Nền tảng để bóng đá Việt Nam phát triển bứt phá

Tại hai trận chung kết lượt đi, lượt về ASEAN Cup 2024, đội tuyển Việt Nam với đầy đủ lực lượng mạnh nhất, được chuẩn bị tốt nhất, lại có sự bổ sung chất lượng của tiền đạo nhập tịch Nguyễn Xuân Son (Rafaelson) đã phải trải qua nhiều thời khắc khó khăn trước đội tuyển chủ yếu là những cầu thủ trẻ Thái Lan cho thấy con đường để trở thành đội bóng mạnh nhất Đông Nam Á vẫn còn nhiều khó khăn.

Có nhiều yếu tố mang lại sự thành công của đội tuyển Việt Nam tại giải vô địch khu vực lần này. V.League 1 là giải đấu chuyên nghiệp vô địch quốc gia cũng phải tạm dừng thi đấu để các tuyển thủ có thời gian tập trung tập luyện dài hơn trên mặt cỏ nhân tạo tại Hàn Quốc.

Nhìn vào vấn đề này để thấy rõ hơn chúng ta đã tập trung như thế nào với ASEAN Cup, trong khi hai giải bóng đá vô địch quốc gia tại Thái Lan và Indonesia vẫn thi đấu bình thường và các câu lạc bộ ở hai nước này đã không trả cầu thủ về đội tuyển quốc gia. Các cầu thủ hàng đầu của Thái Lan và Indonesia thi đấu ở nước ngoài cũng không được tập trung trở lại đội tuyển vì giải đấu chưa nằm trong hệ thống thi đấu chính thức của FIFA.

Sự góp mặt của tiền đạo Nguyễn Xuân Son giúp hàng công đội tuyển nước ta thi đấu khởi sắc rõ ràng từ trận thắng đậm Myanmar ở vòng bảng đến hai trận bán kết trước Singapore và chiến thắng tạo đà ở trận chung kết lượt đi với Thái Lan.

Việc Xuân Son giành cả hai giải thưởng quan trọng nhất là Cầu thủ xuất sắc nhất và Cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất cho thấy vai trò quan trọng của cầu thủ này. Trước trận chung kết lượt về, báo chí nước ngoài đều coi chiến thắng của đội tuyển Việt Nam phụ thuộc vào chân sút nhập tịch Nguyễn Xuân Son.

Chỉ đến trận chung kết lượt về, sau khi Nguyễn Xuân Son chấn thương rời sân và Việt Nam bị đối thủ Thái Lan gỡ hòa với tổng tỷ số 3-3 thì ý chí, tinh thần quyết thắng của các cầu thủ Việt Nam mới được ghi nhận.

Công bằng mà nói, đội tuyển Việt Nam cũng gặp nhiều may mắn ở trận chung kết lượt về. Nếu gặp một trọng tài nghiêm khắc hơn thì rất có thể một thẻ đỏ được dành cho Tuấn Hải trong pha phạm lỗi sớm ở đầu trận. Bên cạnh đó, xà ngang và những pha tắc bóng cứu nguy may mắn cũng góp phần tạo thành lá chắn, giúp cho đội tuyển Việt Nam không phải nhận bàn thua trước những đợt tấn công của các cầu thủ Thái Lan.

Bước ngoặt của trận đấu giúp đội tuyển Việt Nam có được kết quả thuận lợi hơn chính là tấm thẻ đỏ của tiền vệ Weerathep Pomphan khiến Thái Lan chỉ còn 10 người và pha phản lưới nhà của Pansa Hemviboon. Tất nhiên, một lối chơi tiểu xảo và có phần luống cuống trước tinh thần chiến đấu của các cầu thủ Việt Nam đã khiến Thái Lan thất bại.

Trong thời điểm bị dồn ép về cuối trận, cú sút xa của Hai Long khi thủ môn đội bạn đã rời xa khung thành chính thức khép lại trận chung kết với tỷ số 4-2 thổi bùng lên niềm vui chiến thắng của hàng triệu cổ động viên Việt Nam trên khắp đất nước.

Trước và sau trận chung kết, hai huấn luyện viên hàng đầu Đông Nam Á là Masatada Ishii của đội tuyển Thái Lan và Shin Tae-yong của đội tuyển Indonesia đều khẳng định lực lượng đội tuyển Việt Nam ở kỳ giải này là mạnh nhất, song chúng ta đã phải thắng vất vả cả hai đối thủ Thái Lan ở chung kết lẫn Indonesia ở vòng bảng đều là các cầu thủ trẻ.

Thẳng thắn nhìn nhận như vậy để thấy chúng ta sẽ còn nhiều việc phải làm tại SEA Games 33 sắp tới nếu đội tuyển U23 Việt Nam gặp lại các đội hình trẻ này của Indonesia và Thái Lan khi họ vừa chơi ngang ngửa với Đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam.

Trong năm 2025, nhiệm vụ chính của huấn luyện viên Kim Sang-sik là dẫn dắt đội tuyển U23 Việt Nam và kết quả tại giải đấu này là yếu tố quan trọng nhất để Liên đoàn bóng đá Việt Nam có tiếp tục ký hợp đồng sẽ hết hạn vào tháng 3/2026 hay không. Nhìn vào danh sách tập trung đội tuyển U23 gần đây nhất có thể thấy hầu hết các cầu thủ này đều là những nhân tố trẻ hàng đầu từ các đội tuyển U15, U17, U20.

Cho dù hầu hết các cầu thủ này đang thuộc biên chế các câu lạc bộ thi đấu tại V.League 1, song rất khó để tìm ra một tiền đạo nổi bật. Vấn đề thiếu vắng tiền đạo và thiếu kinh nghiệm thi đấu khi không có nhiều cầu thủ U23 Việt Nam được trọng dụng tại các câu lạc bộ chính là điểm yếu mà huấn luyện viên Kim Sang-sik cần giải quyết.

Với đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam, sự thành công của Xuân Son, sự cởi mở của người hâm mộ Việt Nam sẽ mở ra cánh cửa cho nhiều cầu thủ nhập tịch khác. Nếu có thêm những tiền đạo giỏi như Xuân Son, thêm tiền vệ, trung vệ tốt hơn, sẽ củng cố sức mạnh đội tuyển Việt Nam, song việc sử dụng cầu thủ nhập tịch luôn là yếu tố hết sức nhạy cảm.

Theo báo chí các nước trong khu vực, tuy mang lại những thành công chưa từng có cho đội tuyển Indonesia, nhưng một trong những nguyên nhân khiến ông Shin Tae-yong vừa mất chức huấn luyện viên đội tuyển nước này là quá trọng dụng cầu thủ nhập tịch, gây phản ứng mạnh mẽ của các cầu thủ nội. Với bóng đá Việt Nam, người hâm mộ có thể sẽ luôn ủng hộ những cầu thủ như Nguyễn Xuân Son bởi tài năng và nhiệt huyết đóng góp cho bóng đá nước nhà; tuy nhiên, về lâu dài, những nhà quản lý và làm bóng đá Việt Nam cần phải có một chiến lược dài hơi xây dựng nền tảng bền vững, biết tận dụng và tạo điều kiện cho các tài năng trẻ trong nước phát triển.