Tìm kiếm: văn hóa dân tộc

Từ khi Quân đội Việt Nam ra đời đến nay, nói đến văn hóa quân sự phải lấy hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ làm tiêu điểm để quy chiếu mọi giá trị cao cả nhất của văn hóa quân sự trong thời đại Hồ Chí Minh.

Những năm qua, các trường học trên địa bàn huyện Hoa Lư đã tích cực tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh nhằm giúp các em phát triển toàn diện, tăng cường thể chất, trí tuệ, rèn luyện kỹ năng sống. Đây cũng là hoạt động nhằm đẩy mạnh công tác bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc; hưởng ứng mạnh mẽ phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" trong toàn ngành Giáo dục và Đào tạo.

Trường THPT Dân tộc nội trú Ninh Bình hiện có 395 học sinh. 100% học sinh là đồng bào dân tộc Mường. Những năm qua, bằng việc giáo dục văn hóa, kỹ năng sống kết hợp với nỗ lực đưa những nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc Mường vào trong từng tiết học, từng hoạt động của nhà trường đã góp phần nâng cao ý thức cho học sinh trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc mình. Từ đó, tạo cho các em không khí thoải mái, tự tin trong học tập và khi tham gia các hoạt động ngoài cộng đồng.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn khẳng định, việc trao Cúp Lạc Hồng mang ý nghĩa đặc biệt nhằm tôn vinh văn hóa dân tộc và lưu lại dấu ấn lịch sử của Đại hội XIII.

Ninh Bình là địa phương lưu giữ được nhiều lễ hội mang đậm truyền thống văn hóa dân tộc. Các lễ hội ở Ninh Bình trải dài các tháng trong năm, mỗi lễ hội có những đặc trưng riêng khiến người về dự hội luôn cảm nhận được không gian văn hóa riêng có của từng vùng, miền, địa phương… Đặc biệt, lễ hội truyền thống của các dân tộc thiểu số trong tỉnh đã và đang được quan tâm bảo tồn nhằm phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể của đồng bào dân tộc thiểu số.

Để bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc Mường, trong đó có hát giao duyên tiếng Mường, những năm qua, chị Bùi Thị Ân, Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ, Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) hát giao duyên tiếng Mường thôn Bãi Cả, xã Cúc Phương (huyện Nho Quan) đã luôn nỗ lực cùng hội viên phụ nữ xã giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc. Chị cùng các thành viên CLB đã đưa tiếng hát giao duyên dân tộc Mường ngày càng gần gũi với đời sống đương đại. CLB hát giao duyên tiếng Mường thôn Bãi Cả đã đạt giải B tại Liên hoan các CLB nghệ thuật không chuyên tỉnh Ninh Bình năm 2019.

Xác định công tác bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa phi vật thể của đồng bào dân tộc thiểu số là một trong những nội dung cơ bản để giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, việc thực hiện các chính sách, pháp luật về công tác này được tỉnh ta quan tâm, chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc, kịp thời, hiệu quả.

Với lực lượng vận động viên đông đảo tham gia 11 nội dung thi và liên hoan văn hóa dân tộc, đoàn Việt Nam đã có một kỳ Army Games thành công với nhiều nội dung đạt thành tích cao.

Tổ chức hiệu quả các hoạt động lễ hội góp phần khai thác tiềm năng du lịch, quảng bá văn hóa đất và người mỗi địa phương, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Phóng viên Báo Ninh Bình đã có cuộc phỏng vấn đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao về phát huy giá trị văn hóa - lịch sử của các lễ hội trong năm Du lịch Quốc gia 2020. Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn.

Những năm qua, nhất là năm 2019, công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về lễ hội được tăng cường. Công tác tổ chức lễ hội nhìn chung diễn ra an toàn, lành mạnh, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, địa phương, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.

