. Hiện toàn tỉnh đã hình thành trên 30 mô hình mới trong liên kết tổ chức sản xuất, tiêu thụ nông sản hàng hóa theo chuỗi giá trị và các vùng sản xuất chuyên canh tập trung theo mô hình “cánh đồng lớn” cho hiệu quả kinh tế cao. Trong đó, có một số mô hình điểm liên kết chuỗi giá trị được xác nhận sản phẩm chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, mang lại hiệu quả cao như: Mô hình trồng cây dược liệu của Công ty Hoa Thiên Phú, mô hình sản xuất lúa giống của Công ty TNHH Cường Tân; mô hình sản xuất nông nghiệp sạch của Công ty VinEco; mô hình lúa gạo chất lượng cao của Công ty TNHH Toản Xuân, Công ty TNHH Cơ khí Đình Mộc; tổ hợp sản xuất và chế biến thịt lợn công nghệ quốc tế của Công ty Biển Đông với quy mô 20 nghìn tấn/năm; mô hình xây dựng nhãn hiệu tập thể “cá bống bớp huyện Nghĩa Hưng”; mô hình liên kết chuỗi sản xuất, chế biến ngao theo tiêu chuẩn ASC giữa Công ty TNHH Thủy sản Lenger Việt Nam với hai huyện Giao Thủy, Nghĩa Hưng và đại diện các hộ nuôi ngao trên địa bàn tỉnh… Tập trung thực hiện quyết liệt chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) với mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp cải tiến, khắc phục tất cả các điểm yếu trong toàn bộ quy trình từ sản xuất đến tiêu thụ hướng tới nâng chất lượng các sản phẩm chủ lực, thế mạnh. Đến nay toàn tỉnh đã có 62 sản phẩm của 29 cơ sở sản xuất được UBND tỉnh công nhận sản phẩm OCOP đạt 3 sao và 4 sao. Công tác thu hút doanh nghiệp đầu tư về khu vực nông thôn góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp được đẩy mạnh. Tính lũy kế từ khi xây dựng NTM đến nay đã được trên 5.000 doanh nghiệp tại địa bàn nông thôn. Trong đó nhiều doanh nghiệp dệt may quy mô lớn, giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động nông thôn như Công ty CP May Sông Hồng, Công ty TNHH Giầy Amara Việt Nam, Công ty TNHH Golden Victory Việt Nam… Hiện nay, số hộ có thu nhập ngoài nông nghiệp ở nông thôn chiếm trên 80%. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2020 ước đạt 52 triệu đồng, gấp 4,1 lần so với trước khi xây dựng NTM; khoảng cách thu nhập giữa thành thị và nông thôn giảm xuống còn 1,35 lần; mức sống của người dân nông thôn được cải thiện đáng kể, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giảm còn dưới 1%. 

Tỉnh đã triển khai trên 70 dự án đầu tư xây dựng khu đô thị ở trung tâm huyện và các xã khu vực nông thôn để tạo nguồn cho xây dựng NTM, NTM nâng cao, kiểu mẫu. Tỉnh còn phân bổ, sử dụng hợp lý nguồn vốn ngân sách trong thực hiện chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Năm 2019, tỉnh đã phân bổ 181 tỷ đồng vốn Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM cho 209 xã, 1 dự án và hỗ trợ đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng 22 hợp tác xã nông nghiệp thuộc các nội dung trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020. Đầu tháng 4-2020, tỉnh đã phân bổ vốn sự nghiệp mục tiêu quốc gia xây dựng NTM năm 2020 với tổng số tiền là 64 tỷ 200 triệu đồng từ nguồn sự nghiệp ngân sách Trung ương bổ sung cho các đơn vị, ngân sách huyện, thành phố để tổ chức thực hiện các chương trình, đề án, nhiệm vụ của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM năm 2020. Vốn ngân sách địa phương quản lý điều hành tỉnh ưu tiên phân bổ cho các địa phương xây dựng các mô hình NTM kiểu mẫu năm 2019 và 2020 tỉnh với tổng kinh phí 44 tỷ 770 triệu đồng (trong đó năm 2019: 17 tỷ 700 triệu đồng, năm 2020: 27 tỷ 770 triệu đồng). Tính chung đến 15-4-2020 toàn tỉnh đã huy động 40 nghìn tỷ đồng đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng NTM và NTM nâng cao, kiểu mẫu. Nông thôn Nam Định ngày càng “sáng - xanh - sạch - đẹp”, hướng tới mục tiêu “miền quê đáng sống”. Đến nay có 8 xã của 3 huyện Vụ Bản, Nam Trực, Xuân Trường đã gửi hồ sơ đề nghị xét, công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2019; 4 xã của huyện Ý Yên, 1 xã của huyện Nghĩa Hưng đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ đề nghị xét, công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2019. Riêng huyện Hải Hậu, dự kiến 34/34 xã, thị trấn đề nghị xét công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2020. Có 9 mô hình cấp xóm đã được huyện thẩm định đạt các tiêu chí kiểu mẫu về kết cấu hạ tầng, cảnh quan môi trường và văn hóa (xóm 4 xã Hải Bắc, xóm 8 xã Hải Tây, xóm 3 xã Hải Hà, tổ dân phố số 8 thị trấn Thịnh Long, xóm 12 xã Hải Quang, xóm Tây Cát xã Hải Đông, xóm Vĩnh Hiệp xã Hải Thanh, xóm 2 và xóm 3 - Phú Lễ xã Hải Châu). Đã công nhận xóm 2, xóm 3 - Phú Lễ xã Hải Châu đạt xóm NTM kiểu mẫu. Về mô hình cấp xã, hiện tại xã Hải Thanh hoàn thành 100% tiêu chí xã kiểu mẫu; 2 xã Hải Quang, Hải Châu cơ bản hoàn thành được các tiêu chí kiểu mẫu về kết cấu hạ tầng, cảnh quan, môi trường và văn hóa; 4 xã Hải Hà, Hải Bắc, Hải Anh, Hải Phú đăng ký hoàn thành các tiêu chí xã NTM kiểu mẫu trong năm 2020; 27 xã còn lại đang tích cực xây dựng, hoàn thiện các tiêu chí kiểu mẫu về kết cấu hạ tầng, cảnh quan, môi trường và văn hóa./.

Bài và ảnh: Thúy Vy