Phòng học STEM - nơi “chắp cánh” cho những ước mơ sáng tạo

Đa dạng hóa nguồn lực đầu tư

Giáo dục STEM được xác định là một trong những giải pháp quan trọng để hiện thực hóa các mục tiêu lớn mà Đảng và Nhà nước đã đề ra trong Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của đất nước trong giai đoạn mới, xuất phát từ ý tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã triển khai Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam”. Với mục tiêu xây dựng 100 phòng STEM đạt chuẩn quốc tế tại 34 tỉnh/thành trên cả nước, chương trình là dự án giáo dục quy mô lớn do một doanh nghiệp khởi xướng, góp phần hình thành thế hệ công dân tri thức năng lượng mới của Việt Nam.

Điểm đặc biệt của chương trình không chỉ nằm ở giá trị đầu tư mà còn ở mô hình triển khai “Một mô hình - Một chất lượng”, bảo đảm tính đồng bộ, chuẩn hóa và bền vững. Ngày 21/9/2025, chương trình chính thức được khởi động tại Lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Petrovietnam thể hiện cam kết mạnh mẽ của doanh nghiệp trong việc đồng hành cùng sự nghiệp giáo dục và phát triển con người Việt Nam.

Đồng chí Lê Mạnh Hùng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng thành viên Petrovietnam cho biết: Hàng năm, Petrovietnam dành từ 700 - 1.000 tỷ đồng cho các hoạt động an sinh xã hội; trong đó, giáo dục được đặc biệt chú trọng. Chương trình ‘STEM Innovation Petrovietnam” được triển khai với mong muốn lan tỏa mô hình phòng thực hành giáo dục STEM đến nhiều địa phương, mang đến cơ hội tiếp cận công nghệ hiện đại; mở ra cơ hội rèn luyện kỹ năng thực hành, khơi dậy niềm đam mê nghiên cứu và sáng tạo cho học sinh trên toàn quốc. Mục tiêu đến 31/12/2025 sẽ hoàn thành lắp đặt 100 phòng STEAM.

Tại Ninh Bình, Chương trình được triển khai tại ba trường học tiêu biểu, bảo đảm đúng định hướng mỗi tỉnh có 2 phòng STEM tại bậc THPT và 1 phòng tại bậc THCS. Trong đó, Trường THPT Lý Tự Trọng, Trường THPT chuyên Biên Hòa và Trường THCS Thị trấn Yên Ninh là những đơn vị được lựa chọn để xây dựng các phòng học STEM đạt chuẩn quốc tế, với mức đầu tư khoảng 3,5 tỷ đồng/phòng, diện tích từ 80-100m2.

Các phòng học được đầu tư theo mô hình “Một mô hình - Một chất lượng”, thiết kế không gian mở, hiện đại, trang bị đồng bộ các thiết bị công nghệ tiên tiến như: bảng tương tác thông minh, hệ thống AI-IoT, Robotics VEX, máy in 3D, máy cắt CNC,… cùng các bộ thí nghiệm theo chủ đề năng lượng-môi trường. Mô hình đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế FabLab, NGSS, ISTE, CSTA và phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Việc lựa chọn các cơ sở giáo dục này không chỉ dựa trên nhu cầu thực tế mà còn tính đến khả năng lan tỏa, phát huy hiệu quả của mô hình trong toàn tỉnh. Các phòng STEM được kỳ vọng sẽ trở thành những “vệ tinh trung tâm”, góp phần thúc đẩy phong trào giáo dục STEM theo cụm, theo vùng chuyên môn, tạo nền tảng nhân rộng trong thời gian tới.

Lớp học trở thành không gian sáng tạo

Có mặt tại Trường THCS Thị trấn Yên Ninh (xã Yên Khánh) dễ dàng cảm nhận không khí háo hức của thầy và trò khi phòng học STEM đang dần hoàn thiện để sẵn sàng đưa vào vận hành. Khác với những phòng học truyền thống, không gian STEM được thiết kế mở, hiện đại, tích hợp đồng bộ các thiết bị công nghệ tiên tiến.

