Gia đình ông Trịnh Trọng Oánh, thị trấn Yên Thịnh (huyện Yên Mô), là sĩ quan quân đội đã nghỉ hưu có 4 người con. Ông xác định, việc rèn dậy, động viên các con chăm chỉ học tập là rất quan trọng, do đó, ông bà rất tình cảm, nhưng cũng rất nghiêm khắc, kỷ luật để các con vào nề nếp.
Đến nay, cả 4 người đều đã tốt nghiệp các trường: Đại học sư phạm, Học viện Bưu chính Viễn thông, đại học Kinh tế Quốc dân và Đại học Ngoại thương loại giỏi. Trong đó, 3 người ra trường có công việc ổn định, 1 người thành lập công ty riêng, tạo việc làm cho 6 lao động với mức lương 15 triệu đồng/người/ tháng... Hiện cả 4 người con ông Oánh đều có bằng thạc sỹ, gia đình 6 người đều là đảng viên... Ông bà về già thảnh thơi hưởng thụ cuộc sống nhàn nhã, yên bình.
Dòng họ Đinh Quân, thôn Trung Trữ, xã Ninh Giang (huyện Hoa Lư), có 101 hộ gia đình đăng ký phấn đấu đạt danh hiệu học tập. Từ năm 2016 đến năm 2020, trong dòng họ có trên 90% gia đình đăng ký danh hiệu học tập và đã có 90% gia đình đạt danh hiệu này. Trong 5 năm, dòng họ đã trích Quỹ Khuyến học khen thưởng cho trên 500 lượt học sinh giỏi các cấp, trao học bổng cho 4 cháu có hoàn cảnh khó khăn, với số tiền trên 20 triệu đồng.
Hay dòng họ Hà, phố Phong Lạc, thị trấn Nho Quan (huyện Nho Quan) có 54 hộ gia đình, cả 54 gia đình đều đạt gia đình học tập. Đến nay, dòng họ đã có 3 tiến sỹ, 9 thạc sỹ, 102 cử nhân....
Điển hình Cộng đồng học tập có xóm 9, xã Khánh Tiên (huyện Yên Khánh) với 134 gia đình, 2 dòng họ. Tại đây, các hộ gia đình tích cực tham gia hoạt động khuyến học. Hàng năm, có 116/134 gia đình, đạt 92% gia đình học tập, trên 80% số người trong độ tuổi lao động áp dụng hiệu quả những tiến bộ KHKT vào cải tạo vườn tạp, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, thành lập trang trại chăn nuôi lợn… để phát triển kinh tế, chăm lo cho giáo dục.
Đến nay, xóm 9 không còn hộ đói; không có con, em mắc tệ nạn xã hội; thu nhập bình quân đầu người đạt trên 45 triệu đồng/người/năm; đường làng ngõ xóm được đầu tư xây dựng, chỉnh trang sạch, đẹp. Hiện nay, trong số hơn 150 con em lứa tuổi học sinh, sinh viên, có 86 em học đại học; xóm có 2 tiến sĩ, 2 thạc sĩ. 5 năm liền (2015-2019) xóm đạt danh hiệu xóm văn hóa, danh hiệu cộng đồng học tập; năm 2019, được UBND huyện công nhận là xóm nông thôn mới kiểu mẫu...
Đồng chí Nguyễn Mạnh Trường, Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh cho biết: Sau 5 năm thực hiện Quyết định 281/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các tầng lớp nhân dân, dòng họ, cộng đồng, đơn vị đã tích cực hưởng ứng đăng ký các danh hiệu học tập. Kết quả đăng ký và kết quả công nhận các danh hiệu học tập hằng năm đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. Các cấp Hội Khuyến học tỉnh cũng đã bình xét, suy tôn các mô hình học tập tiêu biểu từ các gia đình, dòng họ, cộng đồng phố, thôn, xóm và đơn vị thuộc cấp xã quản lý.
Nhiều mô hình học tập ở các lĩnh vực khác nhau, với phương pháp học tập khác nhau, song hiệu quả học tập đem lại rất thiết thực, cụ thể, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế- xã hội, an ninh quốc phòng ở địa phương.
Quá trình bình xét, đánh giá, đã có 21.190 gia đình, 1.120 dòng họ, 1.025 cộng đồng, 582 đơn vị học tập được biểu dương trên đài truyền thanh cấp huyện, cấp xã và tại hội nghị ở cơ sở. Đồng thời, có 2.758 gia đình, 895 dòng họ, 916 cộng đồng, 327 đơn vị học tập tiêu biểu được các cấp khen thưởng giai đoạn 2016-2020.
Đặc biệt, sau 5 năm thực hiện Quyết định 281 của Thủ tướng Chính phủ, toàn tỉnh có 40 mô hình, 895 dòng họ, 916 cộng đồng phố, thôn, xóm và 327 đơn vị học tập tiêu biểu. Đồng thời, có 16 tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Quyết định 281 của Thủ tướng Chính phủ được nhận bằng khen của Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam, bằng khen của UBND tỉnh.
Với việc xây dựng, thực hiện và biểu dương các mô hình học tập trong cộng đồng đã từng bước thực hiện hiệu quả phong trào xã hội học tập. Số gia đình đăng ký phấn đấu đạt danh hiệu gia đình học tập đạt tỷ lệ cao, trong đó hàng năm có trên 85% gia đình đạt danh hiệu gia đình học tập. Từ xây dựng đơn vị học tập, các nhà trường phấn đấu đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên đạt chuẩn trở lên.
Hàng năm, 100% cán bộ, giáo viên trong các nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ, trong đó 35% hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Trong các dòng họ, nhiều người có trình độ học vấn cao, song vẫn tích cực học tập nâng cao hiểu biết, nâng cao kiến thức ở các lĩnh vực khác nhau, cùng phấn đấu xây dựng gia đình ngày càng tiến bộ, hạnh phúc...
Bài, ảnh: Hạnh Chi