Phát huy vai trò của đại lý thu BHXH, BHYT

Là đại lý thu BHXH, BHYT của UBND xã Khánh Lợi (Yên Khánh) nhiều năm nay, chị Nguyễn Thị Nguyệt cho rằng, đối với những nhân viên đại lý thu, việc tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về BHXH, BHYT phải được thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi với nhiều cách làm linh động, sáng tạo. Khánh Lợi là xã thuần nông của huyện Yên Khánh, đời sống nhân dân chủ yếu làm nông nghiệp nên còn gặp nhiều khó khăn, do đó việc tuyên truyền về các chính sách BHXH, BHYT cần phải từng bước theo hình thức "mưa dầm thấm lâu" và bằng chính thực tế những người hưởng lợi khi mua BHYT, được chăm sóc sức khỏe, được chi trả các chi phí khám, chữa bệnh (KCB) cao, nhất là khi hiện nay, giá các dịch vụ y tế không ngừng tăng. Khi tuyên truyền, chị Nguyệt đặc biệt chú ý đến các đối tượng làm nông nghiệp, buôn bán, lao động tự do…, tư vấn để họ hiểu và tự nguyện tham gia BHYT, BHXH tự nguyện để chăm sóc sức khỏe cho mình và có nguồn thu nhập nhất định đảm bảo cuộc sống khi về già. Bởi đây hầu hết là lao động tự do, nguồn thu nhập bấp bênh, không ổn định, nếu không may mắc bệnh nặng sẽ nhanh chóng trở thành hộ nghèo, cận nghèo. Nhờ tích cực tuyên truyền, vận động, hiện chị Nguyệt đang quản lý gần 2 nghìn thẻ BHYT trên địa bàn xã và vùng lân cận, trong đó có nhiều gia đình tham gia BHYT theo hộ và bước đầu đã có những người dân tham gia BHXH tự nguyện.

Theo Quyết định số 999/QĐ-BHXH của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam có hiệu lực thi hành từ ngày 1/11/2014, việc lựa chọn các tổ chức, cá nhân để ký kết hợp đồng làm đại lý thu BHXH, BHYT dựa trên một số tiêu chí: Có tư cách pháp nhân đầy đủ; có nhân lực là người đang thường trú trên địa bàn xã; nhân viên do đơn vị quản lý, sử dụng phải hiểu biết chính sách, pháp luật BHXH, BHYT; cam kết bồi thường khi để xảy ra thất thoát tiền thu BHXH, BHYT hoặc gây thiệt hại cho cơ quan BHXH và người tham gia BHXH, BHYT. Đặc biệt, khi được ký kết làm đại lý thu BHXH, BHYT tự nguyện, các đại lý sẽ được phổ biến, tập huấn về quy trình, cách thức, nghiệp vụ khai thác, kỹ năng tuyên truyền…; trong đó có mức hoa hồng phù hợp đối với từng loại hình bảo hiểm cho đại lý được hưởng.

Đến nay, trên địa bàn tỉnh có trên 1 nghìn người làm đại lý thu cho BHXH; trong đó, đại lý thu của UBND xã, phường, thị trấn là trên 300 người; đại lý thu của Bưu điện có gần 200 người; đại lý thu của Hội nông dân có gần 200 người; đại lý thu thuộc Trạm y tế xã, phường, thị trấn có gần 400 người. Kết quả vận động đối tượng tham gia BHXH, BHYT những năm qua cho thấy, hệ thống đại lý thu có vai trò quan trọng trong phát triển đối tượng tham gia BHYT và BHXH tự nguyện. Đến ngày 30/6/2019, tổng số người tham gia BHXH, Bảo hiểm thất nghiệp, BHYT là 891.841 người, tăng 30.381 người so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là 5.958 người, đạt 85,02% kế hoạch BHXH Việt Nam giao, đạt 1,82% đối tượng thuộc diện tham gia (chỉ tiêu UBND tỉnh giao năm 2019 là 1,74%); đối tượng tham gia BHYT có trên 885 nghìn người, tỷ lệ bao phủ BHYT là 90,35% (cao hơn chỉ tiêu HĐND tỉnh giao hết năm 2019 đạt 91,2%)...

Thực tế, với mục tiêu tiến tới BHYT toàn dân vào năm 2020, việc xây dựng và hoạt động của các đại lý thu vẫn còn gặp một số khó khăn. Các đại lý thu thuộc ngành Bưu điện do mới được chuyển giao nhiệm vụ nên chưa có nhiều kinh nghiệm trong tuyên truyền, khai thác, quản lý đối tượng. Còn các đại lý thuộc UBND và tổ chức, đoàn thể ở các xã, phường, thị trấn thì hầu hết là cán bộ, nhân viên công tác tại cơ sở, thường phải kiêm nhiệm nhiều việc nên có ít thời gian và chuyên tâm dành cho công tác tuyên truyền, vận động đối tượng tham gia. Cùng với đó, nhiều địa phương thường xuyên thay đổi đại lý nên việc trang bị những kiến thức cần thiết và cơ bản cho nhân viên phụ trách đại lý chưa kịp thời, làm ảnh hưởng đến chất lượng tuyên truyền, vận động đối tượng tham gia BHXH, BHYT …

Theo nhân viên các đại lý thu BHXH, BHYT, để đưa các chính sách BHXH, BHYT vào cuộc sống và hoàn thành các mục tiêu đề ra, ngoài tinh thần trách nhiệm, sự nhiệt tình của các nhân viên đại lý thu, BHXH tỉnh cần đa dạng hóa hình thức đại lý thu BHXH, BHYT, thay vì chỉ dựa vào UBND, các tổ chức, đoàn thể ở các xã, phường, thị trấn và đại lý bưu điện như hiện nay. Cùng với đó, cơ quan BHXH cần thường xuyên tập huấn, đào tạo về các kỹ năng khai thác, công tác tuyên truyền, vận động cho hệ thống đại lý thu; tham mưu cho chính quyền địa phương tăng cường công tác chỉ đạo và tạo mọi điều kiện thuận lợi để hệ thống đại lý thu BHYT hoạt động đạt hiệu quả cao. Thêm nữa, cần tuyên truyền để nâng cao nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền, cơ quan, tổ chức đoàn thể và mọi người dân về ý nghĩa, tầm quan trọng của BHYT, BHXH, nghĩa vụ của mỗi người dân trong tham gia BHYT và thực hiện chính sách BHYT, BHXH...

Hạnh Chi