Tìm kiếm: vùng chiêm trũng

Là tỉnh nằm ở vị trí giao thoa giữa ba khu vực địa lý là Tây Bắc, châu thổ Sông Hồng và Bắc Trung Bộ của Việt Nam, Ninh Bình có địa hình đa dạng, gồm vùng đồi núi và bán sơn địa phía Tây Bắc, vùng đồng bằng ven biển phía Đông Nam, xen giữa hai vùng lớn là vùng chiêm trũng chuyển tiếp. Điều kiện tự nhiên trên là cơ sở để cư dân vùng đất Ninh Bình tạo dựng một không gian văn hóa đặc sắc.

Gia Minh là xã vùng chiêm trũng của huyện Gia Viễn, thường chịu ảnh hưởng của vùng phân lũ. Tuy nhiên, từ bất lợi về địa hình người dân đã biến thành lợi thế để tập trung phát triển nuôi trồng thủy sản, đầu tư mở rộng diện tích, nâng cấp hệ thống ao nuôi đáp ứng yêu cầu nuôi trồng theo hướng hàng hóa, góp phần nâng cao đời sống người dân và phát triển kinh tế của địa phương.

Do địa hình vùng chiêm trũng, tiếp giáp với sông Hoàng Long, sông Na nên hàng năm xã Gia Thủy thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, nhất là ngập úng, lũ lụt ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất, đời sống sinh hoạt của nhân dân. Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, xã Gia Thủy đã chủ động xây dựng phương án chuẩn bị đầy đủ người, vật tư theo phương châm "4 tại chỗ" đảm bảo sẵn sàng ứng phó hiệu quả khi có bão, lũ lụt xảy ra.

Với địa hình núi đá xen lẫn các vùng chiêm trũng, cộng với thời tiết khí hậu thất thường là những cản trở lớn tới sự phát triển kinh tế - xã hội của xã Yên Thành (Yên Mô). Nhưng dường như sự khắc nghiệt của tự nhiên lại càng thôi thúc Đảng bộ và nhân dân nơi đây nỗ lực nhiều hơn để biến khó khăn thành lợi thế khi chuyển đổi những diện tích cấy lúa kém hiệu quả thành các vùng sản xuất chuyên canh, đưa những cây, con có giá trị kinh tế cao vào nuôi trồng. Chính việc lựa chọn đúng, trúng nội dung đột phá này đã góp phần tạo sức bật cho địa phương.

Ở Ninh Bình, có những địa phương thuộc vùng chiêm trũng của huyện Gia Viễn, Nho Quan, trong năm chỉ cấy được một vụ lúa. Những lúc nông nhàn, phụ nữ nơi đây có thêm nhiều nghề phụ để mưu sinh, trong đó có nghề đánh bắt hải sản thủ công như: đánh dậm, kéo vó, thả lưới, đi le te... Đây là những cách đánh bắt thủ công, truyền thống được người dân địa phương lưu giữ từ đời này sang đời khác ...

Gia Trung là xã thuộc vùng chiêm trũng nằm ở phía đông nam của huyện Gia Viễn. Xã có diện tích 874,79 ha; dân số hơn 2.700 hộ với 9.400 khẩu, 1/3 số dân theo đạo Thiên chúa. Những năm qua, khi xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Gia Trung đã tập trung phát triển kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, TTCN và dịch vụ; giảm tỷ trọng nông nghiệp, góp phần nâng cao đời sống của nhân dân. Gia Trung đang từng bước xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu.

Thời điểm này, nông dân các xã vùng chiêm trũng huyện Nho Quan đang tập trung vệ sinh đồng ruộng, chuẩn bị phân bón, lấy nước, đẩy nhanh tiến độ xuống giống vụ lúa đông xuân 2019-2020. Xác định đây là mùa vụ quan trọng trong năm, các địa phương quyết tâm dồn sức để giành được một mùa vụ thắng lợi.

Ở tuổi ngoài 60, không vội tìm sự nghỉ ngơi cho tuổi già, thương binh Bùi Trung Dụng, ở xã Thanh Lạc (huyện Nho Quan) lại bắt tay vào… khởi nghiệp. Vẫn bám trụ với mảnh đất vùng chiêm trũng, thương binh Bùi Trung Dụng thay đổi cách làm, chuyển sang trồng chuối kết hợp thả cá. Mới gần 1 năm triển khai, thành quả bước đầu chưa thể đo đếm bằng lợi nhuận cụ thể, song vườn cây, ao cá phát triển tốt đã mở ra cho người thương binh già hy vọng trong việc đưa mô hình kinh tế mới về với địa phương.

