Ninh Bình từng bước giảm bền vững số ca nhiễm mới và tử vong do HIV/AIDS

ThS. BS Phan Khắc Lưu: Những năm qua, chương trình phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh Ninh Bình được triển khai đồng bộ các hoạt động, huy động sự vào cuộc của tất cả các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội và nhân dân.

Về hoạt động tuyên truyền, Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh như: Báo Ninh Bình, Đài PTTH tỉnh, Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh; phối hợp với các tổ chức, đoàn thể như Hội Phụ nữ, Tỉnh đoàn, Hội Nông dân để truyền thông trực tiếp đến các đoàn viên, hội viên; Tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề tại cộng đồng dân cư, các doanh nghiệp nơi có nhiều dân cư di biến động và những người có hành vi nguy cơ cao (nghiện chích ma túy, gái mại dâm, người có quan hệ tình dục đồng giới, người nhiễm HIV/AIDS và gia đình của họ) các biện pháp phòng chống, cung cấp địa chỉ các dịch vụ tư vấn, xét nghiệm, điều trị ARV, điều trị Methadone và các dịch vụ y tế khác. Đặc biệt phối hợp với ủy ban MTTQ tỉnh triển khai phong trào toàn dân phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư.

Về hoạt động can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV, tỉnh ta đã triển khai các biện pháp như: Trao đổi bơm kim tiêm sạch cho người nghiện chích ma túy; phân phát bao cao su cho gái mại dâm và các hành vi tình dục không an toàn, người quan hệ tình dục đồng giới nam và chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone.

Hiện có 50 đồng đẳng viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng tiếp cận được hàng nghìn người nghiện chích ma túy sử dụng bơm kim tiêm sạch, phân phát bao cao su cho các nhà nghỉ, khách sạn cung cấp sử dụng các hành vi tình dục không an toàn. Tính đến 31/10/2017, toàn tỉnh có 768 người tham gia chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng chất Methadone tại 6 cơ sở.

Về công tác chăm sóc, điều trị HIV/AIDS và điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, chúng ta đã mở rộng tiếp cận điều trị sớm ARV, kiện toàn 8 phòng khám ngoại trú, 1 phòng khám chuyên khoa HIV/AIDS tại Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS và 2 điểm cấp phát thuốc tại Trung tâm Cai nghiện tỉnh và Trại giam Ninh Khánh và 17 điểm cấp thuốc tại các xã, phường, thị trấn. Toàn tỉnh có 1.109 bệnh nhân đang điều trị tại các cơ sở, tổ chức xét nghiệm HIV cho phụ nữ trong thời kỳ mang thai phát hiện sớm nhiễm HIV và điều trị dự phòng.

Về công tác giám sát, xét nghiệm và nâng cao năng lực phòng, chống HIV/AIDS luôn được quan tâm chú trọng, tăng cường mở rộng xét nghiệm nhanh bằng lấy máu đầu ngón tay tại tất cả các cơ sở y tế, trạm y tế các xã, phường, thị trấn, hỗ trợ chuyên môn, kỹ thuật cho tuyến cơ sở, giám sát, theo dõi và đánh giá chương trình, đào tạo và đào tạo lại cho cán bộ làm công tác phòng, chống HIV/AIDS, nghiên cứu khoa học.

PV: Hiện nay, người bị nhiễm HIV/AIDS đã được tỉnh ta hỗ trợ mua thẻ BHYT. Vậy tiến độ triển khai tại địa phương như thế nào?

ThS. BS Phan Khắc Lưu: Thực hiện Quyết định số 2188/QĐ-TTg ngày 15/11/2016 của Thủ tướng Chính phủ quy định việc thanh toán thuốc kháng HIV được mua sắm tập trung cấp quốc gia sử dụng nguồn quỹ khám bệnh, chữa bệnh BHYT và hỗ trợ người sử dụng thuốc kháng HIV, ngày 28/12/2016, tỉnh Ninh Bình đã ban hành Kế hoạch số 111 về hỗ trợ kinh phí từ ngân sách nhà nước để mua thẻ BHYT cho người nhiễm HIV/AIDS có hộ khẩu tại tỉnh Ninh Bình.

Tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh nhân giảm gánh nặng chi phí điều trị, vì đây là bệnh được điều trị liên tục kéo dài phải uống thuốc hằng ngày chi phí thuốc rất tốn kém nếu không điều trị bệnh nhân sẽ tử vong, nếu tiếp tục điều trị sẽ giúp cho người nhiễm HIV/AIDS kéo dài chất lượng cuộc sống, dự phòng lây nhiễm HIV cho cộng đồng.

