Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Ninh Bình: 20 năm xây dựng và phát triển

Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, là thế mạnh đặc biệt của đội ngũ trí thức hoạt động trong hệ thống Liên hiệp Hội. Liên hiệp Hội tỉnh đã tích cực tạo điều kiện để trí thức tham gia tư vấn, phản biện về những vấn đề hệ trọng có liên quan đến đường lối, chủ trương, chính sách phát triển của đất nước, của tỉnh, nhất là về lĩnh vực KH&CN, giáo dục và đào tạo, chính sách đối với trí thức.

Đặc biệt từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg ngày 14/2/2014 về "Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam" và UBND tỉnh ban hành "Quyết định số 11-QĐ/UBND ngày 17/5/2016 về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Ninh Bình, đã tạo cơ sở pháp lý cho Liên hiệp Hội tỉnh phát huy sức mạnh trí tuệ của đội ngũ trí thức tham gia vào quá trình xây dựng các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước và thực hiện có hiệu quả các chương trình, đề án, dự án kinh tế - xã hội quan trọng của tỉnh.

Liên hiệp Hội tỉnh đã chú trọng công tác tập hợp trí thức, tích cực và chủ động kết nối với các chuyên gia, các nhà khoa học có chuyên môn sâu trong từng ngành, từng lĩnh vực ở tỉnh và Trung ương, đã tổ chức các Hội thảo tư vấn, phản biện các nội dung: "Sửa đổi Đề án 10/ĐA-UBND ngày 18/11/2010 về đào tạo nghề tỉnh Ninh Bình đến năm 2020" do Sở Lao động, Thương binh và Xã hội chủ trì soạn thảo và Đề án "Chuyển đổi mô hình quản lý, khai thác khu du lịch sinh thái đất ngập nước Vân Long" do Sở Du lịch chủ trì soạn thảo.

Có thể nói, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp Hội tỉnh đã và đang trở thành một kênh thông tin quan trọng, đáng tin cậy giúp cho các cơ quan của Đảng và Nhà nước có được những thông tin phản ánh trung thực ý kiến của các nhà khoa học và dư luận xã hội trước khi xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, của địa phương.

Hoạt động thông tin, tuyên truyền và phổ biến kiến thức là nơi tập hợp, đoàn kết, phát huy tiềm năng của đội ngũ trí thức trong tỉnh tham gia trong việc truyền bá kiến thức cho nhân dân. Liên hiệp Hội tỉnh và các Hội thành viên đã phát hành hàng trăm số Bản tin, Thông tin, Đặc san…với số lượng trên 15.000 bản đến cán bộ, hội viên, các đơn vị trong và ngoài tỉnh.

Ngoài ra, Liên hiệp Hội tỉnh còn thường xuyên thông tin, tuyên truyền và phổ biến kiến thức trên các phương tiện thông tin đại chúng như Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh (trên 240 chuyên mục), Báo Ninh Bình (trên 480 số), Website của Liên hiệp Hội (đến nay đã có hơn 5.200.699 lượt người truy cập)..., nhiều kiến thức khoa học, kỹ thuật về trồng trọt, chăn nuôi và kiến thức về bảo vệ môi trường được người dân tiếp thu áp dụng vào sản xuất và đời sống. Liên hiệp Hội tỉnh và các Hội thành viên đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, buổi truyền thông tư vấn chuyển giao tiến bộ kỹ thuật trong chăn nuôi, trồng trọt.

Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KHCN, thực hiện các đề tài, dự án của Liên hiệp Hội tỉnh và các Hội thành viên ngày càng phát triển cả về bề rộng lẫn chiều sâu. Từ 1998 đến nay, các Hội thành viên và cơ quan Thường trực Liên hiệp Hội đã thực hiện được nhiều đề tài, dự án mang lại hiệu quả kinh tế cao, trong đó có một số đề tài cấp tỉnh, đa số là đề tài cấp ngành và cơ sở. Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ KHCN được rất nhiều Hội thành viên tích cực đẩy mạnh như: Hội Làm vườn, Hội Châm cứu, Hội Điều dưỡng, Hội Y học, Hội Khoa học lịch sử… Các đề tài, dự án đều bám sát và đáp ứng nhu cầu thực tiễn của địa phương, của các cơ quan, đơn vị.

