Trong phiên họp buổi sáng, đã có 27 đại biểu phát biểu ý kiến tập trung đi sâu vào phân tích kết quả thực hiện kế hoạch giai đoạn 5 năm vừa qua cũng như những cơ sở để xây dựng kế hoạch 5 năm tiếp theo.
Cụ thể: Về kế hoạch tài chính 5 năm, các đại biểu đều thống nhất với đánh giá tình hình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách, đồng thời chỉ ra những hạn chế cần được khắc phục trong thời gian tới, nhất là về quản lý thu thuế, phí, chi tiêu vẫn còn lãng phí, hiệu quả chưa cao và không gắn với khả năng thu dẫn tới tăng bội chi và nợ công.
Các đại biểu cũng dành nhiều sự quan tâm đến vấn đề bội chi và nợ công. Các ý kiến đánh giá nợ công tăng nhanh, chưa đảm bảo cân đối chi trả nợ, vay đáo nợ tăng nhanh với khối lượng lớn trong nhiều năm, năm sau cao hơn năm trước.
Các đại biểu cũng cho rằng các chỉ số về an toàn về nợ công không được đảm bảo, tiềm ẩn nguy cơ tiệm cận hoặc vượt ngưỡng cho phép, đây là yếu tố cần khắc phục.
Các đại biểu cũng nêu một số chính sách của Chính phủ ban hành trong thời gian vừa qua cũng chưa thật hợp lý cần được chỉnh sửa.
Về kế hoạch tài chính 5 năm giai đoạn 2016-2020 và định hướng huy động sử dụng vốn vay và quản lý nợ công, các đại biểu thống nhất với Chính phủ và nhiều đại biểu đề nghị cần lường trước những tác động không thuận đến thu chi ngân sách nhà nước thuộc các yếu tố như tốc độ tăng trưởng kinh tế, việc thực hiện các cam kết khi tham gia hội nhập, diễn biến giá dầu thô trên thị trường và chỉ số lạm phát.
Các đại biểu đều thống nhất cơ bản với mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể theo báo cáo của Chính phủ và đề nghị Chính phủ phải tích cực hơn nữa trong việc tái cơ cấu lại ngân sách nhà nước trong giai đoạn tới.
Về thu ngân sách, nhiều ý kiến đề nghị sớm sửa đổi một số Luật thuế để đáp ứng yêu cầu kế hoạch tài chính 5 năm và đề nghị chú trọng đến một số nguồn thu như: Thuế tài sản thu từ lợi tức, lợi nhuận của các doanh nghiệp nhà nước cũng như chính sách thuế cần ban hành nhưng phải đảm bảo tính trung lập, công bằng và hợp lý.
Về chi ngân sách, các đại biểu đề nghị cần rà soát lại các chính sách chi, cần giảm và tiết kiệm chi phù hợp với khả năng thu, sửa đổi các chính sách lạc hậu, bất hợp lý, cần chú trọng chi cho xóa đói giảm nghèo nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và tích cực điều chỉnh lại chính sách hợp lý.
Trong phiên thảo luận, nhiều đại biểu đề nghị Chính phủ có biện pháp quyết liệt để cơ cấu lại ngân sách theo hướng tăng thu giảm chi, giảm dần nợ công và bội chi, cần tăng cường phân cấp quản lý cho các địa phương để các địa phương chủ động và tránh phụ thuộc nhiều vào ngân sách trung ương và một số ý kiến đề nghị rà soát lại các tỷ lệ điều tiết giữa trung ương và địa phương cho hợp lý.
Về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, các đại biểu cho rằng việc tái cơ cấu đầu tư công còn chậm chưa đạt yêu cầu. Hiệu quả đầu tư chưa cao, chưa tương xứng với nguồn lực đầu tư, bố trí vốn còn dàn trải, thiếu tập trung, chậm trễ, dẫn đến nhiều mục tiêu trọng tâm nhưng chưa được giải quyết, nhiều công trình đã phải dở dang, đình hoãn và giãn tiến độ, tình trạng tiêu cực, lãng phí trong xây dựng cơ bản vẫn còn phổ biến và chưa được xử lý triệt để.
Về mục tiêu và định hướng đầu tư công trong giai đoạn tới các ý kiến cơ bản nhất trí với các mục tiêu định hướng đầu tư nêu trong báo cáo Chính phủ.
Có ý kiến đề nghị, chú trọng đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, bảo vệ môi trường nhất là xử lý sự cố môi trường ở bốn tỉnh miền Trung, chống biến đổi khí hậu, sông ngập mặn, ưu tiên đầu tư hệ thống đường giao thông, hệ thống thủy lợi, nhất là ở vùng Tây Bắc, Tây Nguyên tuyến đường giáp biển kết nối giữa các tỉnh miền Tây Nam Bộ ưu tiên dành nguồn lực để thực hiện các dự án đường cao tốc Bắc-Nam, đường sắt Bắc-Nam hiện nay quá lạc hậu và một số tuyến vận tải quan trọng khác và nên kết hợp tốt các đầu tư, nhất là đầu tư công tư trong xây dựng bản.
Về các giải pháp thực hiện đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, nhiều ý kiến đại biểu cơ bản tán thành với các giải pháp đã được thực hiện trong báo cáo, đồng thời đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tăng cường kỷ luật tài chính, thực hiện nghiêm các quy định của Luật đầu tư công, kiên quyết xử lý nghiêm các sai phạm trong đầu tư công, đồng thời nâng cao hiệu quả đầu tư, khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế của giai đoạn trước.
Trong phiên họp buổi chiều, Quốc hội thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện ngân sách nhà nước năm 2016; dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2017.
Tại các phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng và Bộ trưởng Bộ kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng đã phát biểu giải trình, làm rõ vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Mai Lan