Lan tỏa phong trào mùa xuân khuyến học

Những ngày đầu xuân mới, câu chuyện được những người đứng đầu dòng họ Phạm Xuân (xã Gia Tân, huyện Gia Viễn) quan tâm nhất là việc chuẩn bị lễ trao thưởng cho những học sinh hiếu học là con em trong dòng họ. Không đặt nặng về phần quà nhiều hay ít, điều mà cả dòng họ mong muốn đó là buổi lễ biểu dương được diễn ra trong không khí trang trọng, linh thiêng để khuyến khích con em trong dòng họ tiếp tục phát huy truyền thống hiếu học của cha ông, lập nên những thành tích mới cho dòng họ Phạm Xuân trong phong trào khuyến học, khuyến tài ở địa phương.

Ông Phạm Xuân Đắc, Trưởng dòng họ Phạm Xuân là một họa sĩ. Cả hai con trai của ông Đắc cũng nối nghiệp cầm cọ của cha. Ông Đắc nói, truyền thống hiếu học ở dòng họ Phạm Xuân có từ rất lâu rồi. Những câu chuyện xúc động về tinh thần hiếu học của các bậc tiền nhân chính là những bài học vô cùng quý giá để các thế hệ trong dòng họ Phạm Xuân thấy được trách nhiệm gìn giữ và noi theo.

"Tôi vẫn thường nghe cha mình và các bậc cao niên trong dòng họ kể lại rằng, từ những năm khi nước Việt Nam dân chủ cộng hòa mới ra đời, hưởng ứng phong trào "Bình dân học vụ", bà con trong dòng họ Phạm Xuân đều tham gia rất hăng hái. Bà con nô nức đi học các lớp xóa mù chữ. Thời đó, dụng cụ học tập được bà con tự sáng tạo ra như than củi, lá… để vẽ xuống đất. Thiếu thốn là vậy nhưng phong trào được diễn ra khắp nơi, dưới mọi hình thức như: con dạy cha, vợ dạy chồng… cứ thế, người biết chữ dạy người không biết chữ"- ông Đắc sẻ chia.

Trong thời chiến tranh, thanh niên của dòng họ Phạm Xuân cứ đến tuổi là xung phong lên đường tòng quân giết giặc nhưng cũng không quên nhiệm vụ tự trau dồi, học tập như cụ Phạm Xuân Ngợi, ngày nhập ngũ cụ mới học hết lớp 4. Vừa chiến đấu, cụ vừa nỗ lực để hoàn thành chương trình học. Đến khi xuất ngũ, cụ đã hoàn thiện chương trình học lớp 10. Cụ lại là thầy giáo để dạy chữ cho những người chưa biết chữ.

Hay như ông Phạm Xuân Đượng cũng là một tấm gương tiêu biểu về nghị lực và tinh thần tự học. Không chỉ học chữ cho bản thân, tuy còn ít tuổi nhưng ông Phạm Xuân Đượng là một trong những người hoạt động nhiệt tình nhất trong phong trào "Bình dân học vụ" ở địa phương thời bấy giờ. Vì thế, ông Phạm Xuân Đượng được lựa chọn đi học tiếp ngành sư phạm và trở thành một nhà giáo giỏi cho đến ngày nghỉ hưu. Cụ Đượng sinh được 5 người con thì có tới 3 người theo nghiệp cha làm nghề giáo.

Những tấm gương hiếu học của các bậc tiền nhân ấy đều được dòng họ Phạm Xuân biểu dương trong ngày giỗ tổ. Phần thưởng có khi chỉ là củ khoai, củ sắn, song đã tiếp thêm sức mạnh, nối chí cho biết bao thế hệ con em trong dòng họ Phạm Xuân.

Mỗi gia đình trong dòng họ Phạm Xuân đã vượt khó khăn đưa con em đến trường học chữ. Cứ như thế, trong phạm vi gia đình, con noi gương cha, em noi gương anh, chị mà tiếp nối. Sự học xuất phát ngay từ chính mỗi gia đình. Nhiều gia đình tuy hoàn cảnh khó khăn nhưng vẫn nuôi các con ăn học đến nơi đến chốn, tạo lập được cuộc sống ổn định.

