Lan tỏa giá trị văn hóa Lễ hội Khai ấn Đền Trần

Đêm 11/2 (tức đêm 14 tháng Giêng Ất Tỵ), tại Khu di tích lịch sử - văn hóa Đền Trần, phường Lộc Vượng (thành phố Nam Định), Lễ Khai ấn Đền Trần Xuân Ất Tỵ năm 2025 đã diễn ra trang trọng, thu hút hàng vạn người dân và du khách thập phương tham dự. Năm nay thời tiết đẹp, thuận lợi cho nhân dân và du khách tham dự, thành tâm dâng lễ đầu năm, tri ân và tưởng nhớ các bậc tiền nhân.

Lễ Khai ấn được chuẩn bị chu đáo, các biện pháp an ninh được thực hiện chặt chẽ, bài bản. Công an tỉnh và Công an thành phố Nam Định huy động hơn 2.500 cán bộ, chiến sĩ thực hiện các phương án đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông, phòng chống cháy, nổ; phòng, chống tội phạm, ngăn chặn, xử lý triệt để tình trạng ăn xin, trộm cắp, móc túi, đảm bảo không gian văn hóa văn minh trong khu vực lễ hội.

Ghi nhận chung Lễ Khai ấn Đền Trần Xuân Ất Tỵ năm 2025 được tổ chức quy củ, trang trọng, an toàn, tiết kiệm, đảm bảo nghi lễ truyền thống, văn minh lễ hội. Lễ Khai ấn đã diễn ra trong bầu không khí thiêng liêng, mang đến những cảm xúc tốt đẹp dịp đầu Xuân cho người đi hành lễ.

Lễ Khai ấn (giờ Tý đêm ngày 14 tháng Giêng) là nghi lễ quan trọng trong Lễ hội Khai ấn Đền Trần truyền thống, gồm các hoạt động: từ 22h15 đến 22h40 thực hiện nghi lễ dâng hương, từ 22h40 đến 23h10 tổ chức nghi lễ rước Kiệu ấn từ Đền Cố Trạch sang Đền Thiên Trường, từ 23h15 thực hiện nghi lễ Khai ấn, dâng Chúc văn.

Vào thời điểm khai ấn, lượng người đổ về Đền Trần đông hơn, các biện pháp an ninh được siết chặt, Ban tổ chức lễ hội đổi mới trong công tác kiểm soát người vào Đền nên không diễn ra cảnh tượng xô đẩy, chen lấn.

Lễ khai ấn được thực hiện trang trọng với nghi lễ bắt đầu tại ban thờ Trung thiên trước sân đền Thiên Trường với 14 cụ cao niên trong dòng họ Trần tại làng Tức Mặc, phường Lộc Vượng, các đại biểu dự lễ. Chủ tịch UBND thành phố Nam Định Nguyễn Tiến Dũng đọc diễn văn Lễ Khai ấn khẳng định công lao to lớn của Vương triều nhà Trần - một trong những triều đại thịnh trị bậc nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam với hào khí Đông A sáng ngời, ba lần đánh thắng quân xâm lược Nguyên - Mông. Các Vua Trần đã có công khai sông, lấn biển, mở mang bờ cõi, xây dựng quê hương, đất nước, mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân.

Sau đó ban hành lễ vào bên trong đền để thực hiện nghi lễ đóng dấu khai ấn. Những lá ấn này sau đó được dâng lên các đình, chùa thuộc phường Lộc Vượng. Sau khi hoàn thành nghi lễ khai ấn, cửa Đền được mở để người dân và khách thập phương vào lễ đầu năm. Năm nay, công tác an ninh tiếp tục được siết chặt, thời điểm mở cửa đền trong đêm khai ấn không diễn ra những cảnh tượng xô bồ, chen lấn.

