P.V: Xin đồng chí cho biết kết quả đạt được trong công tác Dân số - KHHGĐ của tỉnh năm 2013?
Đồng chí Dư Cát Lượng: Năm 2013, công tác Dân số - KHHGĐ của tỉnh được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ của các ban ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội, sự ủng hộ của mọi tầng lớp nhân dân Đội ngũ cán bộ dân số- KHHGĐ từ tỉnh đến cơ sở đã tiếp tục phát huy truyền thống của ngành, nỗ lực phấn đấu triển khai đồng bộ các nội dung chương trình dân số- KHHGĐ và đã đạt được những kết quả bước đầu.
Công tác truyền thông chuyển đổi hành vi được đẩy mạnh cả về bề rộng và chiều sâu, cả về nội dung và hình thức tuyên truyền, đối tượng tuyên truyền được mở rộng đến mọi tầng lớp nhân dân đặc biệt quan tâm đến nhóm đối tượng vị thành niên và thanh niên, cán bộ viên chức các cơ quan, công nhân tại các doanh nghiệp, khu công nghiệp, người dân vùng sâu vùng xa vùng còn nhiều khó khăn...
Đồng thời thường xuyên cung cấp kịp thời thông tin về công tác dân số cho lãnh đạo đảng, chính quyền các cấp. Tham mưu, chỉ đạo, tổ chức có hiệu quả Chiến dịch Truyền thông lồng ghép dịch vụ KHHGĐ. Qua triển khai đồng bộ các hoạt động truyền thông và cung cấp kịp thời các dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ có chất lượng đến người dân đã góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân trong việc thực hiện chương trình dân số đông đảo nhân dân đã chấp nhận mô hình gia đình ít con để xây dựng cuộc sống ấm no, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc.
Kết quả thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch năm 2013 đạt được là: Tổng số người mới áp dụng các BPTT 50520 ca, đạt 100,4% chỉ tiêu kế hoạch năm; số sinh toàn tỉnh đến hết tháng 11 là 13.136 cháu (giảm 528 cháu so với cùng kỳ 2012). Ước tỷ suất sinh năm 2013 là 15.68%o, giảm 0.3%o so với năm 2012, duy trì được mức sinh thay thế.
Cùng với việc thực hiện chỉ tiêu giảm sinh, Chi cục dân số - KHHGĐ đã tổ chức triển khai thực hiện tốt đề án "Tầm soát dị dạng, dị tật bẩm sinh và kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh" tại 145 xã phường thị trấn, mô hình "Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân" tại 73 xã, phường, mô hình "Tư vấn và chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng " tại 06 xã và Đề án "Kiểm soát dân số vùng biển, ven biển" tại huyện Kim Sơn, Đề án "Thử nghiệm thanh quyết toán dịch vụ KHHGĐ thông qua thẻ khách hàng" tại 24 cơ sở dịch vụ SKSS/KHHGĐ huyện Gia Viễn, từng bước triển khai chương trình tiếp thị xã hội phương tiện tránh thai....
Các mô hình, đề án tập trung chú trọng các hoạt động truyền thông chuyển đổi hành vi gắn với việc cung cấp kịp thời các dịch vụ phù hợp đã góp phần nâng cao nhận thức của người dân trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản để từng bước nâng cao chất lượng dân số.
Kết quả năm 2013: đề án "Sàng lọc trước sinh và sơ sinh" đã thực hiện sàng lọc trước sinh cho 11.580 bà mẹ, lấy mẫu máu gót chân cho 4.130 trẻ, phát hiện 78 cháu bị nghi ngờ thiếu men G6PD các cháu đã được tư vấn và điều trị kịp thời. Mô hình "Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân" đã tổ chức 176 lớp cung cấp kiến thức cho phụ huynh, vị thành niên, thanh niên, học sinh trường THCS, 292 buổi sinh hoạt câu lạc bộ tiền hôn nhân, tổ chức 146 đợt khám sức khỏe cho gần 8.760 VTN&TN.
Mô hình "Thử nghiệm thanh quyết toán dịch vụ KHHGĐ thông qua thẻ khách hàng" đã thu thập và cập nhật thông tin của đối tượng vào máy để quản lý. Đề án "Can thiệp, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh" đã tổ chức tuyên truyền sâu rộng đến mọi tầng lớp nhân dân tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh năm 2013 là 114 bé trai/100 bé gái (năm 2012 là 114,8 bé trai/100 bé gái).
