Phát triển các giống hoa sen theo chuỗi giá trị

Đề tài "Nghiên cứu tuyển chọn và phát triển một số giống hoa sen theo chuỗi giá trị" là một điển hình. Đây là đề tài được Hội đồng Khoa học tỉnh chọn và được UBND tỉnh phê duyệt triển khai thực hiện trong 26 tháng (từ tháng 1/2021 - tháng 3/2023).

Phó giáo sư, Tiến sỹ Đặng Văn Đông, Viện nghiên cứu rau quả (Trung tâm nghiên cứu và phát triển hoa, cây cảnh), chủ nhiệm đề tài chia sẻ:  Trong quá trình thực hiện, chúng tôi đã thu thập từ 30 giống sen khác nhau kể cả các giống sen trong nước và một số giống sen nhập từ nước ngoài. Đồng thời, thu thập thông tin tình hình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cây hoa sen trồng hồ, ruộng trũng tại các tỉnh, thành phố lân cận, Hưng Yên, Bắc Ninh, Thái Bình, Hà Nội. 

Cùng với đó, nhóm thực hiện đề tài cũng tiến hành điều tra, khảo sát tình hình sản xuất hoa sen của một số vùng, trang trại tại các địa bàn huyện Hoa Lư, Gia Viễn và thành phố Tam Điệp. Để chọn lựa các giống sen theo hướng sử dụng: sen cho hoa, sen lấy củ, sen lấy ngó và sen cho hạt.

Theo đó, nhóm thực hiện đề tài chọn khảo nghiệm được 5 bộ giống sen, tiến hành theo dõi thí nghiệm trên diện tích 4.000m2/mỗi giống). Thực hiện các bước: chăm sóc, theo dõi sinh trưởng, phát triển mô hình khảo nghiệm. Nghiên cứu xây dựng quy trình kỹ thuật nhân giống các giống sen triển vọng được tuyển chọn phù hợp với đồng đất của Ninh Bình.

Được biết, với kết quả chọn lựa giống sen ban đầu, hiện tại nhóm thực hiện đề tài chuyển sang xây dựng mô hình các giống sen chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Đây là công đoạn rất quan trọng, là mắt xích liên kết các khâu, tạo chuỗi sản xuất khép kín hoàn chỉnh.

Ngay từ đầu năm 2022, nhóm thực hiện đề tài tiếp tục phối hợp với Công ty TNHH Nông nghiệp sạch Ninh Thắng (Hoa Lư) triển khai mô hình với quy mô 2 ha. Đến nay, các giống sen này đều sinh trưởng và phát triển tốt. Các giống sen đã cho sản phẩm rất khả quan. Sen quan âm cho hoa rất đẹp, đã xuất bán đi nhiều nơi. Sen cho củ, đạt các chỉ tiêu phân tích tinh bột, đường, khoáng vi lượng…

Công ty đã tiến hành đầu tư máy rửa củ, máy thái củ, tạo nguyên liệu sạch chế biến ra các sản phẩm sen sấy, chiên, muối, được thị trường Nhật Bản ưa chuộng. Các sản phẩm khác, như ngó sen tươi, đài sen khô, hạt sen tươi, hạt sen khô…là mặt hàng đã có mặt trên thị trường gần xa. Riêng chè ướp hương sen, hút chân không, sấy lạnh với nhãn hiệu "Chè sen Cố đô" - sản phẩm Ocop xếp hạng 4 sao năm 2021, vẫn tiếp tục được mở rộng sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị.

Sau khi khảo sát, tham quan và nghe báo cáo tiến độ thực hiện đề tài "Nghiên cứu tuyển chọn và phát triển một số giống hoa sen theo chuỗi giá trị", đại diện thành viên Hội đồng khoa học tỉnh, đồng chí Hoàng Trọng Lễ, Phó giám đốc Sở Khoa học công nghệ đánh giá:  Sau hơn gần 2 năm thực hiện đề tài, bước đầu cho thấy 5 loại giống hoa sen cơ bản phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của Ninh Bình. Một điều rất mừng, sản phẩm sen của đề tài được thực hiện tại xã Ninh Thắng (Hoa Lư) - nơi hội tụ nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, sẽ có thêm điều kiện để quảng bá các sản phẩm từ cây sen tới du khách gần xa. 

Đề tài thành công, Ninh Bình sẽ chọn được những giống sen triển vọng nhất, với những giống cho chất lượng của hoa, giống cho năng suất của củ, ngó sen… theo hướng sản xuất hàng hóa tạo được chuỗi liên kết khép kín từ khâu trồng, chăm sóc, chế biến, tiêu thụ… 

Bên cạnh những cánh đồng sen cho hoa kéo dài trong nhiều tháng thu hút du khách về tham quan chụp ảnh. Du khách còn được trải nghiệm cánh đồng sen hữu cơ, tham quan mô hình chế biến các sản phẩm từ sen tại chỗ, khi về sẽ mua sản phẩm làm quà lưu niệm sau chuyến đi. 

Với lợi thế về tài nguyên du lịch, với mục tiêu phát triển nền nông nghiệp hữu cơ, xu hướng nông nghiệp du lịch - sinh thái, cây sen Ninh Bình có nhiều điều kiện thuận lợi để mở rộng phát triển và các sản phẩm từ cây sen sẽ còn tỏa hương xa gần…

Bài, ảnh: Minh Đường