Với bề dày truyền thống hiếu học, tính từ đời thứ 10 đến đời thứ 14, các thế hệ con cháu họ Trần đã có 141 người học hành đỗ đạt cao. Cụ thể như: Có 1 Giáo sư; 7 tiến sĩ; 11 thạc sĩ và trên 100 cử nhân, đại học, công tác ở nhiều lĩnh vực khác nhau, có nhiều người đã và đang giữ chức vụ cao trong các cơ quan của Đảng và Nhà nước, trong đó có những gia đình có từ 2-3 thế hệ đều có trình độ đại học trở lên.
Ông Trần Quang Đán, Phó Ban thường trực khuyến học họ Trần, phố Thượng Lân cho biết: Ban khuyến học họ Trần được thành lập năm 2003, là đại diện của 96 hộ gia đình hiện đang sinh sống trên địa bàn của phố Thượng Lân và thành phố Ninh Bình. Để khuyến khích con, cháu hiếu học, nỗ lực học tập thành tài, Ban khuyến học dòng họ đã xây dựng quy chế hoạt động, trong đó quy định rõ trách nhiệm cho mọi gia đình, mọi cá nhân trong dòng họ phải luôn nâng cao ý thức tự giác trong việc tu dưỡng, rèn luyện, học tập, giáo dục con cháu giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của cha ông, trau dồi hiểu biết, kỹ năng lao động, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Thực hiện Quyết định 281 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ và cộng đồng, Ban khuyến học dòng họ Trần đã tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho các gia đình theo tinh thần xây dựng gia đình học tập là nền tảng để xây dựng dòng họ học tập. Để đạt tiêu chí "Dòng họ học tập", Ban khuyến học dòng họ quan tâm đến việc học của con, cháu. Trong 96 hộ gia đình, có 164 cháu trong độ tuổi học đường, 100% các cháu đều đi học đúng độ tuổi ở các cấp học từ mầm non, tiểu học, THCS, THPT đến các trường đại học, cao đẳng, trường dạy nghề. Họ Trần có quy định, mùa hè từ 19h, mùa đông từ 18h30, trẻ em, học sinh ngồi vào bàn học. Đối với việc học tập của người lớn, hiện tại họ Trần có 151 người đang trong độ tuổi lao động, làm việc ở nhiều ngành, nghề khác nhau. Hình thức học tập của người lớn được khuyến khích tự học, tự nghiên cứu là chính, đảm bảo phục vụ tốt nhất cho công việc, nhiệm vụ của mình, đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội.
Nhằm tạo điều kiện cho các con, cháu và người lớn học tập, 100% các gia đình trong dòng họ đều có góc học tập, với đầy đủ sách vở, dụng cụ học tập, phương tiện đi học, chăm lo sức khỏe, an toàn giao thông khi con, em đi học. 100% các gia đình đều có ti vi, 50% gia đình có máy tính nối mạng để theo dõi thời sự, tiếp thu kiến thức, nâng cao trình độ về mọi mặt. Ban khuyến học họ Trần cũng phối hợp với Tổ dân phố Thượng Lân xây dựng tủ sách pháp luật, với đầy đủ các loại sách KHKT, tập san, Báo Nhân Dân, Báo Ninh Bình… đặt tại Nhà văn hóa phố, để nhân dân trong phố, họ Trần mượn đọc, mở rộng hiểu biết.
Để có nguồn quỹ khuyến học hàng năm trao thưởng, động viên con, cháu trong dòng họ thi đua học tập tốt, dòng họ Trần huy động quỹ khuyến học bằng 2 nguồn, do các gia đình trong họ đóng góp và con, cháu trong họ ủng hộ, tài trợ. Từ năm 2004 đến nay, quỹ thu được số tiền gần 80 triệu đồng, hàng năm phát thưởng cho 50-60 con, cháu đạt thành tích cao trong học tập, số dư quỹ duy trì trên 30 triệu đồng.
Nhờ có sự chăm lo thường xuyên của cả dòng họ, phong trào học tập ở dòng họ Trần, phố Thượng Lân ngày càng giữ vững và phát triển. Việc học hành của con, cháu đến nơi đến chốn, không có học sinh bỏ học, không có học sinh lưu ban, không có học sinh yếu kém về đạo đức, vi phạm lối sống… Số học sinh giỏi, học sinh tiên tiến, thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng đạt bình quân 54 học sinh/năm, chiếm tỷ lệ gần 40% so với tổng số học sinh, sinh viên đang theo học. Nhờ tích cực học tập và áp dụng hiệu quả vào thực hiện nhiệm vụ, lao động sản xuất, từ năm 2010 đến nay, kinh tế của các gia đình trong dòng họ có sự chuyển biến rõ rệt. Số hộ khá, giàu là 73/94 hộ, chiếm 74%; trong họ không còn hộ đói, nghèo và cận nghèo.
Với những kết quả đạt được, từ năm 2013 đến nay, họ Trần phố Thượng Lân luôn được bình bầu là dòng họ có phong trào khuyến học tiên tiến, xuất sắc. Hàng năm được UBND phường Ninh Sơn công nhận "Dòng họ học tập" xuất sắc. Năm 2007, được UBND tỉnh Ninh Bình tặng Bằng khen. Năm 2017 và 2012, được UBND thành phố Ninh Bình và phường Ninh Sơn tặng bức trướng "Dòng họ khuyến học"…
Đức Bá