Sơn Thành là xã vùng chiêm trũng của huyện Nho Quan, phát triển kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp. Nhưng nhờ vào nguồn vốn ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội, nhiều hộ nghèo, hộ chính sách trên địa bàn xã đã được vay vốn ưu đãi phát triển kinh tế hộ, giải quyết việc làm, giảm nghèo bền vững.

Nhờ sức hút từ các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn, nhiều nông dân ở khắp các miền quê từ vùng chiêm trũng Nho Quan, Gia Viễn đến các vùng thuần nông như Yên Khánh, Yên Mô… đã không còn phải rời bỏ quê hương đến các thành phố lớn tìm kiếm việc làm như trước đây. Việc giải được bài toán "ly nông bất ly hương" đã giúp người nông dân bớt cảnh chân lấm, tay bùn, khoác lên mình bộ quần áo công nhân, người làm thầy, người làm thợ… Cuộc sống nhờ đó mà cũng đã thay đổi rất nhiều.

Về Gia Phú hôm nay có thể cảm nhận rõ sự thay đổi trên mảnh đất vùng chiêm trũng của huyện Gia Viễn. Những tuyến đường bê tông phẳng lỳ nối từng ngõ xóm đã thay thế những con đường đất lầy lội vào mùa mưa. Diện mạo nông thôn khang trang, sạch đẹp hơn…, đúng như ông Vũ Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Gia Phú đã tự hào khoe "Có 3 thứ đổi thay lớn nhất ở Gia Phú trước và sau xây dựng NTM. Một là đời sống của nhân dân được nâng lên, từ ăn, ở, đi lại, học hành đến khám chữa bệnh. Hai là, tình làng nghĩa xóm gắn bó keo sơn. Ba là an ninh chính trị được giữ vững".

Là huyện vùng chiêm trũng, lại có 3 xã nằm trong vùng xả lũ là Gia Minh, Gia Phong và Gia Lạc nên hàng năm, công tác phòng, chống dịch bệnh mùa mưa bão luôn được ngành y tế huyện Gia Viễn đặc biệt quan tâm. Thời điểm này, bên cạnh sự chuẩn bị chu đáo về nhân lực, vật tư, phương tiện… ngành y tế huyện Gia Viễn cũng tích cực đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho nhân dân, góp phần phòng, chống sự phát sinh những bệnh thường gặp trong mùa mưa bão như: đau mắt đỏ, sốt xuất huyết, tiêu chảy…

Với địa hình chia làm ba vùng rõ rệt: vùng cao, vùng bán sơn địa và vùng chiêm trũng cùng phương thức sản xuất nhỏ lẻ, manh mún khiến Nho Quan được biết đến là một vùng đất khó. Trong 23 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao của tỉnh thì huyện Nho Quan có tới 9 xã, trong đó có xã tỷ lệ hộ nghèo chiếm trên 40% như Thạch Bình, Cúc Phương...

Từ thị trấn Nho Quan đến các xã vùng chiêm trũng Đức Long, Gia Tường hay ngược lên vùng cao Cúc Phương, Kỳ Phú, đâu đâu chúng tôi cũng cảm nhận được không khí thi đua lao động sản xuất diễn ra hối hả như chạy đua với thời gian để đón chào một mùa Xuân mới đang về… Tất cả tạo nên một bức tranh đa chiều của một huyện miền núi đang chuyển mình vươn lên mạnh mẽ, trở thành vùng kinh tế năng động của tỉnh.

Những ngày cuối năm, chúng tôi về xã Gia Tiến của huyện Gia Viễn, cảm nhận đầu tiên khi đặt chân lên mảnh đất vùng chiêm trũng là bộ mặt nông thôn nơi đây đã thực sư đổi thay. Trên những cánh đồng đã phủ một màu xanh no ấm, những con đường bê tông chạy tít tắp đến từng thôn xóm, nhiều công trình công cộng đang được đi vào hoàn thiện… Tất cả đang dồn sức cho chặng nước rút về đích nông thôn mới năm 2016.