P.V: Hiện nay Việt Nam đang trong thời kỳ "cơ cấu dân số vàng", xin đồng chí cho biết ngành Dân số tỉnh Ninh Bình đã có giải pháp gì để ổn định quy mô, cơ cấu và nâng cao chất lượng dân số của tỉnh trong thời gian tới?
Đồng chí Dư Cát Lượng: Để ổn định quy mô, cơ cấu và nâng cao chất lượng dân số của tỉnh, trong thời gian tới, ngành Dân số của tỉnh phải tập trung làm tốt những nhiệm vụ, như: Quán triệt và thực hiện nghiêm túc các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác dân số-KHHGĐ. Triển khai thực hiện có hiệu quả chiến lược Dân số - Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2011-2020 của Chính phủ, Nghị quyết số 08/NQ-HĐND ngày 15/7/2009 của HĐND tỉnh khóa XII; Kế hoạch hành động số 20/KH-UBND ngày 5/6/2012 của UBND tỉnh về việc thực hiện Chiến lược Dân số & SKSS Việt Nam giai đoạn 2011-2020 của tỉnh Ninh Bình.
Thường xuyên làm tốt công tác tham mưu để tăng cường sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng và chính quyền các cấp, đây là điều kiện tiên quyết đảm bảo sự thành công của công tác dân số-KHHGĐ. Tham mưu và tổ chức thực hiện có hiệu quả chủ trương xã hội hóa công tác DS- KHHGĐ, thường xuyên phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội các cấp trong công tác tuyên truyền giáo dục về DS-KHHGĐ.
Triển khai đồng bộ các hoạt động truyền thông và giáo dục thay đổi hành vi, phải làm thường xuyên liên tục, kiên trì, với nhiều hình thức phong phú đa dạng phù hợp với từng nhóm đối tượng để tạo được những chuyển biến rõ rệt trong nhận thức và hành động của các tầng lớp nhân dân về công tác dân số -KHHGĐ, tiếp tục giảm sinh ở những vùng, địa phương trong tỉnh có mức sinh cao nhằm thực hiện mục tiêu duy trì mức sinh thấp hợp lý tiến tới ổn định quy mô dân số, do vậy cần cung cấp đầy đủ, kịp thời có chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - KHHGĐ cho phụ nữ, vị thành niên, thanh niên, đặc biệt chú trọng các đối tượng là công nhân trẻ tại các doanh nghiêp, khu công nghiệp và người dân ở vùng sâu vùng xa vùng còn nhiều khó khăn, đảm bảo các dịch vụ an toàn, thuận tiện đáp ứng nhu cầu của đối tượng.
Đẩy mạnh các các hoạt động can thiệp nhằm giảm tốc độ gia tăng giới tính khi sinh, tiến tới đưa tỷ số giới tính khi sinh trở lại mức cân bằng tự nhiên thông qua việc triển khai có hiệu quả đề án can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh. Tăng cường tuyên truyền nhằm chuyển đổi nhận thức, thái độ thực hiện công tác về Người cao tuổi nhằm phát huy vai trò người cao tuổi và nâng cao chất lượng chăm sóc người cao tuổi để thích ứng với giai đoạn già hóa dân số thông qua thực hiện và mở rộng mô hình Tư vấn và chăm sóc sngười cao tuổi dựa vào cộng đồng.
Đấy mạnh công tác truyền thông, tư vấn nâng cao nhận thức và hành vi của các tầng lớp nhân dân đặc biệt là nhóm đối tượng có nguy cơ cao về mục đích, ý nghĩa và thực hành các mô hình, đề án nâng cao chất lượng giống nòi, đáp ứng dịch vụ sàng lọc trước sinh, sau sinh, và tư vấn khám sức khỏe tiền hôn nhân.
Thực hiện có hiệu quả việc tuyên truyền, tư vấn và đáp ứng dịch vụ chăm sóc trước sinh, trong khi sinh và sau khi sinh cho các bà mẹ đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn và vùng ven biển. Từng bước kiện toàn tổ chức bộ máy dân số - KHHGĐ từ tỉnh đến cơ sở chú trọng công tác đào tạo, bồi dưõng nâng cao năng lực, kiến thức chuyên môn và quản lý để nâng cao chất lượng hoạt động và tham mưu cho các cấp trong công tác chỉ đạo, điều hành và triển khai các hoạt động của chương trình đạt hiệu quả cao.