Thực hiện Kế hoạch của UBND tỉnh, Trung tâm phòng chống HIV/AIDS đã rà soát xong tình trạng thẻ BHYT cho người nhiễm HIV/AIDS. Kết quả như sau: Có 972 người đang điều trị, 686 người có thẻ BHYT, 286 người không có thẻ BHYT; Có 350 người chưa điều trị có mặt tại địa phương, 88 người có thẻ BHYT, 262 người không có thẻ BHYT, ngày 14/9/2017 Sở Y tế - Bảo hiểm xã hội tỉnh - Sở Lao động, TB-XH - Sở Tài chính đã ký ban hành Quy chế phối hợp thực hiện cấp thẻ BHYT cho người nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, có 257 bệnh nhân được đề nghị cấp phê duyệt 202 (55 bệnh nhân không được phê duyệt là do trùng lặp và không có thông tin đầy đủ) số được phê duyệt đang được làm các thủ tục để in và cấp thẻ cho bệnh nhân.

PV: Hiện nay, công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh gặp khó khăn gì và giải pháp triển khai như thế nào, thưa bác sĩ ?

ThS. BS Phan Khắc Lưu: Hiện nay, khó khăn, thách thức đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn là kinh phí bị cắt giảm nhiều, nguồn tài trợ từ các dự án quốc tế cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS không còn đã ảnh hưởng không nhỏ khi triển khai hoạt động. Bên cạnh đó, công tác lãnh đạo, chỉ đạo ở một số địa phương chưa thật sự được quan tâm, chú trọng.

Các cấp, các ngành cũng chưa đầu tư nhân lực và kinh phí địa phương đúng mức để tăng cường công tác phòng, chống HIV/AIDS. Ngoài ra, nguy cơ tiềm ẩn lây nhiễm HIV/AIDS vẫn còn cao như gia tăng sự lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục, gia tăng số người nhiễm HIV vốn được coi là những người ít có nguy cơ. Sự tự kỳ thị, kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV/AIDS, gia đình của họ vẫn còn trong cộng đồng, điều này là rào cản lớn đối với các hoạt động trong dự phòng lây nhiễm HIV.

Giải pháp trước mắt cho công tác phòng, chống HIV/AIDS hiện nay là tăng cường sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền và toàn xã hội cho công tác này. Đồng thời, cần huy động nhiều nguồn kinh phí từ địa phương, cơ sở cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.

Cùng với đó tăng cường các biện pháp thông tin, giáo dục, truyền thông và truyền thông thay đổi hành vi, mở rộng bao phủ hoạt động can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS; đẩy mạnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc HIV/AIDS nhất là hoạt động điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone; tăng cường công tác xét nghiệm HIV, tăng cường công tác chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS.

PV: Tháng hành động Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và Ngày Thế giới phòng, chống HIV/AIDS (1/12) năm nay được tỉnh ta triển khai tập trung vào những hoạt động trọng tâm gì, thưa bác sĩ?

ThS. BS Phan Khắc Lưu: Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS 2017, ngày 18/10/2017, Ban Chỉ đạo phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ tỉnh Ninh Bình đã ban hành Kế hoạch triển khai Tháng hành động Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2017 trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, yêu cầu các sở, ban ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thành phố tùy theo tình hình cụ thể từng đơn vị, địa phương triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS phù hợp. Lễ phát động Tháng hành động tập trung tiến hành tại các địa phương, đơn vị cơ sở (xã, phường, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, nhà máy, xí nghiệp…).

Cùng với đó tăng cường các hoạt động truyền thông với nhiều hình thức linh hoạt, đa dạng như truyền thông trực tiếp cá nhân, nhóm nhỏ, thăm gia đình người nhiễm HIV, tư vấn tại các cơ sở y tế, tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ và truyền thông đại chúng nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống HIV/AIDS…

Tập trung vào chủ đề của Tháng hành động quốc gia phòng chống HIV/AIDS năm 2017 là: "Xét nghiệm HIV sớm - Hướng tới mục tiêu 90-90-90 vào năm 2020". Cụ thể là: 90% số người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình; 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị ARV; 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng virus ở mức thấp để sống khỏe mạnh và giảm nguy cơ lây truyền HIV sang người khác.

Đây là 3 mục tiêu quan trọng để chúng ta thực hiện phát hiện được hầu hết những người nhiễm HIV trong cộng đồng; điều trị được hầu hết những người nhiễm HIV với kết quả điều trị tốt; giảm tối đa khả năng lây nhiễm HIV cho người khác; người đã nhiễm HIV có cuộc sống khỏe mạnh, từ đó có thể đạt được mục tiêu to lớn hơn là kết thúc  dịch HIV/AIDS ở Việt Nam vào năm 2030.

PV: Xin cảm ơn bác sĩ!

Mỹ Hạnh (Thực hiện)