Hòa chung không khí mừng Đảng, mừng Xuân Canh Tý 2020, ngày 18/1, Trường Trung học cơ sở Ninh Xuân tổ chức chuyên đề "Xuân ấm áp - Tết chia sẻ", nhằm tạo sân chơi cho các em học sinh qua đó giáo dục học sinh hiểu biết thêm về truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc của ngày Tết cổ truyền.

Ninh Bình là mảnh đất có bề dày lịch sử và truyền thống văn hóa lâu đời, nơi lưu giữ những di sản văn hóa vật thể, phi vật thể mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc hòa quyện trong cảnh quan thiên nhiên hũng vĩ, nên thơ của núi non, sông nước và hệ thống các hang động xuyên thủy độc đáo, kỳ ảo. Đặc biệt, Quần thể danh thắng Tràng An được tổ chức UNESCO vinh danh là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, di sản hỗn hợp đầu tiên ở khu vực Đông Nam á. Những năm qua, Ninh Bình đã có những định hướng đúng đắn để phát triển du lịch gắn với bảo vệ di sản, trở thành điểm đến hấp dẫn, nằm trong tốp 5 địa phương có nguồn lực phát triển du lịch ở Việt Nam.

Cúc Phương là xã vùng cao của huyện Nho Quan, có trên 96% đồng bào dân tộc Mường sinh sống với nhiều nét văn hóa, phong tục tập quán độc đáo. Trong quá trình xây dựng nông thôn mới, Cúc Phương đã đẩy mạnh phong trào thi đua, xây dựng mô hình "Dân vận khéo trong giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường", nhằm lưu giữ nét đẹp quê hương, là nhân tố thúc đẩy du lịch địa phương phát triển.

Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm tạo sự thay đổi một cách căn bản đời sống khu vực nông thôn theo hướng nông thôn có kết cấu hạ tầng kinh tế- xã hội từng bước hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường sinh thái được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao…

Ngày 13/3, Hội thơ Đường luật Việt Nam (Trung tâm nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc, Liên hiệp các hội KHKT Việt Nam) tổ chức lễ ra mắt chi hội thơ Đường luật tỉnh Ninh Bình. Tới dự có: đại diện Sở Văn hóa và Thể thao; Câu lạc bộ thơ Việt Nam tỉnh Ninh Bình; đại diện các câu lạc bộ thơ Đường các tỉnh Thanh Hóa, Hà Nam, Nam Định; các thi huynh, thi hữu thuộc nhiều câu lạc bộ thơ trong toàn tỉnh...

Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về dân tộc và truyền thống lịch sử, bản sắc văn hóa dân tộc, các quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, những giá trị của tôn giáo đối với đời sống xã hội, góp phần phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nho Quan là huyện miền núi của tỉnh Ninh Bình, dân số khoảng 15 vạn, trong đó đồng bào các dân tộc thiểu số chiếm trên 17% dân số toàn huyện. Riêng người Mường có hơn 12 nghìn, chiếm trên 15%, sinh sống thành làng bản, tập trung ở các xã Cúc Phương, Kỳ Phú, Phú Long và rải rác ở các xã khác như Quảng Lạc, Thạch Bình, Văn Phương, Yên Quang, Xích Thổ. Ngoài ra còn có các dân tộc thiểu số khác, như người Tày, Dao, Thái, Nùng, Ê đê, Mơ nông, Sán Chay, Cao Lan, sinh sống rải rác và đan xen trên địa bàn các xã của huyện, tạo nên sự đa dạng về văn hóa, phong tục, tập quán, bổ sung cho nhau những nét đẹp trong văn hóa truyền thống.

Những năm vừa qua, nhất là năm 2018 công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn có chuyển biến tích cực và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Hầu hết các lễ hội trên địa bàn được tổ chức trang trọng, đúng quy định, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông, phòng, chống cháy nổ, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, địa phương.

