Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, báo cáo AATM 2025 cho thấy tình hình an ninh lương thực ở châu Phi đã xấu đi nghiêm trọng trong 5 năm qua và hiện hơn 20% dân số châu Phi bị suy dinh dưỡng.
Điều này đồng nghĩa với việc có thêm 73 triệu người rơi vào tình trạng mất an ninh lương thực ở mức độ vừa hoặc nghiêm trọng, chủ yếu trong giai đoạn 2019-2020. Các chuyên gia cho rằng tình trạng này bắt nguồn từ những hạn chế của hệ thống nông nghiệp - thực phẩm, cùng tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, xung đột, bất ổn chính trị và các cú sốc toàn cầu lớn.
Báo cáo cho biết, mặc dù thương mại nông nghiệp nội khối châu Phi đã tăng gấp 3 lần, từ khoảng 6 tỷ USD năm 2003 lên gần 20 tỷ USD năm 2023, chi phí nhập khẩu nông sản vẫn ở mức cao, khiến lục địa này dễ tổn thương trước các cú sốc bên ngoài và làm trầm trọng thêm tình trạng đói nghèo.
Báo cáo AATM 2025, do Akademiya2063 và Viện Nghiên cứu Chính sách Lương thực quốc tế (IFPRI) công bố, khuyến nghị ban hành các chính sách nhằm tạo cơ sở hạ tầng và môi trường thuận lợi cho thương mại nội lục địa, cũng như giảm thiểu khủng hoảng suy dinh dưỡng. Các chuyên gia cho rằng các quốc gia nên thúc đẩy Khu vực Thương mại Tự do Lục địa châu Phi (AfCFTA) thông qua việc giảm rào cản thuế quan và phi thuế quan, hài hòa tiêu chuẩn và đầu tư hạ tầng xuyên biên giới.
Việc nâng cao năng suất các mặt hàng lương thực chủ lực và tạo điều kiện cho sản xuất, lưu thông và mua bán phân bón trong khu vực cũng được xem là giải pháp then chốt nhằm giảm phụ thuộc nhập khẩu.
Báo cáo kết luận rằng thương mại nông nghiệp nội khối là chìa khóa giúp châu Phi nâng cao khả năng chống chịu trước các cú sốc toàn cầu, từng bước hướng tới an ninh lương thực bền vững.
Về các nước xuất khẩu nông sản hàng đầu, báo cáo cho thấy Nam Phi dẫn đầu trong giai đoạn 2009-2013 và 2019-2023, với kim ngạch xuất khẩu ước tính 14,4 tỷ USD trong giai đoạn sau, chiếm hơn 25% tổng kim ngạch của 10 quốc gia hàng đầu. Danh sách 10 nước hàng đầu còn bao gồm Côte d'Ivoire, Maroc, Ai Cập, Kenya, Ghana và Ethiopia./.