P.V: Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về dân số năm 2013, ngành Dân số tỉnh sẽ hướng đến những hoạt động gì, thưa đồng chí?
Đồng chí Dư Cát Lượng: Năm 2013 là năm có ý nghĩa quan trọng đối với công tác DS-KHHGĐ cả nước, sự kiện dân số Việt Nam đạt 90 triệu người - đây là một dấu mốc quan trọng trong sự phát triển của đất nước nói chung và công tác dân số -KHHGĐ nói riêng.
Để tổ chức thực hiện Tháng hành động Quốc gia về dân số và kỷ niệm 52 năm ngày Dân số Việt Nam có ý nghĩa và hiệu quả, Chi cục Dân số tỉnh đã tham mưu với Ban chỉ đạo công tác dân số - KHHGĐ tỉnh ban hành kế hoạch số 2299/KH-BCD ngày 29/11/2013 chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, Ban chỉ đạo công tác dân số các huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh triển khai các hoạt động thiết thực hưởng ứng Tháng hành động Quốc gia về dân số và kỷ niệm Ngày dân số Việt Nam 26-12 và sự kiện dân số Việt Nam đạt 90 triệu người. Các văn bản này đã được các đơn vị trong tỉnh triển khai tổ chức thực hiện.
Với chủ đề Tháng hành động Quốc gia về dân số năm nay là "Già hóa dân số - Những thách thức trong chăm sóc người cao tuổi", Ban chỉ đạo công tác dân số tỉnh và Sở Y tế đã chỉ đạo các cấp và phối hợp với các ngành tập trung tuyên truyền trên các kênh truyền thông đại chúng và kênh truyền thông trực tiếp ở các cấp về các Nghị quyết, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước về công tác DS-KHHGĐ và người cao tuổi, sự kiện dân số Việt Nam đạt 90 triệu người và tuyên truyền các thành tựu, kết quả 10 năm thi hành Pháp lệnh Dân số (2003-2013) của các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị, các điển hình tiên tiến trong 10 năm thi hành Pháp lệnh Dân số, những vấn đề đang đặt ra với công tác DS-KHHGĐ như chất lượng dân số, cơ cấu dân số, đặc biệt là mất cân bằng giới tính khi sinh, nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng chính quyền, của từng gia đình và toàn xã hội về ý nghĩa tầm quan trọng của công tác DS-KHHGĐ đối với sức khỏe, hạnh phúc của mỗi người, mỗi gia đình và sự phát triển bền vững của xã hội.
Cấp tỉnh tổ chức mít tinh hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về dân số, và ngày dân số Việt Nam, biểu dương khen thưởng và tôn vinh những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác DS-KHHGĐ lồng ghép với tổng kết chiến dịch truyền thông lồng ghép với dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ năm 2013. Chỉ đạo Trung tâm DS-KHHGĐ các huyện, thành phố, thị xã xây dựng kế hoạch tham mưu với UBND huyện và phối hợp với các ban ngành đoàn thể triển khai các hoạt động hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về dân số, tổ chức mít tinh kỷ niệm ngày dân số Việt Nam và sự kiện dân số Việt Nam đạt 90 triệu người lồng ghép với tổng kết công tác DS-KHHGĐ năm 2013 biểu dương các tập thể và cá nhân tiêu biểu và triển khai kế hoạch năm 2014.
Với các hoạt động hướng tới kỷ niệm 52 năm ngày Dân số Việt Nam, ngành Dân số Ninh Bình tin tưởng rằng nhận thức và trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân trong tỉnh về công tác DS-KHHGĐ sẽ được nâng lên và trong thời gian tới công tác dân số - KHHGĐ của tỉnh sẽ tiếp tục được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối kết hợp chặt chẽ, đồng bộ của các cấp các ngành và sự hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân trong việc thực hiện chính sách dân số và chăm sóc sức khỏe sinh sản để nâng cao chất lượng dân số, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
P.V: Xin cảm ơn đồng chí!
Hồng Vân (thực hiện)