Hiện nay, tại tất cả các xã, thị trấn thuộc huyện Nho Quan, nhất là những xã có nhiều diện tích lúa ngoài đê, lúa vùng trũng, bà con đang khẩn trương lao động sản xuất. Các cánh đồng trải rộng mênh mông đang được lấy nước đổ ải, tiếng máy làm đất nổ giòn giã, nhiều thửa ruộng đã được trải xanh màu lúa mới cấy. Bà Nguyễn Thị Hoàn, xã Phú Lộc chia sẻ: Vụ đông xuân năm nay, gia đình tôi cấy hơn 1 mẫu lúa, chủ yếu là giống Nhị ưu 838, LT2… Những ngày qua, tranh thủ thời tiết nắng ấm, gia đình tôi huy động mọi nhân lực tập trung cấy nhanh trà lúa xuân sớm. Đồng thời tiếp tục làm đất với phương châm "ruộng chờ mạ", che phủ nilon, chăm sóc cho mạ xuân muộn phát triển tốt để kịp thời cấy hết diện tích theo lịch của xã, của huyện.
Đang lấy mạ cho thợ cấy ở những thửa ruộng bên cạnh, bác Nguyễn Thị Lan, thôn Yên Thịnh, xã Phú Lộc cho biết: Kinh nghiệm sản xuất nhiều năm cho thấy vụ đông, xuân bao giờ cũng cho năng suất, sản lượng lúa cao nhất. Nhưng để đạt được điều đó, không chỉ có giống tốt, chăm bón, phòng trừ sâu bệnh tốt mà còn phụ thuộc rất lớn vào thời tiết và thời vụ. Chính vì vậy, năm nay gia đình tôi đã chuẩn bị tốt các điều kiện để sẵn sàng xuống đồng cấy lúa khi thời tiết nắng ấm.
Theo kế hoạch, vụ đông xuân 2014-2015, huyện Nho Quan phấn đấu gieo cấy 7.400 ha lúa với 22% diện tích là trà xuân sớm, dự kiến năng suất đạt 61,5 tạ/ha. Về cơ cấu giống lúa, toàn huyện gieo cấy 60% diện tích lúa lai với các giống chủ lực Phú ưu 978, Phú ưu 1, Thực hưng 6, Nhị ưu 838…; 40% diện tích cấy giống lúa thuần, chủ yếu là giống Khang Dân, ải, LT2, Bắc thơm số 7… Diện tích lúa gieo thẳng chiếm 7,74% diện tích, chủ yếu ở trà xuân muộn.
Để đạt được kế hoạch đã đề ra, ngay từ đầu vụ huyện Nho Quan đã chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp kỹ thuật thâm canh và chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ sản xuất. Tăng cường công tác hướng dẫn, chỉ đạo UBND các xã, thị trấn, các HTX nông nghiệp làm tốt nhiệm vụ cung ứng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật phục vụ cho sản xuất. Các HTX nông nghiệp chủ động liên hệ với các công ty, doanh nghiệp cung ứng đủ, kịp thời giống, phân bón cho nông dân đảm bảo chất lượng.
Trên cơ sở kế hoạch của huyện, các đơn vị bố trí cơ cấu mùa vụ, cơ cấu giống hợp lý cho các trà lúa, nhất là ở trà xuân sớm cần chọn giống lúa có năng suất, chất lượng cao và thời gian sinh trưởng phù hợp cho từng vùng. Đối với vùng chịu lũ tiểu mãn, huyện chỉ đạo bà con nông dân chọn giống có thời gian sinh trưởng ngắn, có khả năng chịu rét, chống chịu sâu bệnh, chống đổ tốt và bố trí thời vụ gieo cấy phù hợp để thu hoạch trước ngày 25-5. Đồng thời rà soát lại diện tích canh tác, đối với vùng không đảm bảo nước tưới cả vụ cho cây lúa phải chỉ đạo chuyển đổi sang cây trồng cạn như ngô, lạc…; với vùng úng trũng vụ mùa cấy lúa kém hiệu quả chuyển đổi sang cấy lúa kết hợp thả cá vụ.
Chú trọng và thực hiện tốt công tác làm thủy lợi nội đồng, nạo vét kênh mương, sửa chữa các trạm bơm, quản lý điều tiết chặt chẽ, hợp lý các nguồn nước để phục vụ kịp thời cho sản xuất. Với những diện tích thuận tiện cho tưới tiêu chỉ đạo bà con nông dân gieo thẳng ở trà xuân muộn để giảm áp lực lao động. Phối hợp tổ chức các lớp tuyên truyền, hướng dẫn khoa học công nghệ áp dụng trong sản xuất như: kỹ thuật canh tác và phòng trừ sâu bệnh cho lúa, kỹ thuật diệt chuột ngay từ đầu vụ. Hướng dẫn và khuyến cáo bà con nông dân thực hiện gieo mạ theo đúng kỹ thuật, đảm bảo 100% diện tích mạ được che phủ nilon và bố trí 10% giống dự phòng bằng các giống ngắn ngày. Theo dõi chặt chẽ diễn biến của thời tiết, tranh thủ thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ gieo cấy. Việc chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh chú ý đảm bảo kịp thời, đúng kỹ thuật.
Theo ông Vũ Lâm Trường, Trưởng phòng Nông nghiệp & PTNT huyện Nho Quan: Đến thời điểm này, huyện Nho Quan đã chỉ đạo các đơn vị, địa phương, bà con nông dân triển khai tốt các giải pháp, kế hoạch đã đề ra. Nhìn chung, bà con nông dân đã thực hiện khá tốt các biện pháp kỹ thuật và khuyến cáo của ngành nông nghiệp. Sau khi thu hoạch vụ đông xong, bà con đã chủ động vệ sinh đồng ruộng từ sớm, làm đất, diệt chuột, tiêu diệt mầm bệnh. Đồng thời bà con chú ý chuẩn bị tốt nguồn giống, sử dụng giống đảm bảo để cây lúa phát triển mạnh, ít mầm bệnh và cho năng suất cao.
Việc làm đất và tổ chức xuống đồng được bà con thực hiện theo lịch thời vụ và tập trung, đồng loạt theo từng khu vực, xứ đồng để thuận tiện cho việc lấy nước. Đến nay, toàn huyện đã tiến hành làm đất trên 5.000 ha và gieo cấy trên 250 ha, gieo mạ 360 ha và gieo xạ trên 22 ha. Các xã có diện tích cấy nhiều là Lạc Vân, Gia Tường, Gia thủy, Văn Phương... Điều kiện thời tiết thuận lợi như hiện nay, huyện Nho Quan đang đôn đốc bà con nông dân tích cực xuống đồng, huy động mọi nhân lực đẩy nhanh tiến độ gieo cấy, trước tiên tập trung cấy hết diện tích trà xuân sớm, những diện tích mạ đã cứng và phấn đấu cấy xong toàn bộ diện tích trước ngày 20/2.
Hồng Giang