Tìm kiếm: người mường

Nho Quan là huyện miền núi, đồng bào các dân tộc thiếu số chiếm 17% dân số toàn huyện. Trong đó, riêng người Mường có hơn 12 nghìn người, chiếm hơn 15% dân số, ngoài ra có nhiều cộng đồng dân tộc khác sống đan xen như: Tày, Thái, Nùng, Dao, Sán Chay, Mơ Nông, Cao Lan... Đặc điểm về dân cư tạo nên sự đa dạng về sắc thái văn hóa, phong tục tập quán làm nên nét bản sắc riêng của văn hóa Nho Quan. Những tiết mục mang nét văn hóa độc đáo này cũng đã được huyện Nho Quan lựa chọn để tham gia giao lưu văn nghệ quần chúng trong lễ hội Hoa Lư sắp tới.

Cuối năm trời lạnh kèm theo những cơn mưa phùn lất phất trắng cả sườn núi, bà con dân tộc Mường xã Cúc Phương (Nho Quan) lại háo hức ra chợ mua sắm cho mình và gia đình những vật dụng cần thiết, đón một cái Tết đầm ấm, đủ đầy.

Là xã vùng cao của huyện Nho Quan, với trên 97% đồng bào dân tộc Mường sinh sống, xã Kỳ Phú hiện lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc của người Mường, trong đó điệu dân ca hát sắc bùa (hình thức dân ca nghi lễ, hát chúc Tết vào đầu năm mới của người Mường) đang được chú trọng bảo tồn và phát huy.

Ngay cả những bậc cao niên cũng chẳng thể nhớ nổi văn hóa cồng chiêng đến với thôn Đồi Bồ, xã Thạch Bình (huyện Nho Quan) tự bao giờ, chỉ biết rằng khi họ được nhìn thấy mặt trời cũng là lúc họ được chìm đắm trong điệu cồng chiêng trầm hùng, hoan hỉ. Từ bao đời nay, người Mường ở Đồi Bồ đã gắng sức nâng niu, gìn giữ nét văn hóa đặc sắc ấy tựa như giữ gìn "báu vật" của một tộc người…

Là địa bàn giáp ranh với 7 huyện, thành phố của 3 tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Hòa Bình; có đông đồng bào dân tộc thiểu số là người Mường và đồng bào theo đạo công giáo, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, tình hình an ninh trật tự (ANTT) trên địa bàn huyện có diễn biến khá phức tạp, ngày 11/8/2011, Bộ Công an có Quyết định xác định Nho Quan có 8 đơn vị là địa bàn trọng điểm phức tạp về ANTT, gồm các xã: Thạch Bình, Phú Sơn, Thượng Hòa, Cúc Phương, Phú Long, Quảng Lạc, Sơn Lai và thị trấn Nho Quan.

Nho Quan là vùng đất cổ với lịch sử định cư của nhiều cộng đồng người, trong đó có người Mường. ở mỗi vùng đất mà họ định cư, người Mường đều duy trì được những nét văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc mình. Một trong những nét văn hóa đó chính là nghệ thuật hát Đúm.

Nằm biệt lập ở vùng núi rừng, trang trại của anh Đinh Văn Lâm, dân tộc Mường, ở thôn Sấm 2, xã Cúc Phương, huyện Nho Quan (Ninh Bình) nuôi những con đặc sản như hươu, lợn rừng, dê, nhím, dúi, ong rừng… Kèm với đó, anh Lâm còn trồng, bảo vệ 1 rừng cây lâm nghiệp-môi trường tự nhiên để nuôi con đặc sản.

Xã Quảng Lạc, huyện Nho Quan có tới trên 70% dân số là người Mường. Bởi vậy, ở đây còn lưu giữ được nhiều nét văn hóa độc đáo của dân tộc Mường trong lễ cưới hỏi. Làm thế nào để khơi dậy, bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống ấy, đồng thời loại bỏ dần các hủ tục lạc hậu để mỗi lễ cưới thực sự trở thành niềm hạnh phúc lứa đôi và trở thành một nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Mường? Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Văn Thái, Chủ tịch UBND xã Quảng Lạc.

