Tìm kiếm: Gìn giữ

Năm mươi tám năm qua, cứ mỗi độ Tết đến, Xuân về, ghi nhớ và làm theo lời dạy của Bác Hồ "mùa Xuân là Tết trồng cây, làm cho đất nước càng ngày càng Xuân," nhân dân cả nước lại tổ chức ngày hội "Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ."

Để lễ hội đầu năm thực sự trở thành nét đẹp văn hóa truyền thống, những năm qua huyện Yên Khánh đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo để vừa gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống, vừa bài trừ được các hủ tục lạc hậu. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với với đồng chí Tạ Quang Thao, Trưởng phòng Văn hóa-thông tin huyện Yên Khánh để cùng tìm hiểu về vấn đề này.

Xã Thượng Kiệm (huyện Kim Sơn) đạt chuẩn xã văn hóa từ năm 2014. Những năm qua, xã đã có nhiều nỗ lực để gìn giữ và nâng cao chất lượng danh hiệu này. Trong đó, nổi bật là tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa". Cuối năm 2017, tỷ lệ hộ nghèo theo tiêu chí đa chiều của xã giảm còn 5,67%. Kinh tế ổn định, người dân Thượng Kiệm hăng hái góp công, góp của để xây dựng các công trình dân sinh, tạo nên diện mạo mới cho địa phương.

Ngay cả những bậc cao niên cũng chẳng thể nhớ nổi văn hóa cồng chiêng đến với thôn Đồi Bồ, xã Thạch Bình (huyện Nho Quan) tự bao giờ, chỉ biết rằng khi họ được nhìn thấy mặt trời cũng là lúc họ được chìm đắm trong điệu cồng chiêng trầm hùng, hoan hỉ. Từ bao đời nay, người Mường ở Đồi Bồ đã gắng sức nâng niu, gìn giữ nét văn hóa đặc sắc ấy tựa như giữ gìn "báu vật" của một tộc người…

Ninh Bình là tỉnh có thế mạnh về các nghề thủ công mỹ nghệ, nhiều làng nghề có lịch sử hàng trăm năm. Trong công cuộc xây dựng nông thôn mới ở các địa phương, làng nghề đã đóng vai trò là nhân tố quan trọng góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế... Do vậy, bảo tồn và phát triển các làng nghề truyền thống không chỉ là gìn giữ yếu tố văn hóa mà còn có tác dụng rõ rệt đối với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Ninh Bình là địa phương còn lưu giữ được nhiều di sản văn hóa có giá trị tiêu biểu, trong đó có di tích lịch sử còn lưu giữ được các hiện vật nguyên gốc. Ninh Bình cũng là địa phương có nhiều làng nghề thủ công truyền thống lâu đời. Bởi vậy, Ninh Bình và Đà Nẵng là 2 "điểm nóng" trong cả nước về việc chế tác, sử dụng biểu tượng ngoại lai. Tuy nhiên, sau khi Công văn số 2662, ngày 8 tháng 8 năm 2014 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc không sử dụng biểu tượng, sản phẩm, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam được ban hành thì Ninh Bình là địa phương có những chuyển biến tích cực, hầu như không còn biểu tượng, sản phẩm, linh vật ngoại lai.

Ninh Bình là tỉnh có thế mạnh về các nghề thủ công mỹ nghệ, nhiều làng nghề có lịch sử hàng trăm năm. Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp ở địa phương đã trở thành nhân tố quan trọng trong việc xây dựng nông thôn mới. Do vậy, phát triển bền vững làng nghề là một hướng đi tích cực, đúng đắn, góp phần giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, nâng cao thu nhập, gìn giữ và phát triển văn hóa truyền thống. Tuy nhiên, với việc phát triển một cách tự phát, không có sự đầu tư, nhiều làng nghề đã ngừng hoạt động, nhiều làng nghề đang đứng trước nguy cơ mai một…

Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres (An-tô-ni-ô Gu-tê-rết) ngày 20/9 nhấn mạnh cần phải ưu tiên chính trị trong quá trình cải cách hoạt động của lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ.

Chúng tôi về thăm thôn Kiến ái (xã Ninh An, huyện Hoa Lư) vào một buổi chiều tháng Tám yên ả. Từ Nhà văn hóa thôn Kiến ái, vẳng lên những khúc hát ru ngọt ngào, quen thuộc. Những làn điệu hát ru được ngân xa, bay bổng bởi những "nghệ sỹ" nông dân đã tạo nên một nét rất riêng cho vùng quê yên bình này.

