Ngày 9/6/2008, Bộ Tư pháp và Trung ương Hội CCB Việt Nam ban hành Thông tư liên tịch số 02 về hướng dẫn phối hợp xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý đối với CCB Việt Nam. Qua 5 năm thực hiện Thông tư 02 trên địa bàn tỉnh, kết quả đáng ghi nhận là nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp trong hoạt động xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý đối với CCB được nâng lên rõ rệt; đồng thời tạo chuyển biến cơ bản về nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân nói chung, hội viên CCB, cựu quân nhân nói riêng...
Để triển khai có hiệu quả Thông tư 02, Sở Tư pháp và Hội CCB tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Thông tư 02 và phân công trách nhiệm cho từng thành viên trong việc phối hợp chỉ đạo thực hiện Thông tư. Sở Tư pháp và Hội CCB tỉnh đã chỉ đạo các phòng chuyên môn, phòng Tư pháp cấp huyện và các cấp Hội CCB trong tỉnh tổ chức các hội nghị quán triệt, thực hiện các nội dung Thông tư 02 và Kế hoạch số 01; Luật Trợ giúp pháp lý, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND, các văn bản hướng dẫn thi hành luật. Đồng thời chỉ đạo các cấp Hội CCB tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và tổ chức trợ giúp pháp lý lưu động cho CCB, cựu quân nhân và nhân dân theo nội dung của Thông tư 02... Trong 5 năm triển khai thực hiện Thông tư 02, đã tổ chức được 9 hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho 980 lượt người là báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, trong đó có đại biểu là báo cáo viên của Hội CCB tỉnh tham gia. Tổ chức được 14 hội nghị tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho 1.440 lượt người là báo cáo viên pháp luật cấp huyện, trong đó có thành viên của hội CCB tham gia. Tổ chức 34 hội nghị tập huấn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho hơn 4.500 lượt người là tuyên truyền viên, hòa giải viên cơ sở, trong đó có các CCB, cựu quân nhân tại các xã, phường, thôn, xóm, phố tham gia với tư cách là hòa giải viên, tuyên truyền viên.
Hội CCB tỉnh cũng đã phối hợp với Sở Tư pháp tổ chức 4 hội nghị tập huấn cho 1.470 lượt cán bộ Hội các huyện thị xã, thành phố; Hội CCB cấp huyện tổ chức 35 hội nghị cho hơn 6.000 cán bộ Hội cấp xã, phường, thị trấn tham gia; cơ sở Hội tổ chức 156 hội nghị cho hơn 18.000 lượt cán bộ chi hội, phân hội tham gia; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được 171 buổi với 8.250 lượt CCB, cựu quân nhân tham gia.
Thông qua hàng chục hội nghị, 7 tập đề cương giới thiệu 68 văn bản pháp luật và 40.000 tờ gấp pháp luật các lĩnh vực, đã có hơn 44.200 lượt hội viên CCB và hơn 27.500 lượt cựu quân nhân được tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý miễn phí. Nội dung các văn bản pháp luật được tuyên truyền gồm có các văn bản pháp luật liên quan đến chế độ chính sách, quyền và lợi ích của CCB, cựu quân nhân như: Pháp lệnh CCB năm 2005 và Nghị định số 05 ngày 12/12/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Pháp lệnh CCB; Quyết định số 290/QĐ-TTg ngày 8/11/2005 về chế độ chính sách đối với một số đối tượng trực tiếp tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước nhưng chưa được hưởng chế độ chính sách của Đảng, nhà nước; Quyết định số 142 ngày 27/10/2008 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện chế độ đối với quân nhân tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước có dưới 20 năm công tác trong quân đội đã phục viên, xuất ngũ về địa phương và Quyết định số 38 sửa đổi bổ sung Quyết định số 142; Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Trợ giúp pháp lý...
Riêng đối với công tác trợ giúp pháp lý trong quá trình thực hiện Thông tư 02, Sở Tư pháp phối hợp với Hội CCB tỉnh đã chỉ đạo Trung tâm trợ giúp pháp lý phối hợp với phòng Tư pháp, Hội CCB các huyện, thị xã, thành phố chủ động khảo sát, nắm bắt nhu cầu TGPL đối với CCB; tổ chức TGPL lưu động và tuyên truyền pháp luật tại 47 xã, phường, thị trấn của 7/8 huyện, thị xã, thành phố. Trong 5 năm, đã thực hiện TGPL miễn phí cho 2.077 trường hợp là hội viên Hội CCB; cử luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 5 trường hợp là người có công với cách mạng trong vụ việc dân sự. Sở Tư pháp cũng đã tổ chức 30 lớp tập huấn nghiệp vụ nâng cao năng lực TGPL về công tác giảm nghèo, bình đẳng giới... và bồi dưỡng kiến thức văn bản pháp luật cho 2.972 lượt trợ giúp viên pháp lý, điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán, cộng tác viên TGPL, thành viên Ban chủ nhiệm CLB TGPL, lãnh đạo UBND và công chức Tư pháp-Hộ tịch cấp xã trong toàn tỉnh. Quan đó nâng cao hiệu quả của việc tư vấn pháp luật miễn phí cho người dân nói chung, CCB, cựu quân nhân nói riêng...
Sự sáng tạo đáng ghi nhận trong quá trình phối hợp thực hiện Thông tư 02 là Sở Tư pháp và Hội CCB tỉnh đã thành lập điểm 1 CLB trợ giúp pháp lý cho CCB xã Gia Vượng (Gia Viễn). Từ khi thành lập đến nay, CLB TGPL xã Gia Vượng đã tổ chức được 60 đợt sinh hoạt với hơn 2.000 lượt CCB và nhân dân địa phương tham gia sinh hoạt CLB. Bên cạnh đó, các CLB TGPL trên địa bàn toàn tỉnh hoạt động hiệu quả đã dần thu hút được sự tham gia của những người được TGPL và các CCB. Qua đó, tổ chức sinh hoạt CLB TGPL trở thành cầu nối pháp luật đến với người dân, góp phần giảm thiểu các tranh chấp xảy ra ở địa phương, bảo vệ kịp thời quyền, lợi ích hợp pháp của người được TGPL.
Trong thời gian tới, Sở Tư pháp và Hội CCB tỉnh tiếp tục chỉ đạo các cấp Hội phối hợp với Tư pháp tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật và TGPL lưu động tới hội viên CCB, cựu quân nhân và nhân dân địa phương để CCB, cựu quân nhân và đông đảo người dân được thụ hưởng dịch vụ TGPL miễn phí biết và liên hệ khi có yêu cầu. Bên cạnh đó là nhân rộng mô hình CLB TGPL cho CCB tại các huyện, thị xã, thành phố và đa dạng các hình thức tuyên truyền pháp luật. Thường xuyên phối hợp tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, cộng tác viên TGPL, thành viên Ban chủ nhiệm CLB TGPL và các cấp Hội CCB; phối hợp tổ chức tốt các cuộc kiểm tra định kỳ, đột xuất; sơ kết, tổng kết, đánh giá kết quả... để việc thực hiện Thông tư liên tịch số 02 mang lại hiệu quả thiết thực, lâu dài.
Xuân Trường