Nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã

Những điểm sáng

HTX nông nghiệp Liên Dương (xã Khánh Dương, huyện Yên Mô) là một trong những đơn vị đi đầu trong việc chuyển đổi, tạo được chỗ dựa vững chắc cho thành viên. Theo đó, HTX đã tập trung vào chuyển đổi cây trồng, đổi mới phương thức sản xuất theo hướng liên doanh, liên kết, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất; cung ứng các dịch vụ nông nghiệp và bao tiêu sản phẩm. Ông Bùi Văn Lương, Giám đốc HTX Liên Dương cho biết: Từ khi chuyển đổi mô hình, HTX tập trung thực hiện các mô hình sản xuất có hiệu quả, chuyển đổi đất trồng cây rau màu truyền thống sang các giống cây có thị trường tiêu thụ lớn như: củ cải Hàn Quốc, khoai tây Mỹ, ớt xuất khẩu; chú trọng áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất và chất lượng. HTX còn đứng ra ký kết với doanh nghiệp, giúp thành viên yên tâm mở rộng diện tích trồng cây rau màu, bởi giá cả ổn định, đầu ra sản phẩm đã có doanh nghiệp lo, nên tạo được niềm tin cho thành viên. Nhờ đó, mỗi năm thành viên của HTX thu về lợi nhuận hàng chục triệu đồng đã trừ chi phí.

HTX nông nghiệp Hợp Tiến (xã Khánh Nhạc, huyện Yên Khánh) là đơn vị có bề dày truyền thống trong phong trào sản xuất nông nghiệp. Năm 2015, HTX Hợp Tiến tiến hành chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012, củng cố và tổ chức lại bộ máy, hoạch định nhiều kế hoạch sản xuất, kinh doanh mới. Ông Vũ Văn Quyết, Giám đốc HTX cho biết: Sau khi chuyển đổi theo Luật HTX, Hợp Tiến hoạt động hiệu quả trên các lĩnh vực và luôn đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, dân chủ, bình đẳng, tự chịu trách nhiệm và cùng có lợi, dựa trên sở hữu của các thành viên và sở hữu của HTX. Năm 2012, cùng với việc dồn điền đổi thửa, HTX đã xây dựng phương án để thuê lại diện tích đất canh tác của các hộ không còn lao động, tạo ra ô thửa lớn. 

Đồng thời lựa chọn những hộ nông dân có điều kiện để tổ chức sản xuất với diện tích lớn, tạo ra sản phẩm hàng hóa đảm bảo chất lượng. Sau 7 năm thực hiện thành công với 11ha ban đầu, đến nay HTX đang thuê 70ha đất hai lúa và tổ chức sản xuất với thửa ruộng từ 1ha trở lên. Việc sản xuất với quy mô lớn giúp HTX dễ dàng áp dụng khoa học kỹ thuật, cơ giới hóa vào sản xuất, giúp giảm chi phí và tăng lợi nhuận. Ngoài diện tích trồng lúa thương phẩm chất lượng cao, HTX còn mở rộng diện tích trồng rau màu, tìm kiếm hợp đồng bao tiêu nông sản với các công ty chế biến. Nhờ đó, doanh thu của HTX duy trì từ 5 đến 6 tỷ đồng/năm; thu nhập bình quân các thành viên hơn 4 triệu đồng/tháng.

Tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX

Toàn tỉnh hiện có 389 HTX thuộc các ngành, lĩnh vực đăng ký kinh doanh hoạt động theo Luật HTX năm 2012, trong đó có 296 HTX kinh doanh dịch vụ nông nghiệp, 54 HTX phi nông nghiệp, 39 quỹ tín dụng nhân dân với hơn 330.000 thành viên. Ngoài ra, còn có 433 tổ hợp tác ở các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng với 2.600 thành viên.