Nhiều đề tài có giá trị đóng góp vào nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, y tế, giáo dục, phát triển nông nghiệp, nông thôn, nâng cao năng lực cộng đồng, xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đặc biệt ở các vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa… Cơ quan thường trực Liên hiệp Hội tỉnh đã phối hợp với các ngành thực hiện một số đề tài, dự án khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh, góp phần đem lại hiệu quả phát triển kinh tế xã hội của tỉnh như: "Điều tra thực trạng và đề xuất các giải pháp đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa tỉnh Ninh Bình đến năm 2020";  "Thúc đẩy và giám sát thực thi pháp luật về quản lý, sử dụng đất bãi bồi ven sông, đất bãi bồi ven biển".

Liên hiệp Hội tỉnh là cơ quan thường trực, chủ trì tham mưu tổ chức, triển khai có hiệu quả các Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng, Hội thi Sáng tạo kỹ thuật và các giải thưởng KHCN, cụ thể như:

Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên và nhi đồng đã khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo của các em thanh, thiếu niên và nhi đồng trong tỉnh, giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, xây dựng ước mơ của các em trở thành nhà sáng chế trong tương lai, góp phần xây dựng quê hương, đất nước; Từ khi tổ chức Cuộc thi đã có 11.819 mô hình/sản phẩm tham dự cấp trường, 841 mô hình/sản phẩm tham dự Cuộc thi cấp tỉnh, trong đó có 364 mô hình/ sản phẩm đoạt giải (1 giải đặc biệt, 18 giải nhất, 42 giải nhì, 107 giải ba, 178 giải khuyến khích, và 20 giải phụ).

Tham dự Cuộc thi toàn quốc, tỉnh Ninh Bình vinh dự đạt 32 giải (trong đó có: 2 giải đặc biệt, 2 giải nhất, 5 giải nhì, 9 giải ba còn 14 giải khuyến khích); tham dự Triển lãm quốc tế dành cho các nhà Sáng tạo trẻ được tổ chức tại Việt Nam, Thái Lan, Malaysia, tỉnh Ninh Bình đã vinh dự đạt 8 giải quốc tế (trong đó có: 3 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc, 3 Huy chương Đồng).

Hội thi sáng tạo kỹ thuật đã khơi dậy phong trào lao động sáng tạo của toàn tỉnh, thúc đẩy việc áp dụng có hiệu quả các giải pháp kỹ thuật vào sản xuất và đời sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Hội thi đã thu hút được sự tham gia tích cực của các cơ quan, ban, ngành, doanh nghiệp với đối tượng tham gia cũng rất đa dạng, không chỉ là những người có trình độ cao mà có cả những người lao động tại nông thôn, vùng sâu, vùng xa.

Hội thi sáng tạo kỹ thuật đã trải qua 8 kỳ tổ chức, nhận được trên 380 giải pháp của các tập thể, cá nhân trên địa bàn tỉnh tham dự. Kết quả, có 280 giải pháp đã được trao giải cấp tỉnh (trong đó có 2 giải đặc biệt, 23 giải nhất, 36 giải nhì, 53 giải ba, 109 giải khuyến khích). Tham dự Hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc, tỉnh Ninh Bình có 9 giải pháp đoạt giải.

Giải thưởng KHCN Hoa Lư lần thứ I năm 2010 đã được Liên hiệp Hội tỉnh chủ trì tổ chức thành công. Ban Tổ chức đã nhận được nhiều công trình, giải pháp tham dự Giải thưởng. Hội đồng chấm chung khảo đã lựa chọn được 20 công trình, giải pháp đoạt giải cao và tổ chức tôn vinh trao thưởng.

Giải thưởng sáng tạo khoa học và công nghệ Việt Nam được tổ chức hàng năm do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan chủ trì tổ chức. Tham dự Giải thưởng, Liên hiệp Hội đã tham mưu thành lập các Hội đồng thẩm định các công trình khoa học công nghệ và gửi các công trình khoa học tiêu biểu tham dự Giải thưởng. Kết quả, tỉnh Ninh Bình có 9 công trình khoa học đạt giải, trong đó có 1 giải nhì, 5 giải ba, 3 giải khuyến khích.

Liên hiệp Hội tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động thúc đẩy phong trào quần chúng tham gia các hoạt động sáng tạo khoa học công nghệ; tổ chức lễ trao giải, tôn vinh, ghi nhận những đóng góp cho KHCN tỉnh nhà của các tập thể, cá nhân tiêu biểu. Để tri ân, ghi nhận và tôn vinh đội ngũ trí thức qua các thời kỳ của quê hương Ninh Bình, Liên hiệp Hội đã chủ trì xuất bản cuốn sách "Những nhà Khoa bảng và khoa học người Ninh Bình" từ thời phong kiến đến nay và Kỷ yếu "Hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh Ninh Bình.