Theo cô giáo Phạm Thị Tuyến, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Thị trấn Yên Ninh, việc được hỗ trợ xây dựng phòng học STEM là niềm vui lớn đối với nhà trường, đặc biệt trong bối cảnh giáo dục đang chuyển mạnh từ “dạy chữ” sang “phát triển năng lực”. Học sinh được học thông qua trải nghiệm, thực hành, tự tay thiết kế, lắp ráp, lập trình và giải quyết vấn đề. Điều này giúp các em hình thành tư duy logic, khả năng sáng tạo và niềm đam mê khoa học ngay từ bậc THCS.

Theo cô giáo Phạm Thị Tuyến, nhà trường đã chủ động xây dựng kế hoạch khai thác phòng STEM ngay từ khi tiếp nhận thông tin về chương trình; đồng thời cử giáo viên tham gia các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật để sẵn sàng vận hành hiệu quả khi phòng học hoàn thiện. Mục tiêu không chỉ là tổ chức các tiết học STEM chính khóa mà còn phát triển các câu lạc bộ khoa học-công nghệ, khuyến khích học sinh nghiên cứu, sáng tạo, từng bước tiếp cận định hướng nghề nghiệp trong tương lai.

Em Bùi Việt Linh, học sinh lớp 6A1 trường THCS Thị trấn Yên Ninh, một trong những học sinh đam mê nghiên cứu và lắp ráp robot của trường, chia sẻ đầy hào hứng: “Trước đây em chỉ được nhìn robot qua sách hoặc trên mạng. Bây giờ, em được tự tay lắp ráp, lập trình và thử nghiệm các mô hình em thấy rất hứng thú. Ngoài ra chúng em còn được điêu khắc các vật thể theo công nghệ CNC và in 3D các đồ vật nên bạn nào cũng hào hứng”.

Không chỉ ở bậc THCS, các phòng STEM tại bậc THPT cũng đang phát huy hiệu quả rõ nét. Trường THPT Lý Tự Trọng là một trong những đơn vị đầu tiên tại Ninh Bình hoàn thành và đưa phòng học STEM vào sử dụng từ cuối tháng 9/2025. Thầy giáo Vũ Ngọc Khánh, Hiệu trưởng Trường THPT Lý Tự Trọng cho biết: “Sau hơn hai tháng thi công, phòng thực hành giáo dục STEM đã hoàn thành, đảm bảo chất lượng, tiến độ và các yêu cầu kỹ thuật. Công trình giúp học sinh có môi trường thực hành hiện đại, được trực tiếp thiết kế, chế tạo, lập trình, biến kiến thức lý thuyết thành sản phẩm thực tế. Đây là công trình mang ý nghĩa đặc biệt đối với nhà trường, nhất là trong bối cảnh trường còn gặp khó khăn về cơ sở vật chất”.

Sự kết nối liên thông giữa các phòng STEM ở bậc THCS và THPT được kỳ vọng sẽ tạo nên mạch phát triển liền mạch, giúp học sinh từng bước nâng cao năng lực, từ làm quen, trải nghiệm đến nghiên cứu chuyên sâu và định hướng nghề nghiệp.

Với việc triển khai tại nhiều trường học trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” đang từng bước tạo nên cú hích cho giáo dục đổi mới sáng tạo, mở ra không gian học tập hiện đại, khoa học, góp phần ươm mầm cho những ý tưởng sáng tạo của thế hệ trẻ.

Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” đã cho thấy sự kết hợp hiệu quả giữa trí tuệ, nguồn lực doanh nghiệp với khát vọng phát triển của đất nước. Tin tưởng rằng, với sự đầu tư đúng hướng và tầm nhìn dài hạn của các cấp, ngành, nhà trường, doanh nghiệp sẽ góp phần đào tạo thế hệ công dân mới của tỉnh Ninh Bình chủ động, sáng tạo, làm chủ công nghệ và sẵn sàng hội nhập toàn cầu; “chắp cánh” cho những ước mơ được vươn cao, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, phồn vinh.