Nhắc đến nhà nghiên cứu về Nghê có thâm niên, chắc không ai là không biết đến cái tên Trần Hậu Yên Thế, tác giả của tác phẩm "Phác họa về Nghê"- một tác phẩm có lẽ là đầy đủ, chi tiết nhất từ trước đến nay về linh vật Nghê Việt. Còn một người nữa, cũng liên quan đến Nghê, được nhắc đến trong những năm gần đây - nghệ nhân người Ninh Bình Phạm Bá Ngọc, chủ doanh nghiệp mỹ nghệ Vạn Bảo Ngọc. Trong hành trình tìm "tiếng nói" cho linh vật Việt bị "bỏ quên" bấy lâu, nghệ nhân Phạm Bá Ngọc vẫn đang miệt mài với công cuộc chạm khắc, chế tác… nhằm khôi phục, hình thành nên các mẫu Nghê - như một cách để tuyên truyền tới người dân về sự cần thiết phải đưa những hình tượng Nghê trở lại vị trí vốn có trong suốt chiều dài văn hóa dân tộc, thay thế cho hình tượng những con sư tử ngoại lai xa lạ ở các đình, chùa…

Xã Kỳ Phú (Nho Quan) là xã vùng cao, tỷ lệ đồng bào dân tộc Mường chiếm trên 80%. Những năm qua, cùng với việc tập trung phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất cho người dân, xã Kỳ Phú còn chú trọng đến công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của đồng bào dân tộc Mường.

Từ lâu, gia đình Việt Nam đã mang những giá trị truyền thống tốt đẹp như chung thủy, nhường nhịn, chia sẻ, yêu thương với những giá trị nhân văn, mang bản sắc văn hóa dân tộc. Trong quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế bao cấp sang nền kinh tế thị trường, cùng lúc kéo theo những biến đổi trong văn hóa, đạo đức xã hội, làm cho các giá trị truyền thống trong mỗi gia đình cũng bị mai một và thay đổi. Tình trạng ly hôn hiện nay, nhất là tại những đô thị đang là một vấn đề đặt ra trong xã hội, đòi hỏi sự quan tâm của các cấp, các ngành liên quan và mỗi cá nhân, gia đình.

Là xã có trên 80% đồng bào dân tộc Mường với nhiều nét văn hóa truyền thống cần được bảo tồn, lưu giữ, xã Cúc Phương (Nho Quan) đã và đang nỗ lực khôi phục, giữ gìn các nét đẹp văn hóa truyền thống của người Mường.

Những ngày qua, các đạo diễn, diễn viên biểu diễn trong chương trình nghệ thuật sử thi tại Lễ kỷ niệm 1050 năm Nhà nước Đại Cồ Việt với chủ đề "Rực sáng Thiên anh hùng ca Đại Cồ Việt" đã và đang tích cực tập luyện cả ngày lẫn đêm với mong muốn mang đến cho các đại biểu dự Lễ kỷ niệm, nhân dân và du khách những tiết mục ấn tượng, đặc sắc của vùng đất Cố đô Hoa Lư lịch sử. Tham gia biểu diễn chương trình có khoảng 500 người, bao gồm cả diễn viên chuyên nghiệp, bán chuyên nghiệp và quần chúng nhân dân.

Bước chân xuống phố đâu đâu cũng bắt gặp các biển hiệu quảng cáo chữ nước ngoài từ các nhà hàng, khách sạn, cửa hàng thời trang, thậm chí trường học... xu hướng sử dụng tên quảng cáo bằng chữ nước ngoài trở thành phổ biến. Mọi người hồn nhiên sử dụng mà không phải ai cũng biết mình đang vi phạm Luật quảng cáo. Chính vì thế, rất cần có sự vào cuộc của các cơ quan chức năng để việc đặt tên trên các biển quảng cáo giữ được nét đẹp văn hóa dân tộc.

Là nơi diễn ra nhiều hoạt động của Lễ kỷ niệm và Lễ hội Hoa Lư 2018, xã Trường Yên đang tập trung triển khai thực hiện các công việc được giao nhằm đảm bảo tổ chức tốt nhất một Lễ kỷ niệm và lễ hội với quy mô cấp tỉnh, đảm bảo trang trọng, hiệu quả, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.