Kết luận của Tổng Bí thư về tình hình thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với người khuyết tật

Theo đó, ngày 3/12/2025, tại Trụ sở Trung ương Đảng, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã có buổi làm việc với đại diện Đảng ủy Chính phủ và các ban, bộ, ngành Trung ương về tình hình thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với người khuyết tật.

Sau khi nghe Đảng ủy Bộ Y tế và lãnh đạo Liên Hiệp hội về người khuyết tật Việt Nam báo cáo, ý kiến của các cơ quan liên quan, đồng chí Tổng Bí thư kết luận như sau:

Người khuyết tật là một bộ phận không tách rời của cộng đồng dân tộc, có quyền được bảo đảm các điều kiện sống, học tập, lao động và tham gia các hoạt động xã hội như mọi công dân. Chăm lo cho người khuyết tật với tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau" không chỉ là trách nhiệm, đạo lý của cả hệ thống chính trị, mà còn là thước đo của xã hội văn minh, là yêu cầu của phát triển bền vững đất nước, thể hiện tính nhân văn, ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa và cam kết của Đảng, Nhà nước trong việc bảo đảm quyền con người cho mọi công dân. Để làm tốt việc này, yêu cầu cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

1. Có giải pháp đồng bộ để giảm số người khuyết tật mới. Đây là vấn đề cốt lõi, căn cơ và mang ý nghĩa chiến lược; thay vì tập trung xử lý hậu quả, việc chủ động phòng ngừa khuyết tật ngay từ gốc giúp giảm thiểu gánh nặng cho gia đình, xã hội và hệ thống an sinh; đồng thời nâng cao chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và chất lượng giống nòi. Giảm số người khuyết tật mới không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế, mà là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, từ chăm sóc sức khoẻ bà mẹ - trẻ em, kiểm soát an toàn giao thông, an toàn lao động, phòng, chống bệnh tật, kiểm soát môi trường, bảo đảm an toàn thực phẩm, an toàn trong trường học, khu dân cư và nơi làm việc. Việc giảm được số người khuyết tật mới, đồng nghĩa với việc tạo ra một xã hội nhân văn, khoẻ mạnh và phát triển hơn.

2. Xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật đối với người khuyết tật chuyển từ "y tế - chăm sóc" sang tiếp cận "xã hội - hoà nhập", hướng đến việc loại bỏ định kiến, giảm bất bình đẳng, mở rộng cơ hội và trao quyền cho người khuyết tật. Bên cạnh chính sách hỗ trợ y tế, phục hồi chức năng hay bảo hiểm sức khoẻ, cần tập trung xây dựng các chính sách giáo dục hoà nhập, đào tạo nghề phù hợp, cơ chế ưu đãi trong tuyển dụng, tiếp cận hạ tầng giao thông, công trình công cộng, chuyển đổi số để người khuyết tật sử dụng dịch vụ công trực tuyến và các dụng cụ công nghệ hỗ trợ; hỗ trợ sinh kế, nhà ở và trợ giúp pháp lý, bảo đảm mức sống tối thiểu cho người khuyết tật. Khuyến khích khu vực tư nhân, các tổ chức xã hội và cộng đồng tham gia các hoạt động hỗ trợ người khuyết tật, từ tạo việc làm đến sáng tạo, tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ thân thiện.

3. Tiếp tục nghiên cứu các giải pháp mạnh mẽ để mọi trẻ khuyết tật đều được phát hiện sớm, được đến trường, được học tập và hoà nhập. Có giải pháp xây dựng hệ thống trung tâm hỗ trợ giáo dục hoà nhập; phát triển học liệu cho trẻ khiếm thị, khiếm thính; đào tạo giáo viên, làm cơ sở hỗ trợ có hiệu quả đối với trẻ khuyết tật.

4. Nghiên cứu, bổ sung các giải pháp thiết thực để mở rộng cơ hội việc làm, sinh kế cho người khuyết tật. Xây dựng các mô hình dạy nghề thích ứng, hỗ trợ việc làm tại cộng đồng, khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã sử dụng lao động là người khuyết tật, nâng cao tỉ lệ người khuyết tật có việc làm ổn định.

