Phát huy vai trò diễn đàn dân chủ tại cộng đồng dân cưgóp phần xây dựng khối đại đoàn kết

Dịp ngày này, cùng với cả nước, các hoạt động Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc (Ngày hội) được tổ chức trang trọng, sôi nổi ở khắp các miền quê trong tỉnh, trở thành Ngày hội của “ý Đảng - lòng dân”. Thông qua Ngày hội, tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới (NTM), đô thị văn minh” và các phong trào thi đua yêu nước trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc theo tinh thần Nghị quyết số 43 ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.

Mỗi địa phương là “miền quê đáng sống”

Năm 2012, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dự Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc nhân kỷ niệm 82 năm Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam (18/11/1930 - 18/11/2012) tại khu dân cư xóm 4, xã Hải Bắc (Hải Hậu). Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ vui mừng được về thăm lại huyện Hải Hậu Anh hùng; ghi nhận, biểu dương những kết quả trong phát triển kinh tế, xây dựng nếp sống văn hóa, xây dựng hệ thống chính trị của xóm 4, các xã, thị trấn của huyện Hải Hậu và của tỉnh Nam Định.

Nhắc lại câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho rằng, nếu nơi nào cũng làm và đạt được kết quả như xóm 4, như huyện Hải Hậu, thì mục tiêu xây dựng NTM sẽ sớm hoàn thành. Tổng Bí thư nhấn mạnh, cần phải giữ gìn đoàn kết trong Đảng, đoàn kết toàn dân và đoàn kết quốc tế. Điều này càng quan trọng khi tình hình trong nước và thế giới đang rất phức tạp, các thế lực đang tìm mọi cách để chống phá, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Đồng chí Trần Minh Hải, TUV, Bí thư Huyện ủy Hải Hậu cho biết: Để xứng đáng với niềm tin tưởng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, xây dựng huyện Hải Hậu trở thành “Vùng biển sáng Anh hùng”, phát huy truyền thống 45 năm điển hình toàn quốc về văn hóa - thông tin cấp huyện, Đảng bộ, quân và dân Hải Hậu quyết tâm, quyết liệt nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị; thực hiện dân chủ và công bằng xã hội; chăm lo nâng cao hơn nữa đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Dựa vào dân, “lấy dân làm gốc”, khơi dậy, phát huy ý chí tự lực, tự cường, truyền thống văn hóa, yêu nước… để “xây dựng một nền nông nghiệp thịnh vượng, nông dân giàu có, nông thôn văn minh, hiện đại”, xây dựng huyện Hải Hậu đạt huyện NTM kiểu mẫu “sáng - xanh - sạch - đẹp”, phát triển bền vững vào năm 2025.

Qua 20 năm thực hiện Nghị quyết số 04/NQ/ĐCT-MTTW ngày 1/8/2003 của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam về việc tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” tại các địa phương trong tỉnh, những giá trị văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc, quê hương, đất nước được giữ gìn; đã khơi dậy, phát huy truyền thống đoàn kết dân tộc; nâng cao vai trò của MTTQ các cấp trong tập hợp, đoàn kết, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Ngày hội cũng là diễn đàn dân chủ hàng năm để các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể gắn bó mật thiết với nhân dân; là dịp để biểu dương những điển hình tập thể, cá nhân tiêu biểu trên các lĩnh vực của đời sống xã hội ở khu dân cư; đặc biệt là thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” gắn với các phong trào “Cả nước chung sức xây dựng NTM”, “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”,“Cả nước chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau” và biểu dương các tập thể, cá nhân điển hình, tiêu biểu; tuyên truyền, giới thiệu những mô hình mới, cách làm hay trong phát huy vai trò tự quản của nhân dân ở cộng đồng. Thông qua việc tổ chức Ngày hội, đã góp phần khơi dậy truyền thống yêu nước, ý chí tự lực tự cường, lòng tự hào, tự tôn dân tộc của mỗi người dân, hộ gia đình và mỗi cộng đồng dân cư, tăng cường sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân cùng nhau góp công, góp sức xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng của địa phương.

Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” nay là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” đã được MTTQ các cấp trong tỉnh triển khai sâu rộng. Từ năm 2011 đến năm 2019, nhân dân đóng góp xây dựng NTM đạt 3.755 tỷ đồng; trong 2 năm 2021-2022, nhân dân tiếp tục đóng góp xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu đạt 2.077 tỷ đồng. Quỹ “Vì người nghèo” các cấp trong tỉnh đã vận động được trên 75.701 triệu đồng: Hỗ trợ xây mới 4.028 nhà “Đại đoàn kết”, sửa chữa 3.204 nhà; tổ chức thăm và tặng 370.824 suất quà cho người nghèo, các hộ nghèo có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, gia đình chính sách. Đến tháng 11/2024, toàn tỉnh có 156 xã, thị trấn (chiếm 96,9%) được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao; có 45 xã được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và 6 thị trấn (bằng 40% tổng số thị trấn) đạt chuẩn đô thị văn minh.

