Nhiều người cảm phục ở cô học trò nhỏ Phạm Thị Mai không chỉ là sự thông minh, tinh thần ham học hỏi mà còn là nghị lực vượt qua chính mình để vươn lên trong cuộc sống. Mai sinh ra trong gia đình nông dân nghèo ở thôn 9, xã Đông Sơn (thị xã Tam Điệp). Em có một hoàn cảnh thật đặc biệt: ngày em cất tiếng khóc chào đời cũng là ngày mẹ em mãi mãi ra đi vì căn bệnh hiểm nghèo. Sau khi mẹ mất, bà nội đã chăm sóc, nuôi dưỡng em và người chị gái. Thế rồi bố đi bước nữa, từ đây căn nhà nhỏ lại đón chào thêm các thành viên mới: 2 người em cùng cha khác mẹ của Mai lần lượt ra đời. Cuộc sống gia đình thuần nông với 6 miệng ăn chỉ trông chờ vào mấy sào ruộng đã khiến gia đình em rơi vào cảnh hộ nghèo. Đôi lúc Mai tự vấn, phải làm gì và làm như thế nào để có thể thay đổi được cuộc sống - một cuộc sống mà ở nơi đó không còn những giọt nước mắt, không còn những tủi cực. Hoàn cảnh đã khiến Mai trở nên tự ti trước bạn bè cùng trang lứa. Nhưng cũng chính cuộc sống khó khăn, thiếu thốn ấy đã giúp em cứng cỏi và tự lập hơn. Em luôn ý thức tự học, tự chăm sóc bản thân và giúp đỡ bố mẹ công việc đồng áng, việc nhà.
Một bước ngặt quan trọng trong cuộc đời cô học trò nghèo Phạm Thị Mai em là việc thi và đỗ vào Trường THPT Ngô Thì Nhậm. Xác định được khả năng của mình, Mai đã lựa chọn theo học khối C do cô giáo Phạm Thị Loan làm chủ nhiệm. Nhờ có sự quan tâm của các thầy cô cùng nỗ lực của bản thân, lực học của Mai đã tiến bộ hơn rất nhiều. Phạm Thị Mai cho biết: Ngay từ những ngày đầu năm lớp 10, cô giáo chủ nhiệm đã giúp em xác định rõ con đường học tập là để thay đổi hoàn cảnh sống và thay đổi chính mình. Do vậy, 3 năm học THPT, em đã không ngừng phấn đấu vươn lên và luôn là học sinh giỏi toàn diện.
Đặc biệt, năm học lớp 12 trong kỳ thi chọn đội tuyển chính thức học sinh giỏi quốc gia của tỉnh Ninh Bình (môn Lịch sử), em đã vượt qua rất nhiều học sinh xuất sắc trong tỉnh để được lựa chọn vào đội tuyển. Trong số 67 học sinh dự kỳ thi học sinh giỏi quốc gia thì có tới 66 bạn thuộc lớp chuyên của Trường THPT chuyên Lương Văn Tụy, chỉ có duy nhất mình em thuộc khối không chuyên. Nhưng không vì vậy mà Phạm Thị Mai nản lòng. Trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia môn Lịch sử năm 2014, em đã đem về vinh quang cho bản thân, gia đình và ngôi trường em đã học với giải nhì học sinh giỏi quốc gia.
Để đạt được thành tích trong học tập, Mai đã đề ra một phương pháp học tập riêng phù hợp với năng lực của bản thân cũng như hoàn cảnh gia đình. Do thời gian học tập của em rất hạn chế bởi ngoài việc học trên lớp, về nhà em còn phải giúp bố mẹ công việc gia đình, đồng áng. Nên để tận dụng tối đa thời gian, trên lớp em chú ý lắng nghe thầy cô giảng bài, có thể hiểu và nhớ bài ngay tại lớp, làm bài tập ngay trong giờ ra chơi. Những chỗ chưa hiểu, em thường hỏi trực tiếp thầy cô và các bạn trong lớp.
Riêng đối với môn Lịch sử, Phạm Thị Mai có niềm đam mê đặc biệt, với em các sự kiện, những nhân vật, dấu mốc lịch sử đã giúp em nhận ra được giá trị chân thực của lịch sử, từ đó mở rộng tầm nhìn, kích thích suy nghĩ và làm phong phú trí tuệ. Đối với Mai, học lịch sử không thể là "học vẹt" mà phải có sự sắp xếp khoa học để nhớ và hiểu. Trong quá trình học em rất cần những cuốn sách tham khảo nhưng lại không có tiền để mua. Những lúc như thế, em đã nhận được sự giúp đỡ tận tình từ cô giáo chủ nhiệm, các bạn trong lớp và Ban giám hiệu nhà trường. Những cuốn tài liệu tham khảo được thầy cô, bạn bè cho mượn để em mở mang kiến thức, phục vụ bài học hiệu quả hơn.
Khi được hỏi về những dự định cho tương lai, Phạm Thị Mai cho biết, em đang quyết tâm thi và đỗ vào Học viện Cảnh sát nhân dân để đóng góp sức lực của mình cho quê hương, đất nước. Nói về cô giáo chủ nhiệm của mình, Phạm Thị Mai tâm sự, cô không chỉ là một người thầy giỏi mà còn là người tâm huyết với nghề, thương yêu học trò. Cô chính là người mẹ thứ 2 đã dìu dắt em từng bước đi để có ngày vinh quang hôm nay. Không chỉ truyền hơi ấm tình thương mà cô đã truyền cho em niềm đam mê môn lịch sử, truyền cho em sức mạnh và niềm tin để chiến thắng chính mình. Đó cũng là hành trang để em vững chắc đi trên những chặng đường dài phía trước.
Với nghị lực và niềm tin, chúc cho ước mơ trở thành chiến sỹ cảnh sát nhân dân của Phạm Thị Mai sớm trở thành hiện thực.
Mai Lan