Những số phận sau chiến tranh…
Xuất ngũ năm 1961, ông Chu Văn Vang trở về gia đình ở thôn 5, xã Đông Sơn, thị xã Tam Điệp với niềm vui và hy vọng vào cuộc sống bình yên, no ấm. Nhưng cùng với những khó khăn chung của vùng đồi Tam Điệp trong thời kỳ bao cấp, lại thêm sự bỡ ngỡ khi trở về cuộc sống đời thường và phải nuôi 5 đứa con nhỏ đã khiến cái nghèo cứ quẩn quanh, bám riết lấy gia đình ông. Thu nhập chính của cả nhà chỉ trông chờ vào mảnh vườn đồi cằn cỗi với cây chuối, cây na…, cả năm cho thu hoạch chẳng đáng là bao. Đến bây giờ, khi người lính năm nào đã trở thành một ông lão mà lúc tiếp chuyện với chúng tôi phải cần đến sự "phiên dịch" của người thứ 3, thì ngôi nhà và mảnh vườn ấy vẫn không có gì thay đổi. Căn nhà nhỏ tường đã thủng và bụi mọt có thể rơi xuống bất cứ lúc nào. Trong nhà không có đồ đạc nào đáng giá, duy nhất có chiếc hộp nhỏ bằng vải nhung được chủ nhà cất giữ cẩn thận, khi có khách lại mang ra "khoe". Chiếc hộp ấy là nơi lưu giữ những hồi ức về một thời đạn bom gian khổ nhưng rất đáng tự hào với chiếc Huy hiệu Điện Biên Phủ, Huy chương Kháng chiến hạng Nhất, Huy chương Chiến thắng hạng Nhì… Gia đình ông Chu Văn Vang được xét là một trong 16 hộ nghèo của Hội CCB xã Đông Sơn với nguyên nhân ốm đau bệnh tật.
Cũng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn như gia đình ông Vang nhưng ông Phạm Đức Thu ở thôn Yên Đồng, xã Yên Sơn còn phải mang trong mình căn bệnh tai biến mạch máu não nên mọi việc sinh hoạt hay đi lại đều cần có người giúp đỡ. Năm nay đã 70 tuổi nhưng người thương binh ấy vẫn không thể nào quên được nỗi ám ảnh của bom đạn nhất là những lúc trái gió trở trời, vết thương cũ tái phát. Bệnh tật là nguyên nhân chủ yếu khiến gia đình ông Thu không thoát nổi cái nghèo đã đeo đẳng nhiều năm nay. Căn nhà nhỏ lợp bằng tấm lợp xi măng càng trở nên xiêu vẹo hơn sau mỗi lần ông trở bệnh.
Đây mới chỉ là 2 trong số rất nhiều người trở về sau chiến tranh mà chúng tôi có dịp gặp gỡ. Tuy hàng ngày, hàng giờ họ vẫn phải đối mặt với khó khăn nhưng có một điều không thể phủ nhận là trong suốt cuộc hành trình ngược trở lại ký ức, cứ khi nào nhắc đến 2 tiếng "đồng đội" những người lính ấy lại nhòe nước mắt.
Tri ân cùng đồng đội
Hình như trong trái tim của những người lính có điều gì đó rất đặc biệt. Khi chiến tranh, họ chiến đấu vì Tổ quốc, vì đồng đội; khi hòa bình, họ lại tìm đến nhau để chia sẻ và giúp nhau vơi bớt khó khăn. Bằng những việc làm cụ thể và thiết thực, từ đầu năm đến nay hội viên Hội CCB Tam Điệp đã đóng góp được 21.568.000 nghìn đồng để giúp đỡ sửa chữa, nâng cấp nhà ở cho ông Chu Văn Vang (xã Đông Sơn), ông Phạm Đức Thân (xã Yên Sơn). Số tiền ủng hộ của mỗi người có thể chỉ là 5.000 - 10.000 đồng nhưng đã phần nào thể hiện được nghĩa cử cao đẹp của tình đồng chí, đồng đội. Ngoài ra, các cấp Hội còn vận động bà con hàng xóm giúp đỡ ngày công cho việc sửa nhà.
Lần thứ 2 đến thăm gia đình ông Vang, trước mắt chúng tôi là ngôi nhà ngói khang trang đã cơ bản hoàn thành đem lại niềm vui cho gia đình. Anh Chu Văn Viên, con trai ông Vang tâm sự: chúng tôi có nguyện vọng sửa nhà cho ông cụ từ rất lâu rồi nhưng lực bất tòng tâm, nay nhờ các bác trong Hội cựu chiến binh mà cha tôi có thể yên tâm dưỡng già trong ngôi nhà mới. Dự kiến đến hết năm 2008, các cấp Hội sẽ giúp sửa chữa nâng cấp 13 nhà cho hội viên nghèo.
Hiện nay, Hội CCB thị xã còn 42 hộ CCB nghèo, bằng 1,4 % so với tổng số hộ CCB và bằng 5,7% số hộ nghèo trên địa bàn thị xã. Thị hội chỉ đạo Hội CCB xã Đông Sơn hoàn thành dự án vay vốn 120 (kênh Trung ương Hội CCB Việt Nam) với số tiền 50 triệu đồng, lập dự án "Tiểu vùng đa canh" vay vốn của Ngân hàng CSXH Việt Nam và Trung ương Hội CCB Việt Nam. Phối hợp với Hội phụ nữ và Công ty cổ phần TPXK Đồng Giao tổ chức cho 36 hộ CCB và phụ nữ ở xã Yên Sơn, Đông Sơn và phường Tân Bình đi tham quan học tập kinh nghiệm trồng nấm ở huyện Yên Khánh, góp phần giải quyết vốn và kinh nghiệm sản xuất, kinh doanh, nâng cao thu nhập. Hội cũng đã vận động được 44 con em CCB, cựu quân nhân đi lao động ở nước ngoài; ký ủy thác cho 27 con em CCB đi lao động xuất khẩu vay 650 triệu đồng vốn Ngân hàng CSXH.
Với tấm lòng tri ân, cán bộ, hội viên CCB thị xã Tam Điệp đã và đang cùng nhau san sẻ khó khăn, xoa dịu những vết thương chiến tranh, làm ấm lên nghĩa tình đồng đội.
Duy Hiền