Bà Lê Thị Tâm, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, Phó trưởng Ban chỉ đạo Phát triển kinh tế tập thể tỉnh cho biết: Để thực hiện hiệu quả đề án, những năm qua, nhiều HTX đã tập trung củng cố, chuyển đổi mô hình hoạt động theo hướng phát huy năng lực, nâng cao hiệu quả, tạo được sức mạnh tập thể trong sản xuất, kinh doanh, góp phần nâng cao doanh thu, mang lại lợi ích thiết thực cho các thành viên. 

Nhiều HTX đã xuất hiện các mô hình tiên tiến, hỗ trợ và tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho thành viên, người lao động; hình thành được mô hình liên kết "4 nhà" trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, đặc biệt là làm cầu nối chuyển giao khoa học kỹ thuật vào sản xuất như: Xây dựng cánh đồng lớn sản xuất lúa, rau màu thương phẩm; mô hình tưới nước tiết kiệm, sản xuất rau an toàn…đã thích nghi với điều kiện thực tế ở địa phương. Qua đó, giúp các thành viên thay đổi được tư duy, tập quán sản xuất cũ để từ đó chủ động, phát huy vai trò chủ thể của mình trong việc liên kết lại với nhau trong sản xuất, tạo ra chuỗi sản phẩm có giá trị kinh tế cao, đáp ứng được yêu cầu của thị trường.

Thông qua các mô hình, chương trình hỗ trợ phát triển HTX, dự án chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi đã tạo điều kiện cho các HTX đẩy mạnh liên kết với doanh nghiệp trong sản xuất gắn với bao tiêu sản phẩm. Điển hình như HTX nông sản an toàn Tam Điệp, HTX Sản xuất tiêu thụ rau an toàn Khánh Thành, HTX Nông nghiệp Phong Hòa, HTX Nông nghiệp Nam Yên, HTX Vân Trà… đã liên kết với doanh nghiệp trong sản xuất nông sản theo quy mô cánh đồng lớn. Qua đó, nâng cao giá trị sản xuất trên đơn vị canh tác, đem lại thu nhập cho thành viên.

Có thể nói, đổi mới mô hình HTX đã và đang từng bước nâng cao chất lượng hoạt động, nhất là các HTX hoạt động ở lĩnh vực sản xuất nông nghiệp từ đó đã hình thành được một số mô hình sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, góp phần thúc đẩy kinh tế tập thể ở địa phương ngày càng phát triển. Đến nay, có 42 HTX đã và đang hình thành một số sản phẩm theo chuỗi, 1 Liên hiệp HTX sản xuất và tiêu thụ nông sản an toàn với 6 thành viên (5 HTX và 1 doanh nghiệp) cùng 40 HTX liên kết đã tạo dựng một mạng lưới khá hoàn chỉnh từ khâu sản xuất, chế biến, cung ứng và tiêu thụ sản phẩm nông sản. Tuy nhiên, hoạt động của các HTX vẫn còn một số tồn tại, khó khăn như: nhiều HTX còn thiếu định hướng, kế hoạch sản xuất, kinh doanh chưa phù hợp với thị trường; quy mô hoạt động còn nhỏ lẻ, sản phẩm làm ra thiếu sức cạnh tranh; một số HTX năng lực điều hành, nguồn vốn hiện có còn hạn chế dẫn đến hiệu quả thấp…

Để đề án Đổi mới, phát triển của các HTX đạt hiệu quả cao, cần tiếp tục phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, huy động các nguồn lực thúc đẩy kinh tế tập thể, phát triển và nâng cao hiệu quả của HTX có sức cạnh tranh cao; tập trung đổi mới, phát triển HTX theo cơ chế thị trường; tạo điều kiện và hỗ trợ nguồn vốn cho các HTX đầu tư nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, lựa chọn các mô hình sản xuất, kinh doanh phù hợp gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm; thành lập mạng lưới liên kết các HTX và tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp; đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất trong các HTX; thực hiện tốt chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện giúp các HTX nâng cao năng lực quản lý và hiệu quả hoạt động theo hướng nâng cao chất lượng dịch vụ; đẩy mạnh việc liên kết giữa HTX với các doanh nghiệp trong sản xuất và bao tiêu sản phẩm, nhằm nâng cao thu nhập cho các thành viên.

Thái Học