Trải qua 20 năm xây dựng và phát triển ghi nhận, đánh giá những thành tích hoạt động và đóng góp của Liên hiệp Hội tỉnh trong thời gian qua; Đảng, Nhà nước, Liên hiệp Hội Việt Nam; Tỉnh ủy và UBND tỉnh Ninh Bình đã tặng cho Liên hiệp Hội và một số hội thành viên nhiều phần thưởng cao quý như Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bằng khen của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Bằng khen của UBND tỉnh Ninh Bình.

Thế giới đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Đó là một xu thế lớn có tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội mỗi quốc gia, từng khu vực và toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Trong bối cảnh đó, trí thức đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng và phát triển nền kinh tế tri thức vào hội nhập quốc tế. Huy động được tiềm năng trí tuệ và sức sáng tạo của đội ngũ trí thức là yếu tố quyết định sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Với khí thế "sức trẻ, tuổi 20", Liên hiệp Hội tỉnh tiếp tục quán triệt sâu sắc tinh thần Nghị quyết 27-NQ/TW của BCH T.Ư Đảng ( khóa X) về "Xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước"; Chỉ thị 42-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về "Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước".

Hiện nay tỉnh ta đang ở thời kỳ phát triển rất quan trọng với nhiều đặc điểm mới, song cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức, nhất là trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Trước mắt, trong thời gian tới Liên hiệp Hội tỉnh tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm như sau:

Một là, Liên hiệp Hội tỉnh Ninh Bình tiếp tục tham mưu triển khai thực hiện Chương trình, Kế hoạch của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, thực hiện các Nghị quyết, chỉ đạo của Trung ương; tham mưu cơ chế, chính sách cụ thể để xây dựng đội ngũ trí thức của tỉnh lớn mạnh, đạt chất lượng cao phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Hai là, củng cố tổ chức các Hội thành viên, đẩy mạnh các hoạt động, tập trung kiện toàn lại cơ cấu tổ chức, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ tham gia hoạt động Hội.

Ba là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến các hội viên, hội thành viên; Chương trình phổ biến kiến thức khoa học - kỹ thuật trên Báo Ninh Bình, Đài Phát thanh và Truyền hình Ninh Bình đảm bảo đúng lịch và tăng cường cải tiến hình thức, nâng cao hiệu quả của các chuyên mục.

Tiếp tục nghiên cứu, cải tiến và nâng cao chất lượng và hình thức ấn phẩm Bản tin khoa học kỹ thuật đảm bảo phát hành đúng định kỳ. Đổi mới nội dung, hình thức, trang thông tin điện tử của Liên hiệp Hội tăng cường giới thiệu, quảng bá tuyên truyền, phổ biến các kiến thức KHKT, mô hình, giải pháp hay áp dụng vào thưc tiễn đời sống.

Bốn là, không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, Liên hiệp Hội thực sự trở thành một tổ chức vững mạnh; tiếp tục thực hiện tốt các hoạt động Giải thưởng Khoa học và Công nghệ Hoa Lư, Giải thưởng sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam, Hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh, Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng; Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội trong quá trình xây dựng và thực hiện các chủ trương, chính sách, các chương trình, dự án, đề án lớn về kinh tế - xã hội của tỉnh, đưa hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp Hội Ninh Bình trở thành một kênh thông tin quan trọng phản ánh khách quan, trung thực dư luận xã hội để các quyết định của cơ quan có thẩm quyền bảo đảm tính khoa học, chính xác.

Năm là, tập hợp đội ngũ các chuyên gia giỏi, các nhà khoa học, nhà quản lý đầu ngành trong và ngoài tỉnh, có tâm huyết để chủ động đề xuất, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền những vấn đề về chủ trương, cơ chế, chính sách phát triển địa phương, nhất là trong thời kỳ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, vai trò của giới trí thức, nhà khoa học lại càng được khẳng định, đây là tinh hoa của nguồn nhân lực chất lượng cao góp phần phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ công bằng và văn minh.

Đỗ Văn Dung(Chủ tịch Liên hiệp Hội tỉnh)