Làm thế nào để giải cơn "khát vốn" của các hợp tác xã? (kỳ 2)

[links()]

(Tiếp theo và hết)

II. Cần chung tay tháo gỡ khó khăn

Theo đồng chí Vũ Đình Mạc, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho rằng: Hiện nay, với gần 400 đơn vị HTX mà dư nợ cho các HTX vay chỉ chiếm chưa đến 1% tổng dư nợ cho vay của các ngân hàng, TCTD đã cho thấy nội lực khu vực kinh tế HTX nói chung, nhất là các HTX nông nghiệp nói riêng còn yếu. Mặt khác, trình độ quản lý và chuyên môn về các khâu hạch toán sổ sách, báo cáo tài chính, thuế của đội ngũ cán bộ HTX còn nhiều hạn chế nên trong quá trình thực hiện chưa đúng quy định, lại không có tài sản thế chấp nên các HTX không tiếp cận được các nguồn vốn tín dụng của các ngân hàng. Đặc biệt nhiều cán bộ chủ chốt của các HTX còn thiếu nhạy bén trong việc nắm bắt thị trường, cơ sở hạ tầng phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh còn lạc hậu, quy mô nhỏ… hoạt động chủ yếu vẫn theo cung cách truyền thống, ít có HTX hoạt động theo mô hình kiểu mới với bản chất là một tổ chức kinh tế, độc lập tự chủ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thực tế ở nhiều đơn vị hiệu quả kinh tế thấp, năng lực cạnh tranh hạn chế; các phương án kinh doanh của HTX không rõ ràng, minh bạch nên chưa thuyết phục được các TCTD cho vay. Qua đánh giá phân loại có tới gần 10% số HTX của tỉnh hoạt động cầm chừng, thiếu hiệu quả và đang ngừng hoạt động chờ đổi mới sắp xếp lại. Còn đại diện ngành Ngân hàng tỉnh thì cho biết, các HTX không vay được vốn từ các ngân hàng, TCTD là do thiếu các phương án kinh doanh khả thi, các phương án trả nợ không thuyết phục. Bên cạnh đó, năng lực đội ngũ cán bộ không đồng đều, bộ máy tổ chức còn cồng kềnh, phương thức sản xuất chậm đổi mới dẫn đến chi phí sản xuất cao, trong khi đầu ra cho các sản phẩm còn thiếu ổn định dẫn đến kinh doanh không hiệu quả nên chưa thuyết phục được các ngân hàng đồng ý giải ngân cho vay…

Tổ hợp tác may mặc của gia đình anh Bùi Ngọc Hiệp (Trực Ninh) sản xuất hiệu quả nên dễ dàng tiếp cận nguồn vốn tín dụng của các tổ chức tín dụng tại địa bàn.