Trong một chuyến công tác tại xã Kỳ Phú, huyện Nho Quan, chúng tôi tình cờ gặp ông Đinh Văn Lý, bản Thường Xung, câu chuyện về con đường chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội các xã vùng cao sắp được tỉnh đầu tư chạy dọc theo chiều dài của xã Kỳ Phú đã làm người nông dân này trở nên phấn khởi. Sau khi nghe ông nói về những mong ước của người Mường Kỳ Phú bao năm nay để vươn lên xóa đói, giảm nghèo, lúc chúng tôi chuẩn bị ra về thì như sực nhớ ra, ông Lý nói thêm "Còn một điều nữa người dân chúng tôi mong muốn là tỉnh hỗ trợ để bảo tồn giống lúa nếp cau ở Kỳ Phú".

Vượt qua gần 20 km đồi núi, chúng tôi mới tới đỉnh Dốc Vàng, trung tâm bản Xanh, xã Kỳ Phú, huyện Nho Quan đúng lúc cơn mưa rừng ập đến hối hả. Được thụ hưởng từ các dự án nên con đường trục chính của xã Kỳ Phú chạy qua bản Xanh đã được bê tông hóa rộng thênh thang, không còn cảnh lầy lội như 10 năm trước khi tôi đặt chân tới nơi đây. Núp dưới những tán cây rừng cũng không còn là những ngôi nhà gỗ, nhà lá lụp xụp, thấp lè tè như trong ký ức của tôi mà thay vào đó là nhiều ngôi nhà tầng to đẹp, kiên cố.

Anh Đinh Xuân Hạnh là người dân tộc Mường ở bản Cả, xã Kỳ Phú (Nho Quan). Sau khi học hết phổ thông, anh theo học nghề điện ở một trường trung cấp nghề. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, anh quay trở lại với "nghiệp nhà nông" ông cha bao đời gây dựng. Một thời cuộc sống gia đình rất khó khăn đã hun đúc ý chí làm giàu của Đinh Xuân Hạnh. Còn sự năng động của tuổi trẻ đã tạo nên khác biệt trong tư duy làm kinh tế, tư duy làm giàu của anh. Đinh Xuân Hạnh đã làm gì?

Chúng tôi trở lại thăm xã Quảng Lạc (Nho Quan) - nơi có tới trên 70% đồng bào dân tộc Mường sinh sống vào một ngày giáp Tết. Thật ngỡ ngàng trước sự đổi thay của đất và người nơi đây vào khoảnh khắc trước thềm năm mới…

Người Mường ở Ninh Bình có gần 2 vạn người cư trú vừa tập trung, vừa xen kẽ với người Kinh, nằm trên địa bàn các xã Cúc Phương, Kỳ Phú, Quảng Lạc, Phú Long, Thạch Bình, Yên Quang, Xích Thổ thuộc huyện miền núi Nho Quan.

Là xã có tỷ lệ đồng bào là người dân tộc thiểu số chiếm tới 90%, tỷ lệ hộ nghèo thuộc hàng cao nhất tỉnh, nhiều năm trước Cúc Phương gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội.

Người Mường ở Ninh Bình có trên 2 vạn người, cư trú vừa tập trung vừa xen kẽ với người Kinh trên địa bàn các xã Cúc Phương, Kỳ Phú, Quảng Lạc, Phú Long, Thạch Bình, Yên Quang... thuộc huyện miền núi Nho Quan.

Đến bây giờ, chuyện về gia đình ông Đặng Văn Trạch ở thôn Yên Ninh (xã Yên Quang, huyện Nho Quan) nuôi 3 con học đại học đã trở nên quen thuộc với nhiều người.

Đó là gia đình ông Đinh Văn Dũng và bà Đinh Thị Hương ở thôn Nga 2, xã Cúc Phương (Nho Quan), là người dân tộc Mường, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn nhưng đã vượt khó, chăm chỉ lao động để nuôi dạy con học giỏi, thành đạt.

Người Mường ở Ninh Bình có trên hai vạn người, sống chủ yếu ở các xã Kỳ Phú, Cúc Phương, Phú Long, Yên Quang, Thạch Bình... phần lớn thuộc vùng núi huyện Nho Quan. Mùa xuân về là dịp người Mường thể hiện những nét văn hóa rất riêng.

Người Mường ở Ninh Bình có trên hai vạn người, phân bố chủ yếu ở các xã Kỳ Phú, Cúc Phương, Phú Long, Quảng Lạc, Yên Quang, Thạch Bình… thuộc vùng núi huyện Nho Quan.