Từ 5 giờ ngày 15 tháng Giêng (ngày 12/2), nhà đền bắt đầu phát ấn cho nhân dân và du khách ở các điểm: nhà Giải Vũ tại Cung Thiên Trường, Đền Cố Trạch và nhà trưng bày tại Cung Trùng Hoa. Ngày 16 tháng Giêng (13/2) tổ chức tế, lễ Tết Thượng nguyên tại Đền Cố Trạch và làm lễ dâng Chúc văn hoàn cung…

 Nghi lễ khai ấn đền Trần được tổ chức với ý nghĩa nhân văn lớn lao là cầu mong cho thiên hạ thái bình, thịnh trị. Ấn của nhà Trần khắc chữ “Trần triều điển cố” và “Tích phúc vô cương”. Bản chất của bốn chữ “Tích phúc vô cương” trên ấn là nhà Trần ban cho con cháu cái phúc, dạy con cháu, bách gia trăm họ phải biết giữ gìn phẩm chất đạo đức, tích phúc thật tốt, phúc đức càng dày thì được hưởng lộc càng bền vững.

Năm nay, dù Lễ Khai ấn diễn ra vào giữa tuần nhưng vẫn rất đông người dân và du khách thập phương về Đền Trần nhận lộc ấn đầu Xuân. “Ban tổ chức Lễ hội Khai ấn và nhà đền đã chuẩn bị đầy đủ số lượng ấn để đáp ứng nhu cầu của du khách. Các phương án đảm bảo an ninh, trật tự để lễ hội diễn ra an toàn đã sẵn sàng từ nhiều ngày trước…”, đồng chí Nguyễn Đức Bình, Trưởng Ban quản lý Khu Di tích lịch sử - văn hóa Đền Trần - Chùa Tháp cho biết.

Từ nhiều năm nay, việc chuyển phát ấn từ đêm sang sáng ngày 15 tháng Giêng đã trở nên quen thuộc với người đi lễ Đền Trần, không còn cảnh chen lấn, xô đẩy, tranh giành lấy ấn. Du khách xếp hàng văn minh, trật tự chờ tới lượt. Ban tổ chức và nhà đền thông báo đủ số lượng ấn được chuẩn bị để đáp ứng nhu cầu của nhân dân và du khách. Để những lá ấn lộc đầu Xuân đến với người dân được thuận lợi, tốt đẹp, công tác chuẩn bị cho hoạt động phát ấn được chuẩn bị kỹ càng, chu đáo. “Vất vả thức trắng đêm, nhưng vui, lại thể hiện được lòng thành mong muốn sớm nhận được ấn lộc đầu Xuân”, chị Nguyễn Thanh Hương, du khách đến từ Hà Nội chia sẻ.

Trước, trong và sau Lễ hội Khai ấn, công tác tuyên truyền về ý nghĩa của di tích, lễ hội, về thực hiện nếp sống văn minh nơi thờ tự, về việc phòng ngừa trộm cắp và các tệ nạn tiêu cực được tăng cường. Về với Đền Trần, du khách không chỉ thỏa mãn ước nguyện cầu may, cầu phúc mà còn được chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc, các tài liệu, hiện vật thời Trần, tư liệu quý về 14 vị vua Trần và các tướng lĩnh nhà Trần. Nhiều hoạt động văn hóa truyền thống, nghi lễ đặc sắc như Lễ rước kiệu Ngọc Lộ, Lễ rước Nước, tế Cá… được tổ chức trang trọng, thu hút sự tham gia của đông đảo người dân địa phương và du khách. 

Để Lễ hội Khai ấn đầu xuân và Di tích Đền Trần - Chùa Tháp thực sự trở thành điểm đến hấp dẫn du khách gần xa, năm nay lễ hội có nhiều nét mới. Lễ hội được mở rộng về quy mô và thời gian tổ chức với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc như triển lãm sinh vật cảnh, triển lãm "Thành Nam - Những mốc son lịch sử", trưng bày tư liệu hình ảnh về dòng chảy lịch sử, văn hóa của vùng đất và người Thiên Trường xưa - Nam Định nay. Cùng với việc tổ chức đa dạng các hoạt động văn hoá văn nghệ, công tác quản lý và tổ chức năm nay có nhiều thay đổi, tạo không gian thông thoáng cho khu vực khuôn viên Đền Trần, đảm bảo uy nghiêm, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách trẩy hội đầu xuân.

Dưới đây là những hình ảnh trong Lễ Khai ấn Đền Trần Xuân Ất Tỵ năm 2025 do phóng viên Báo Nam Định ghi lại.

Việt Thắng, Thu Trang