Một hành trình bền bỉ, đồng lòng
Bắt đầu triển khai từ năm 2011, Ninh Bình là một trong những tỉnh kiên trì, bài bản và sáng tạo trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Với sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, cùng sự đồng thuận, hưởng ứng mạnh mẽ của các tầng lớp nhân dân, nông thôn Ninh Bình hôm nay đã “thay da đổi thịt” rõ nét.
Từ chỗ còn nhiều xã khó khăn, hạ tầng thiếu thốn, thu nhập của người dân thấp, đến năm 2024, toàn tỉnh có 100% số xã (119/119) đạt chuẩn NTM, trong đó có 75 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 24 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Cả 6/6 huyện, 2/2 thành phố đều đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, đạt 100% chỉ tiêu của Chính phủ, trong đó huyện Yên Khánh và Yên Mô được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao. Diện mạo làng quê đổi mới rõ rệt, từ hạ tầng giao thông, điện, trường, trạm đến cảnh quan môi trường và đời sống văn hóa.
Điều đáng nói hơn, không chỉ có sự “đầu tư nhà nước”, thành quả nông thôn mới Ninh Bình còn bắt nguồn từ “sức dân, ý Đảng” với hàng vạn ngày công lao động, hàng trăm tỷ đồng đóng góp không nhỏ của Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp để mở đường, làm nhà văn hóa, xây dựng mô hình sản xuất hiệu quả.
Ông Trịnh Văn Dũng, cán bộ hưu trí tại xã Yên Đồng (Yên Mô) xúc động chia sẻ: “Ngày trước muốn đi ra tỉnh phải chạy xe đạp qua con đường đất gồ ghề, trời nắng thì bụi, trời mưa thì lầy. Giờ đây đường nhựa thẳng tắp, cổng làng gọn gàng, nhà văn hóa khang trang, con cháu đi học thuận tiện. Tưởng chỉ có trong mơ, nay đã thành hiện thực”.
Không chỉ hoàn thành đủ 8 nội dung quy định của Trung ương cho cấp tỉnh NTM, Ninh Bình còn vượt chỉ tiêu ở nhiều lĩnh vực: hơn 63% xã đạt chuẩn NTM nâng cao (yêu cầu chỉ 40%), 100% tuyến quốc lộ, tỉnh lộ và trên 72% tuyến đường huyện được trồng cây xanh, diện tích cây xanh công cộng bình quân đạt 6,51 m2 /người (vượt xa mức yêu cầu 4 m2 /người).
Chỉ số hài lòng của người dân đối với cơ quan hành chính đạt 85,34%, một con số biết nói về niềm tin vào bộ máy công quyền, vào những gì đã và đang được thực hiện để nâng cao chất lượng sống. Đặc biệt, trong đợt lấy ý kiến rộng rãi do Mặt trận Tổ quốc tỉnh tổ chức từ tháng 1 đến tháng 2 năm 2025, tỷ lệ người dân hài lòng với kết quả xây dựng NTM lên đến 99,43%.
Chị Nguyễn Thị Hằng, tiểu thương tại xã Khánh Cường (Yên Khánh), chia sẻ: “Chợ nông thôn giờ cũng khang trang, sạch sẽ hơn, sản phẩm địa phương đạt tiêu chuẩn OCOP, bán chạy hơn, đời sống ổn định. Chúng tôi tự hào khi sản phẩm của mình là một phần trong thành công chung của chương trình NTM”.
Thành công của Ninh Bình trong xây dựng NTM không chỉ là câu chuyện của “kết quả”, mà trước hết là câu chuyện của “cách làm”. Với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng lợi”, các cấp ủy đảng và chính quyền đã phát huy tối đa dân chủ ở cơ sở và tinh thần tự quản của cộng đồng dân cư.