Với bản chất của người lính cụ Hồ cùng với sự cần cù, chịu khó, năng động, dám nghĩ, dám làm, ông Phạm Văn Bệ - hội viên cựu chiến binh ở phường Ninh Phong (thành phố Ninh Bình) đã mạnh dạn đầu tư vào cơ sở mộc, giải quyết việc làm cho nhiều lao động, góp phần cùng địa phương thực hiện chủ trương xóa đói, giảm nghèo. Cựu chiến binh Phạm Văn Bệ cũng là người có nhiều đóng góp trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát triển nghề mộc truyền thống của địa phương.

Về hưu và có gần 30 năm gắn bó với câu lạc bộ chèo làng Đông, thôn Đông Hội, xã Ninh An (Hoa Lư), ông Tạ Quang Thuyết đã cùng với CLB khôi phục và gìn giữ nét đẹp truyền thống nghệ thuật chèo và giành nhiều giải thưởng trong các hội thi nghệ thuật quần chúng trong huyện, trong tỉnh.

"Đến" với người dân xã Kim Chính (huyện Kim Sơn) từ hàng trăm năm nay, trải qua biết bao thăng trầm, song cho đến bây giờ, nghề dệt chiếu vẫn tồn tại, các sản phẩm vẫn đứng vững trên thị trường, được người tiêu dùng yêu thích, lựa chọn. Sự hưng thịnh của nghề đã tạo việc làm, nâng cao đời sống cho biết bao thế hệ người dân Kim Chính…

Cảnh sắc Vườn Quốc gia Cúc Phương được ví như "chốn bồng lai tiên cảnh" hiếm nơi nào có được, thế nhưng vẫn chưa có nhiều người biết đến, kể cả người dân các vùng lân cận. Chương trình "Tuổi thơ xanh" do Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn Động vật hoang dã Việt Nam (Save Vietnam's Wildlife) được tổ chức sẽ mang tới cơ hội trải nghiệm trong không gian của Vườn Quốc gia Cúc Phương cho 1.200 học sinh mầm non ở huyện Nho Quan. Đây là một Chương trình bổ ích, đầy ý nghĩa nhân văn, là dịp để góp phần từng bước hình thành ý thức gìn giữ và bảo vệ thiên nhiên.

Là địa phương miền núi có đông đồng bào Mường, trong những năm qua, chính quyền và nhân dân huyện Nho Quan luôn chú trọng đến công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của đồng bào dân tộc Mường, qua đó lưu giữ nét văn hóa đặc sắc của quê hương, tô thắm thêm nền văn hóa đa sắc màu của huyện miền núi đang trên đà phát triển.

Những ngày đầu năm mới, cùng với nhiều phong tục cổ truyền, tục xin, cho chữ cũng là một việc làm mang nhiều nét đẹp văn hóa đã và đang được khơi gợi và lưu giữ. Năm nay là năm thứ 6, Thượng tọa Thích Minh Quang, Phó Ban trị sự Hội phật giáo tỉnh tiếp tục thực hiện cho chữ đầu xuân tại Đền thờ Danh nhân văn hóa Trương Hán Siêu (thành phố Ninh Bình) với mong muốn duy trì nét đẹp xin và cho chữ đầu Xuân đồng thời quyên góp tiền ủng hộ cho Quỹ khuyến học của tỉnh.

Ngày 26-10-2016, ủy ban Di sản Thế giới họp tại Paris (Cộng hòa Pháp) đã chính thức thông qua Tuyên bố giá trị nổi bật toàn cầu Di sản thế giới Quần thể danh thắng Tràng An và phê duyệt điều chỉnh ranh giới khu Di sản. Đây là cơ sở pháp lý ban đầu rất quan trọng để phát huy và giữ gìn giá trị của Di sản Tràng An.

Cứ mỗi độ Tết đến, Xuân về, nhiều nơi trên khắp cả nước lại bước vào mùa lễ hội với ý nghĩa ghi nhớ công ơn các bậc tiền nhân, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Đối với Ninh Bình, theo thống kê, hiện nay trên địa bàn tỉnh có khoảng gần 260 lễ hội lớn nhỏ, trong đó có những lễ hội tiêu biểu như: Lễ hội Hoa Lư, Lễ hội chùa Bái Đính, Lễ hội đền Thái Vi, Lễ hội Tràng An...Lễ hội diễn ra vào tất cả các mùa trong năm nhưng chủ yếu tập trung vào mùa xuân với gần 150 lễ hội, đặc biệt tháng giêng có 52 lễ hội. Lễ hội là di sản văn hóa chứa đựng nhiều giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, hoạt động lễ hội là nhu cầu không thể thiếu trong sinh hoạt đời sống của nhân dân.

