Dòng họ Lương Phúc (thôn Lộc Ân) nhiều năm qua phát triển mạnh phong trào khuyến học, khuyến tài trong các gia đình, con em trong họ, trở thành dòng họ điển hình tiêu biểu của huyện, của tỉnh. Năm 2014, dòng họ Lương Phúc được nhận bức trướng khuyến học "Dòng họ hiếu học xuất sắc" của Hội Khuyến học tỉnh trao tặng. Dòng họ Lương Phúc sinh sống và phát triển tại xã Phú Lộc từ năm 1836, hiện dòng họ có gần 200 hộ gia đình, sinh sống và công tác khắp mọi miền Tổ quốc. Công tác khuyến học, khuyến tài của dòng họ bắt đầu nở rộ từ năm 1987 đến nay, dòng họ Lương Phúc là một trong những dòng họ tiêu biểu, xuất sắc của huyện Nho Quan trong phong trào khuyến học, khuyến tài. Dòng họ có 18 thạc sĩ, 43 cử nhân; có 85% gia đình được công nhận gia đình hiếu học cấp xã; 65% gia đình được công nhận gia đình hiếu học cấp huyện; 50% gia đình được công nhận gia đình hiếu học cấp tỉnh. Dòng họ Lương Phúc luôn dẫn đầu các dòng họ trong huyện trong công tác xây dựng quỹ khuyến học, hiện quỹ của dòng họ đạt trên 100 triệu đồng. Từ nguồn quỹ này, hàng năm, dòng họ tổ chức cho các cháu đạt thành tích cao trong học tập tổ chức dâng hương báo công với tổ tiên, khen thưởng và liên hoan cho các cháu để động viên con cháu trong dòng họ học tập tích cực hơn nữa. Bên cạnh đó, dòng họ đã động viên các gia đình trong họ tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, đẩy mạnh việc "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc", "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", tích cực tham gia phong trào xây dựng nông thôn mới, nhiều gia đình đã hiến đất, chặt cây ăn quả, phá tường rào, góp công, góp tiền đổ bê tông đường giao thông thôn, xóm, chung tay xây dựng nông thôn mới. Đến nay, các gia đình trong dòng họ đã hiến 5.000 m2 đất, chặt 37 cây ăn quả, phá 1.072 m tường rào, góp phần cùng nhân dân trong xã xây dựng xã Phú Lộc trở thành xã nông thôn mới. Đồng chí Hoàng Tường, Chủ tịch Hội Khuyến học xã Phú Lộc cho biết: Hội Khuyến học xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội khuyến học", Chỉ thị số 29/1999/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về "Phát huy vai trò của Hội khuyến học trong quá trình phát triển sự nghiệp giáo dục" tới cán bộ, đảng viên và nhân dân. Động viên các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia phong trào "Xây dựng làng, xóm khuyến học, gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học", qua đó tạo sự đồng thuận trong thực hiện phong trào. Hàng năm, Hội phát động các phong trào như "Mùa xuân khuyến học", "Tháng Tám khuyến học" nhằm đẩy mạnh phong trào toàn dân làm khuyến học một cách thường xuyên, liên tục. Thường xuyên phối hợp với nhà trường mở các lớp bồi dưỡng học sinh giỏi, kèm cặp học sinh yếu kém; phối hợp với gia đình, Hội cựu giáo chức để giáo dục đạo đức cho học sinh, quản lý chặt chẽ học sinh để động viên con em trong học tập. Hội đã xây dựng được đội ngũ làm công tác khuyến học tâm huyết, nhiệt tình, trách nhiệm, có năng lực. Hiện nay Hội đã duy trì hoạt động ổn định của 18 chi hội khuyến học thôn, xóm và chi hội trường học, 100% cơ quan, thôn, xóm có tổ chức hội; phát triển được 1.540 hội viên khuyến học, chiếm tỷ lệ 23% dân số toàn xã.
Phong trào xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học, cộng đồng dân cư khuyến học đã trở thành phong trào sâu rộng trong hội viên và nhân dân trong xã. Đặc biệt, phong trào luôn gắn liền với phong trào xây dựng gia đình văn hóa, thôn, xóm văn hóa. Đến nay, xã có 424 gia đình được công nhận gia đình hiếu học, trong đó 53 gia đình đạt danh hiệu gia đình hiếu học cấp huyện, 9 gia đình đạt danh hiệu gia đình hiếu học cấp tỉnh, 362 gia đình hiếu học cấp xã và 7 dòng họ đạt danh hiệu dòng họ hiếu học.
Để sự học đến với mọi tầng lớp nhân dân, Hội Khuyến học xã đã phát huy tính tích cực của Trung tâm học tập cộng đồng. Thông qua nhu cầu học tập từ các hội, đoàn thể, Hội đã phối hợp với Trung tâm học tập cộng đồng xã tổ chức nhiều lớp học chuyên đề, tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ và nhân dân nhằm nâng cao kiến thức, kinh nghiệm, hiểu biết của nhân dân trong xã. Từ năm 2009-2014, Hội đã tổ chức 17 lớp chuyên đề quán triệt đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho 1.826 lượt người tham gia; 12 chuyên đề về KHKT, sản xuất, đời sống cho 1.356 lượt người; 3 buổi tập huấn ngoại ngữ, tin học cho 124 lượt người; 10 chuyên đề phổ biến kiến thức cho gần 1.000 lượt người; 11 buổi tập huấn nghiệp vụ cho 762 lượt người tham gia.
Nhằm duy trì và có điều kiện mở rộng phong trào khuyến học, công tác xây dựng quỹ Hội luôn được Hội Khuyến học xã xác định là công tác trọng tâm, cốt lõi của hoạt động khuyến học. Do đó, công tác xây dựng quỹ khuyến học được các chi hội thực hiện nghiêm túc, bài bản, đến nay tổng quỹ Hội duy trì trên 83 triệu đồng, trong đó quỹ ở Hội Khuyến học xã đạt trên 55 triệu đồng, quỹ chi hội đạt trên 18 triệu đồng, quỹ các dòng họ đạt gần 155 triệu đồng. Từ nguồn quỹ này, hàng năm Hội và các chi hội đã tổ chức khen thưởng cho giáo viên, học sinh đạt thành tích cao trong giảng dạy, học tập, học sinh nghèo vượt khó học giỏi.
Tiến Minh