Đồng chí Lưu Xuân Tình, Bí thư Đảng uỷ phường Ninh Mỹ (thành phố Hoa Lư), nhìn nhận: “Chúng tôi luôn coi trọng việc tuyên truyền sâu rộng, đối thoại thẳng thắn với dân, vận động nhẹ nhàng, không ép buộc. Có được đồng thuận từ người dân là có được sức mạnh để chuyển hóa các tiêu chí trên giấy thành hiện thực sống động ngoài đời”.
Chương trình cũng được gắn chặt với các phong trào thi đua yêu nước, như “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, hay các cuộc vận động bảo vệ môi trường nông thôn, xây dựng gia đình 5 không 3 sạch của Hội Phụ nữ. Không thể không nhắc tới vai trò của các tổ chức đoàn thể, Hội Nông dân, Đoàn thanh niên… với nhiều mô hình sáng tạo: “Đường hoa phụ nữ”, “Thắp sáng đường quê”, “Tuyến đường kiểu mẫu”, “Nhà sạch, vườn đẹp”, góp phần làm nên diện mạo NTM mang đậm bản sắc và sức sống cộng đồng.
Khát vọng tiếp nối
Thời điểm tỉnh Ninh Bình được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM cũng là lúc nhân dân nơi đây đang hướng về một cột mốc khác: Việc sáp nhập ba tỉnh Ninh Bình-Nam Định-Hà Nam thành một đơn vị hành chính mới. Trong bối cảnh đó, thành quả xây dựng NTM càng có ý nghĩa sâu sắc, là nền tảng quan trọng để Ninh Bình tự tin bước vào một giai đoạn phát triển mới.
Ông Phạm Phạm Hồng Hương, nguyên cán bộ Ban Thi đua tỉnh, xúc động chia sẻ: “Hơn 30 năm chia tách tỉnh, giờ lại sắp trở về một mái nhà chung. Nhưng lần trở về này, chúng ta trở về với một diện mạo mới: giàu có hơn, văn minh hơn, gắn bó hơn. Việc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM không chỉ khẳng định nội lực Ninh Bình, mà còn là cam kết trách nhiệm của chúng ta trong xây dựng một tỉnh lớn mạnh, hài hòa giữa đô thị và nông thôn”.
Niềm vui không chỉ hiện rõ trên các tuyến đường rợp cờ hoa, mà còn lan tỏa trong từng gia đình, từng khu dân cư từ miền biển Kim Sơn đến những xã miền núi huyện Nho Quan. Tại xã Cúc Phương (Nho Quan), đồng chí Định Thị Văn, Bí thư Đảng ủy xã vui mừng kể lại hành trình vận động người dân cải tạo vườn tạp, xây hố rác sinh hoạt, làm đường bê tông: “Ban đầu có người chưa tin, còn e ngại, nhưng giờ thì ai cũng vui. Vui vì quê mình khác xưa quá rồi!”.
Dù đã đạt chuẩn NTM, Ninh Bình không dừng lại. Như trong Quyết định của Thủ tướng đã nêu rõ, tỉnh cần tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí, đặc biệt là tiêu chí về kinh tế và môi trường để bảo đảm tính bền vững trong xây dựng NTM.
Đồng chí Đinh Thị Lan Anh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường khẳng định: “Việc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM là dấu mốc, nhưng không phải điểm kết thúc. Chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, gắn với chuyển đổi số, phát triển du lịch nông thôn, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp. Đó là con đường phát triển bền vững, hài hòa giữa nông thôn và đô thị, để hướng tới xây dựng một đô thị di sản thiên niên kỷ.”
Hành trình xây dựng NTM của tỉnh Ninh Bình đã đánh dấu một chặng đường với kết quả toàn diện, vững chắc, để mở ra cánh cửa cho những kỳ vọng mới. Trong niềm vui ngập tràn trên những vùng quê đổi mới, người dân Ninh Bình hôm nay đang sống trong niềm tự hào, và ngày mai sẽ tiếp tục là những người chủ kiến tạo nên diện mạo mới cho vùng đất di sản thiên niên kỷ.