Chẳng ai còn nhớ rõ, nghề đan cót ở làng Vân Thị (xã Gia Tân, huyện Gia Viễn) có từ bao giờ. Chỉ biết rằng, cuộc sống dù đã có nhiều đổi thay với nhiều cơ hội để kiếm tìm một công việc "sang" hơn, thậm chí người làm nghề cũng phải đối diện với bao trăn trở về cái nghề, cái nghiệp song chưa lúc nào những người nông dân chân chất ấy thôi níu giữ bên mình cái nghề đan cót truyền thống.

Xã Quảng Lạc, huyện Nho Quan có tới trên 70% dân số là người Mường. Bởi vậy, ở đây còn lưu giữ được nhiều nét văn hóa độc đáo của dân tộc Mường trong lễ cưới hỏi. Làm thế nào để khơi dậy, bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống ấy, đồng thời loại bỏ dần các hủ tục lạc hậu để mỗi lễ cưới thực sự trở thành niềm hạnh phúc lứa đôi và trở thành một nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Mường? Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Văn Thái, Chủ tịch UBND xã Quảng Lạc.

Hạnh phúc của gia đình chỉ thực sự bền vững khi tất cả các thành viên trong gia đình luôn yêu thương, quan tâm, thấu hiểu, sẻ chia, giúp đỡ để cùng nhau vượt qua khó khăn. đó là quan niệm về hạnh phúc gia đình của chị Tạ Thị Hà ở xã Ninh An (Hoa Lư). Quan niệm đó đã giúp chị Hà vun vén hạnh phúc, gìn giữ tổ ấm trong suốt 24 năm nay.

Dự án xây dựng Quảng trường và tượng đài Đinh Tiên Hoàng Đế được khởi công từ năm 2009 nhằm phục vụ Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long- Hà Nội. Đây là công trình trọng điểm của tỉnh có ý nghĩa hết sức quan trọng là nơi sinh hoạt văn hóa cộng đồng quy mô lớn, đáp ứng các hoạt động văn hóa của tỉnh Ninh Bình, góp phần gìn giữ và phát huy truyền thống văn hóa lịch sử hào hùng của tỉnh Ninh Bình nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung.

Nghề thêu truyền thống thôn Văn Lâm, thuộc xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư đã có cách đây hơn 700 năm. Trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, cùng với đôi bàn tay tài hoa, sự cần cù chịu khó, sáng tạo, đến nay người dân nơi đây vẫn lưu giữ và phát triển được nghề bằng những sản phẩm thêu tay độc đáo có độ tinh xảo cao phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Ngày 25-6-2014, tại kỳ họp lần thứ 38 của ủy ban Di sản thế giới, Quần thể danh thắng Tràng An được tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp quốc (UNESCO) vinh danh là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới. Sau 2 năm được vinh danh, bên cạnh những nỗ lực gìn giữ các giá trị của di sản Tràng An, chính quyền và nhân dân các địa phương trong tỉnh đang tiếp tục hoàn thành các khuyến nghị của ủy ban Di sản thế giới để hoàn thiện công tác nghiên cứu cũng như phân vùng di sản.

Chưa hẳn đã là đủ đầy, trong ngôi nhà nhỏ ấy luôn đầy ắp tiếng cười hạnh phúc và ấp ủ những dự định để tương lai tốt đẹp hơn. Chủ nhân của ngôi nhà là những con người nông dân bình dị, họ cũng có cách để gìn giữ hạnh phúc cho riêng mình. Nhân ngày Gia đình Việt Nam, phóng viên Báo Ninh Bình đã có cuộc trao đổi với chị Trần Thị Viên, xóm 14, xã Ân Hòa, huyện Kim Sơn về chủ đề này. Sau đây là nội dung của cuộc trao đổi.

Chúng tôi về Trường Yên (Hoa Lư) vào một ngày cuối năm. Đường về Cố đô mùa này như đẹp hơn, đâu đó trên những vách núi điểm xuyết những bông hoa lau thanh tao, trầm mặc... Đặc biệt, trong chuyến tác nghiệp lần này chúng tôi đã được giới thiệu về những ngôi nhà cổ hàng trăm năm tuổi đang tồn tại ở đây như những chứng nhân của lịch sử. Trong ngôi nhà cổ nhuốm màu thời gian, bên ấm trà nóng, được nghe kể về việc gìn giữ nền nếp gia phong, chúng tôi như được đắm mình trong không gian văn hóa của người Việt xưa, một cảm giác thân quen đến lạ và nó thực sự có sức hút...