5. Thực hiện các giải pháp căn bản về hạ tầng - giao thông - công trình công cộng - dịch vụ công trực tuyến thân thiện, dễ tiếp cận hơn đối với người khuyết tật. Có lộ trình khả thi, coi tiếp cận hạ tầng đối với người khuyết tật là trách nhiệm bắt buộc, không phải chỉ khuyến khích; mọi công trình, mọi dịch vụ trong tương lai đều phải tính đến nhu cầu của người khuyết tật ngay từ khâu thiết kế…

6. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trợ giúp và chuyển đổi số để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người khuyết tật. Trong đó coi công nghệ là một trong những hướng đột phá để người khuyết tật hoà nhập tốt hơn, cần tiếp tục nhân rộng, chuẩn hoá, tích hợp các nền tảng, tạo "hệ sinh thái" công nghệ trợ giúp, thiết bị cảnh báo, phần mềm chuyển ngữ ngôn ngữ ký hiệu, thiết bị điều khiển cho người khuyết tật.

7. Tiếp tục nghiên cứu các giải pháp phòng ngừa, phát hiện và xử lý bạo lực, bỏ rơi, phân biệt đối xử đối với người khuyết tật; cần có cơ chế báo cáo thân thiện, hỗ trợ kịp thời tại cơ sở; chú trọng nhóm phụ nữ và trẻ em khuyết tật - những đối tượng dễ bị tổn thương nhất.

8. Tăng cường truyền thông và nâng cao nhận thức xã hội, lan toả tinh thần tôn trọng, sẻ chia, đồng hành cùng người khuyết tật. Thực hiện đơn giản hoá thủ tục hành chính, bỏ những rào cản khiến người khuyết tật khó tiếp cận quyền lợi chính đáng của mình.

9. Về phân công nhiệm vụ của các cơ quan liên quan:

9.1. Giao Đảng uỷ Chính phủ chỉ đạo các Đảng uỷ: (i) Bộ Y tế phối hợp với các bộ, ngành tổng kết, đánh giá thực hiện Chỉ thị số 39-CT/TW, ngày 01/11/2019 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác người khuyết tật, báo cáo Ban Bí thư trong quý II/2026. (ii) Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát hệ thống trung tâm hỗ trợ giáo dục hoà nhập; ưu tiên địa phương còn thiếu hoặc chưa có trung tâm; phát triển học liệu cho trẻ khiếm thị, khiếm thính; đào tạo giáo viên hỗ trợ. (iii) Bộ Xây dựng xây dựng lộ trình khả thi về quyền của người khuyết tật trong tiếp cận hạ tầng, coi đây là trách nhiệm bắt buộc của các chủ đầu tư công trình. (iv) Bộ Tài chính nghiên cứu cơ chế ưu đãi thuế, tín dụng và hỗ trợ khởi nghiệp phù hợp đối với người khuyết tật.

9.2. Giao Đảng uỷ Quốc hội chỉ đạo các cơ quan liên quan: (i) Rà soát, hoàn thiện quy định của pháp luật liên quan về người khuyết tật theo đúng chủ trương của Đảng. (ii) Nghiên cứu, bổ sung cơ cấu có đại biểu quốc hội là người khuyết tật.

9.3. Cấp uỷ, chính quyền địa phương các cấp nghiên cứu xây dựng mô hình dạy nghề thích ứng, hỗ trợ việc làm tại cộng đồng, khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã sử dụng lao động là người khuyết tật; quan tâm tạo điều kiện để người khuyết tật tham gia các hoạt động văn hoá, tập luyện thể dục thể thao, nâng cao sức khoẻ và hoà nhập cộng đồng; đồng thời nâng cao năng lực các cơ sở bảo trợ xã hội; đơn giản hoá thủ tục hành chính để người khuyết tật dễ tiếp cận.

9.4. Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chỉ đạo các cơ quan báo chí tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức xã hội, chống kỳ thị phân biệt đối xử; lan toả tinh thần tôn trọng, sẻ chia, đồng hành cùng người khuyết tật.

9.5. Văn phòng Trung ương Đảng phối hợp theo dõi, đôn đốc, báo cáo, kịp thời tham mưu giải pháp tháo gỡ những khó khăn phát sinh trong quá trình triển khai.