Trong Tháng hành động vì An toàn vệ sinh thực phẩm năm 2016, Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh về công tác đảm bảo an toàn thực phẩm đã tiến hành kiểm tra và lấy mẫu một số sản phẩm hoa quả tại chợ Nam Thành, phường Nam Thành (thành phố Ninh Bình). Đoàn tiến hành kiểm tra cửa hàng kinh doanh hoa quả của bà Lê Thị Thắm, chợ Nam Thành. Qua kiểm tra, bà Thắm đã không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ của số hoa quả này. Người trực tiếp kinh doanh chưa được khám sức khỏe định kỳ, xác nhận kiến thức về an toàn thực phẩm. Cửa hàng cũng chưa trang bị được hệ thống giá kê để bảo quản hàng hóa, điều kiện vệ sinh chưa được đảm bảo... Đoàn thực hiện test nhanh đối với 1 mẫu xoài và 1 mẫu mận tại cửa hàng cho kết quả dương tính đối với thuốc bảo vệ thực vật. Đoàn đã tiến hành lập biên bản và lấy mẫu 2 loại hoa quả này của cửa hàng để gửi lên Trung tâm quản lý chất lượng nông lâm thủy sản vùng I-Hải Phòng kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Thực tế hiện nay, nguồn gốc, xuất xứ của các loại hoa quả là nỗi lo lắng của người tiêu dùng, bởi hoa quả thường là thực phẩm được sử dụng tươi sống, do đó nếu nhiễm các loại thuốc bảo vệ thực vật, thuốc bảo quản quá dư lượng hóa chất cho phép sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người tiêu dùng, nhất là người già và trẻ nhỏ.
Chị Đinh Thu Hải, phường Nam Bình (thành phố Ninh Bình) cho biết: Vài ba năm về trước, đi chợ cứ thấy quả gì rẻ thì chị mua, thích loại nào mua loại đó, bất kể là của Trung Quốc hay Việt Nam. Tuy nhiên, từ khi được cảnh báo là hoa quả của Trung Quốc thường tẩm ướp hóa chất độc hại, có thể để cả tháng không hỏng thì chị sợ và bỏ ngay thói quen đó. Bây giờ, mua dùng cho gia đình hay thăm biếu ai, chị đều tuyệt đối tránh hoa quả của Trung Quốc, mặc dù nhìn chúng rất bắt mắt và giá rẻ.
Theo khảo sát tại một số chợ và nhiều ki ốt bán hoa quả tại cổng các bệnh viện, khu trung tâm… trên địa bàn thành phố Ninh Bình, hầu hết người bán hàng đều khẳng định các sản phẩm hoa quả mình bán là hàng Việt Nam, hàng Thái Lan chứ không bán hàng Trung Quốc. Chị Nguyễn Thị Thu, chuyên bán hoa quả tại chợ Rồng, phường Vân Giang (thành phố Ninh Bình) cho biết, hiện chị chỉ bán hoa quả trong nước, một ít nhập của Thái Lan, còn tuyệt đối không bán hàng của Trung Quốc. Tuy nhiên, thực tế thì người tiêu dùng vẫn không thể phân biệt được đâu là hàng Việt Nam, đâu là hàng của Trung Quốc, bởi Việt Nam có gì, Trung Quốc có thứ đó và hình dáng, mẫu mã thì không khác nhau là mấy.
Tìm hiểu tại chợ đầu mối hoa quả Nam Thành nhận thấy, mỗi ngày có đến cả chục tấn hoa quả của Trung Quốc được nhập về, phân phối và vận chuyển đi các chợ trong tỉnh tiêu thụ. Không khó để nhận ra hàng hóa của Trung Quốc bởi hầu hết bên ngoài đều được dán vẽ hình các loại quả, hộp đóng viết bằng chữ Trung Quốc, ghi rõ số lượng... Vậy số hoa quả đó được mang đi đâu. Dò hỏi một vài người bán buôn các loại hoa quả tại chợ Nam Thành được biết, các loại này vẫn được trà trộn bán ở các chợ, các cửa hàng, quán chè, sinh tố, cà phê, các nhà hàng, khách sạn… Nói như thế là có cơ sở, bởi thực tế tại các quán hiện nay, giá một cốc nước hoa quả ép, sinh tố hay hoa quả dầm chỉ có giá 20-30 nghìn đồng/ly, cốc; trong khi, từ cam sành cho đến các loại hoa quả khác như lê, táo, mít, dưa vàng, na, bưởi, măng cụt… của Việt Nam hay nhập của các nước khác ngoài Trung Quốc đều có giá từ 50 đến hàng trăm nghìn đồng/kg. Nếu nhập các loại hàng này thì không có lãi nên hầu hết các quán ăn, nhà hàng thường chọn hoa quả Trung Quốc để chế biến, kinh doanh phục vụ khách.
Thậm chí, ngay tại các cửa hàng hoa quả được quảng cáo là hàng nhập khẩu trên địa bàn thành phố Ninh Bình thì giá cả các mặt hàng này cũng chênh lệch nhau khá nhiều. Có những loại quả như nho, cam, táo, dưa…, chênh nhau từ 20-30 nghìn đồng/kg; hỏi người bán hàng thì được giải thích hàng đi bằng đường máy bay, hàng vận chuyển bằng đường tàu biển, hàng được xách tay từ người thân… Đó là chưa kể một phần hoa quả còn được rao bán trên mạng là hàng xách tay với giá rẻ hơn thị trường khá nhiều; trong khi chất lượng và nguồn gốc thật của các mặt hàng hoa quả này không ai kiểm chứng được. Chính việc xuất hiện nhiều loại hoa quả, được chào bán với giá cả không đồng nhất, nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng khiến người tiêu dùng luôn nghi ngại về chất lượng các loại hoa quả nhập khẩu hiện nay.
Theo một người tiêu dùng, để mua được hàng của Việt Nam hay hàng nhập khẩu xịn chắc là cũng có, nhưng sẽ rất khó nhận biết đâu là hàng Trung Quốc, hàng nhập khẩu hay hàng Việt Nam. Hiện người tiêu dùng chỉ còn biết tin vào mối quen biết và lời hứa của người kinh doanh, buôn bán, còn thực tế chất lượng các loại hoa quả như thế nào, nguồn gốc xuất xứ ở đâu thì câu trả lời vẫn còn đang bỏ ngỏ…
Khải Hoàn