Ông Phạm Xuân Đắc cho biết thêm, cuộc sống của bà con trong dòng họ tuy còn khó khăn, song chuyện khuyến khích con em học hành thành đạt luôn được dòng họ đưa vào làm chủ đề chính của các cuộc họp họ. Nhờ đó, 100% gia đình dòng họ Phạm Xuân đều thể hiện quyết tâm chăm lo cho sự nghiệp khuyến học, khuyến tài, vận động học sinh không bỏ học, không mắc vào các tệ nạn xã hội.

Để có nguồn kinh phí phục vụ cho các hoạt động, công tác xây dựng quỹ cũng được dòng họ đặc biệt quan tâm. Mặc dù đời sống còn khó khăn, mức đóng góp chưa nhiều, song bà con ai cũng hào hứng tham gia xây dựng quỹ. Mỗi năm, quỹ vận động được hơn 5 triệu đồng. Hàng năm, Ban khuyến học đều trích một phần kinh phí để mua quà tặng động viên học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên học tập tốt vào dịp giỗ tổ và vào dịp Tết Nguyên đán.

Những món quà chỉ là cây bút, tập vở, cao hơn là 100 nghìn đồng dành cho danh hiệu học sinh giỏi Quốc gia nhưng đã tạo nên nguồn động viên to lớn để con em trong dòng họ nỗ lực phấn đấu đạt thành tích cao trong học tập. Đến nay, dòng họ Phạm Xuân có 1 tiến sỹ, 1 giáo sư và trên 60 cử nhân đang làm việc trong mọi lĩnh vực…

Cũng như dòng họ Phạm Xuân, việc biểu dương, trao thưởng cho con cháu vào dịp đầu xuân năm mới cũng được nhiều gia đình, dòng họ khác trên địa bàn tỉnh ta duy trì. Nhờ đó, đã lan tỏa rộng rãi phong trào khuyến học, khuyến tài ở mỗi địa phương, đơn vị, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại các địa phương.

Đến nay, toàn tỉnh có trên 200.000 gia đình được công nhận gia đình học tập, 2.000 dòng họ được công nhận dòng họ học tập và 1.500 cộng đồng được công nhận cộng đồng học tập. Công tác vận động, xây dựng quỹ khuyến học được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm chỉ đạo, đông đảo người dân tham gia tích cực.

Các cấp hội khuyến học đã phát động tới cán bộ, nhân dân, dòng họ, các nhà hảo tâm, con em quê hương công tác ở mọi miền Tổ quốc ủng hộ xây dựng quỹ nhằm phát thưởng cho các cháu có thành tích cao trong học tập, các cháu có hoàn cảnh khó khăn vươn lên học giỏi…

Đến nay, tổng các nguồn quỹ toàn tỉnh do các cấp, các ngành, đơn vị, dòng họ quản lý đạt trên 94 tỷ đồng. Từ nguồn quỹ này đã có hàng trăm học sinh có hoàn cảnh khó khăn vượt khó vươn lên trong học tập được trao thưởng, trao học bổng vào dịp lễ, Tết.

Ông Nguyễn Mạnh Trường, Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh cho biết: Từ lâu, phong trào "Mùa xuân khuyến học đã trở thành hoạt động đẹp, được các địa phương, đơn vị và mỗi dòng họ trên địa bàn tỉnh ta quan tâm thực hiện. Đây là dịp để tôn vinh sự học, góp phần tô thắm thêm truyền thống hiếu học của nhân dân trong tỉnh, đồng thời khích lệ mỗi người dân tích cực tham gia các hoạt động khuyến học, khuyến tài, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của địa phương.

Để phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập trên địa bàn tỉnh có sức lan tỏa, sâu rộng hơn nữa, Hội khuyến học các cấp sẽ tiếp tục triển khai thực hiện đa dạng các hoạt động nhằm vận động xây dựng quỹ, qua đó tạo nguồn lực để kịp thời tuyên dương, khen thưởng kịp thời các thầy cô giáo, học sinh có thành tích xuất sắc, những học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn vươn lên học giỏi… Có như vậy, phong trào khuyến học, khuyến tài mới thực sự trở thành động lực để nâng cao chất lượng giáo dục của tỉnh nhà.

Bài, ảnh: Hà Mi