Trước thực trạng trên, các cấp, ngành, các địa phương và nhất là các HTX cần nhận thức rõ phát triển kinh tế HTX là một trong những tiêu chí trong xây dựng NTM hiện nay, do đó cần chung tay vào cuộc một cách tích cực, chủ động và có trách nhiệm của các bên liên quan. Trước tiên để nguồn vốn tín dụng của các ngân hàng, TCTD đầu tư cho các HTX thì bản thân các HTX phải nỗ lực vươn lên, xây dựng được phương án sản xuất, kinh doanh phù hợp, có tính khả thi cao, bảo đảm giải quyết tốt đầu ra cho sản phẩm. Cùng với đó, các HTX cũng phải tập trung củng cố kiện toàn lại bộ máy điều hành, chuẩn bị tốt nhân sự, đảm bảo quản lý điều hành các hoạt động của đơn vị đúng quy định, nhất là công tác tài chính kế toán, mọi giao dịch phải bảo đảm minh bạch bằng hóa đơn, chứng từ và thông qua hệ thống các ngân hàng, kho bạc Nhà nước. Điều này được minh chứng khá rõ nét qua hoạt động của HTX May mặc Hoàng Mai, xã Nghĩa Sơn (Nghĩa Hưng) là đơn vị hoạt động khá hiệu quả trong mấy năm trở lại đây. HTX hiện có 21 thành viên, có quỹ đất riêng để xây dựng văn phòng, xưởng sản xuất rộng trên 300m² cùng 60 máy may công nghiệp thu hút và tạo việc làm, thu nhập ổn định cho 40 lao động. Sản phẩm chủ yếu của HTX là các loại quần, áo thời trang theo mùa, cung cấp cho thị trường trong toàn quốc. Anh Nguyễn Văn Đông, chủ nhiệm HTX cho biết: Sản xuất, kinh doanh hiệu quả, cộng với tài sản là quỹ đất, hệ thống máy may, máy là, máy cắt nên HTX khá thuận lợi trong việc vay vốn của Ngân hàng CSXH, Ngân hàng NN và PTNT huyện để đầu tư mở rộng quy mô sản xuất. 3 năm qua, sau khi khấu trừ tiền vốn, trả lãi ngân hàng, HTX luôn có lãi và bảo đảm thu nhập cho thành viên và người lao động, có tích lũy để tái đầu tư cho sản xuất và chia lợi nhuận cho các thành viên… Cùng với sự tự đổi mới của các HTX, Chi nhánh NHNN tỉnh cũng cần có sự chỉ đạo, hướng dẫn các ngân hàng thương mại, các TCTD trên địa bàn xem xét cắt giảm tối đa các thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các HTX thực sự cần vốn để đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh các dịch vụ phục vụ nhu cầu sản xuất của bà con xã viên theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị định 55/2015/NĐ-CP là có thể cho các HTX, tổ hợp tác, chủ trang trại, hộ gia đình vay dưới hình thức không cần tài sản đảm bảo. Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Vũ Đình Mạc, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết thêm: Mặc dù còn có những khó khăn về nguồn lực song Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục tham mưu cho các cấp, ngành, địa phương tích cực triển khai thực hiện Chỉ thị số 13 của UBND tỉnh về phát triển kinh tế tập thể, góp phần thúc đẩy việc chuyển đổi, củng cố các HTX, hỗ trợ về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, xúc tiến thương mại… cho các HTX phát triển. Tiếp tục giúp đỡ các HTX trong việc hoàn chỉnh công tác báo cáo tài chính hằng năm; tuyên truyền cho các HTX thực hiện tốt chế độ quản lý tài chính theo quy định tại Thông tư 83/2015/TT-BTC ngày 28-5-2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ quản lý tài chính đối với HTX. Thực hiện hướng dẫn cách tháo gỡ những vướng mắc trong quản lý tài chính của một số HTX, bảo đảm các hoạt động tài chính, sổ sách kế toán của các HTX theo đúng luật. Đẩy mạnh các hoạt động tư vấn, hỗ trợ hướng dẫn xây dựng điều lệ, phương án sản xuất, kinh doanh có tính khả thi, phù hợp với từng đơn vị… Tổ chức tập huấn, cập nhật kiến thức và bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ HTX, chú trọng bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán, tài chính, kỹ năng làm dự án, xây dựng, lập phương án sản xuất, kinh doanh; kỹ năng tiếp cận các nguồn vốn, kỹ năng thương thảo, ký và thực hiện các hợp đồng kinh tế trong các chuỗi liên kết sản xuất; kỹ năng xây dựng và phát triển thị trường…

Hy vọng thời gian tới, với sự vào cuộc tích cực, chủ động của các bên liên quan thì các chính sách tín dụng ưu đãi cho phát triển kinh tế tập thể, HTX sẽ được thực thi tích cực hơn, nguồn vốn tín dụng của các ngân hàng, TCTD sẽ đến được với các HTX, trở thành nguồn lực tiếp sức cho các HTX phát triển, đóng góp và thể hiện rõ nét hơn vai trò của mình trong việc hiện thực hóa mục tiêu xây dựng tỉnh ta trở thành tỉnh NTM vào năm 2020 như Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đã đề ra./.

Bài và ảnh: Văn Đại