Đồng chí Vũ Ngọc Côn, Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện Giao Thủy cho biết: Giai đoạn 2018-2023, thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” do Ủy ban MTTQ các cấp phát động gắn với xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, nhân dân tự nguyện đóng góp 596,6 tỷ đồng (bằng 15% tổng nguồn kinh phí xây dựng NTM nâng cao của huyện); hiến trên 391ha đất 2 lúa, trên 323.860,4m² đất thổ canh, thổ cư; góp 131.616 ngày công để xây dựng cơ sở hạ tầng, đường giao thông, hệ thống thuỷ lợi nội đồng nhằm phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh. Toàn huyện đã phối hợp xây mới, sửa chữa 154 nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa, trị giá gần 10 tỷ đồng. Phong trào văn hóa, văn nghệ, TDTT được triển khai sâu rộng trong toàn huyện, gắn với xây dựng “Xóm văn hoá NTM”, “Gia đình văn hoá NTM”, “Cơ quan, đơn vị văn hóa NTM”. 100% khu dân cư có nhà văn hoá, 98,9% xóm, tổ dân phố được công nhận xóm, tổ dân phố văn hóa, 89,6% cơ quan, đơn vị và 94% hộ gia đình đạt danh hiệu văn hoá NTM.

Ngày hội hòa hợp “ý Đảng - lòng dân”

Đồng chí Trần Đăng An, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh cho biết: Điểm nổi bật trong công tác phối hợp tổ chức Ngày hội, đó là việc chính quyền và các tổ chức thành viên đã tích cực phối hợp với Mặt trận, đặc biệt là Ban công tác Mặt trận ở các khu dân cư tổ chức bình xét và đề nghị công nhận các danh hiệu khu dân cư văn hóa, gia đình văn hóa; phối hợp tổ chức phát động các cuộc vận động, các phong trào thi đua; công tác bình xét đề nghị các cấp, ngành khen thưởng cho các tập thể, cá nhân tiêu biểu.

Hàng năm, các khu dân cư trong tỉnh đã tổ chức trao thưởng cho trên 2.900 tập thể tiêu biểu và trên 33.600 gia đình, cá nhân tiêu biểu trong Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc ở khu dân cư. Duy trì hoạt động hiệu quả của 48 mô hình, câu lạc bộ (CLB), như: Mô hình “Giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”, “Cánh đồng mẫu  lớn”, “Nhà sạch, vườn xanh, đường sông không rác”, “Phân loại rác thải”, “Tổ thu gom rác thải”, “Khu dân cư tự quản”, “Gia đình tự quản”, “Nhóm liên gia tự quản”, “Tự quản ANTT khu vực lễ hội”, “Tổ cựu chiến binh tự quản”, “Đoàn Thanh niên tự quản”, “Thực hiện nếp sống văn minh trong tổ chức việc tang”, CLB phòng chống bạo lực gia đình, duy trì hoạt động của 2.141 tổ hòa giải tại các khu dân cư.

Đồng thời, Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, phát huy vai trò làm chủ của nhân dân tham gia xây dựng tổ chức đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức đoàn thể nhân dân ngày càng vững mạnh. Hiện trên địa bàn tỉnh có 175 Ban Thanh tra nhân dân với 2.257 thành viên; có 234 Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng với 1.769 thành viên. Trong những năm qua, Ban Thanh tra nhân dân đã tiến hành giám sát 8.520 cuộc, xác minh theo yêu cầu 1.092 cuộc; Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã tiến hành giám sát 7.389 cuộc, qua đó kiến nghị xử lý 1.356 vụ việc sai phạm, góp phần hạn chế những tiêu cực ở cơ sở, làm minh bạch công tác quản lý đất đai, vốn, tài sản của Nhà nước, các dự án đầu tư tại cộng đồng, tạo lòng tin trong nhân dân, giảm thiểu đơn thư khiếu nại, tố cáo, giữ vững ổn định tại địa phương. Ngày hội đã trở thành một đợt sinh hoạt xã hội rộng rãi ở cộng đồng dân cư, trở thành nét đẹp văn hóa truyền thống, là diễn đàn dân chủ hàng năm để Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể gắn bó mật thiết với nhân dân; dịp quan trọng để tiếp xúc và nắm bắt tâm tư nguyện vọng của nhân dân; trao đổi giải đáp những vấn đề được nhân dân quan tâm.

Thời gian tới, MTTQ các cấp tiếp tục tham mưu, phối hợp, chỉ đạo đổi mới và nâng cao chất lượng tổ chức Ngày hội; phát huy vai trò, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong tổ chức Ngày hội; xác định tổ chức Ngày hội là một trong những giải pháp trọng tâm trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; là đợt sinh hoạt chính trị, văn hóa - xã hội sâu rộng trong cộng đồng dân cư; củng cố, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, thuần phong mỹ tục; tôn vinh lòng tự hào, tự tôn dân tộc, tinh thần tương thân, tương ái; thực sự là diễn đàn dân chủ hàng năm để đội ngũ cán bộ, đảng viên gắn bó mật thiết với nhân dân, tiếp xúc và nắm bắt tâm tư nguyện vọng của nhân dân; trao đổi, giải đáp những vấn đề được nhân dân quan tâm. 100% khu dân cư tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc phù hợp thực tiễn địa phương. Tập trung đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động do MTTQ các cấp phát động, nhất là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”, phong trào xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu; thực hiện tốt các hoạt động nhân đạo từ thiện. Gắn kết chặt chẽ việc tổ chức Ngày hội với các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, nhân đạo, từ thiện; tham gia bảo vệ môi trường; phát huy vai trò tự quản của cộng đồng dân cư góp phần thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội trong cộng đồng.

Bài và ảnh: Việt Thắng