Ninh Bình là tỉnh có địa hình khá phức tạp bao gồm miền núi, bán sơn địa, vùng chiêm trũng và vùng đồng bằng ven biển. Từ những đặc điểm trên, tỉnh đã được đầu tư xây dựng các hệ thống công trình thủy lợi phục vụ nhiệm vụ phòng chống lụt bão, giảm nhẹ thiên tai, sản xuất nông nghiệp, đồng thời phục vụ dân sinh kinh tế, phát triển giao thông, du lịch như: đê sông, đê biển, hồ chứa, tràn phân lũ, chậm lũ, cống, trạm bơm, kênh mương, …

Xã Quảng Lạc được ví như một bản đồ thu nhỏ của huyện Nho Quan. Vì điều kiện tự nhiên nơi đây có vùng chiêm trũng hơi mưa là bị úng lụt, vùng bán sơn địa và vùng cao lại hay gặp hạn hán gây ra nhiều khó khăn đối với việc phát triển kinh tế nông nghiệp. Thuộc diện xã có tên trong "Chương trình 135", nhưng địa phương đã và đang nỗ lực từng bước hoàn thiện các tiêu chí trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Nho Quan có địa hình chia làm ba vùng rõ rệt: vùng cao, vùng bán sơn địa và vùng chiêm trũng, kèm theo đó là phương thức sản xuất còn nhỏ lẻ, manh mún nên nhiều năm huyện có tỷ lệ hộ nghèo cao của tỉnh. Đặc biệt trong 23 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao của tỉnh thì huyện Nho Quan có tới 9 xã, trong đó có xã tỷ lệ hộ nghèo chiếm trên 40% …Nhưng giờ thì đó đã là chuyện cũ. Nho Quan giờ đã thực sự "thay da đổi thịt", đời sống của người dân đã được cải thiện rõ rệt...

Dưới bàn tay chèo lái của thương binh 4/4 Đào Đức Tại, Công ty TNHH Kinh doanh hàng trang trí nội thất xây dựng Đào Gia Phát (đường Lý Thường Kiệt, quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh) không chỉ trụ vững trong giai đoạn khó khăn, mà còn ăn nên làm ra. Phía sau sự thành đạt của vị Đại tá thương binh này là tấm lòng của ông đối với quê hương vùng chiêm trũng Gia Trung- Gia Viễn…

Gia Minh là xã vùng chiêm trũng của huyện Gia Viễn, nằm trong vùng phân lũ của đê sông Hoàng Long. Khi đến mùa mưa bão, Gia Minh luôn phải đối mặt với nguy cơ bị phân lũ và lũ lụt. Nhằm chủ động ứng phó với các tình huống xấu khi bão, lũ xảy ra, xã Gia Minh đã chỉ đạo các đơn vị và nhân dân chuẩn bị tốt các phương án PCLB, sẵn sàng ứng cứu khi có yêu cầu.

Chịu nhiều gian khó bởi là mảnh đất thuộc vùng chiêm trũng, nhưng bù lại, Gia Viễn lại được thiên nhiên ưu đãi cho thứ thủy sản nước ngọt đặc biệt mà không phải vùng, miền nào cũng có là tép riu. Bao đời nay, người dân nơi đây đúc rút thành những kinh nghiệm quý để chế biến thành thứ thực phẩm ngon nức tiếng xa, gần là mắm tép.

Xã Gia Tiến (Gia Viễn) có 1.400 hộ với 5.200 khẩu; ngành nghề chủ yếu của bà con là sản xuất nông nghiệp. Do đặc điểm là vùng chiêm trũng, điều kiện tự nhiên không thuận lợi nên sản xuất nông nghiệp ở đây gặp nhiều khó khăn.

Là huyện vùng chiêm trũng, có những xã nằm trong khu vực thường xuyên bị ngập lụt nên công tác phòng, chống dịch bệnh mùa mưa bão luôn được Trung tâm Y tế huyện Gia Viễn và các cơ sở y tế trong huyện quan tâm thực hiện.

Xã Quảng Lạc được ví như một bản đồ thu nhỏ của huyện Nho Quan bởi địa hình của xã được chia làm 3 vùng rõ rệt. Vùng chiêm trũng thường xuyên bị úng lụt, vùng bán sơn địa và vùng cao lại hay gặp hạn hán gây ra rất nhiều khó khăn và cản trở đối với việc phát triển kinh tế.

Là xã thuộc vùng chiêm trũng của huyện Nho Quan, hàng năm vào mùa lụt bão, xã Sơn Thành thường xuyên chịu cảnh úng ngập, chính vì vậy công tác PCLB luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm.