Chúng tôi đến thăm mô hình trồng nấm của gia đình anh Nguyễn Quốc Thái, là một trong những thành viên sáng lập ra HTX nấm Yên Nhân. Đang vào vụ thu hoạch nấm Kim Phúc, loại nấm mới được gia đình anh đưa vào sản xuất thử nghiệm ở năm trước nên các thành viên trong gia đình khá bận rộn.
Vừa trò chuyện với chúng tôi, vừa nhanh tay hái nấm, anh Thái chia sẻ: "Trước đây, tôi cũng được đi học, rồi làm cán bộ Đoàn nhưng do gia đình khó khăn, chỉ biết bám đồng, bám ruộng nên tôi quyết tâm trở về quê hương, tìm cách phát triển kinh tế.
Cũng bươn trải qua nhiều nghề khác nhau nhưng hơn chục năm gần đây tôi đã tìm được hướng đi trong phát triển kinh tế gia đình đó là trồng nấm. Thời gian đầu chỉ làm ít để rút kinh nghiệm, có vụ thắng lớn nhưng cũng có vụ gia đình mất trắng, thua lỗ, đó là những bài học quý báu để trồng thành công các loại nấm như bây giờ".
Với diện tích gần 800 m2 lán trại, mỗi vụ gia đình anh Thái trồng hai loại nấm như: Vụ 1 trồng nấm sò và nấm Kim Phúc, vụ 2 trồng nấm sò và nấm mỡ. Trung bình mỗi năm gia đình anh làm trên 3 vạn bịch nấm các loại, trừ chi phí có thu nhập từ 70 - 100 triệu đồng. Nghề trồng nấm ngày càng phát triển theo hướng ổn định khi anh Thái tham gia vào HTX nấm Yên Nhân. So với 2 năm trước, diện tích lán trại trồng nấm của gia đình anh đã tăng lên hơn 300 m2.
Hiện nay, gia đình anh đang có 450 m2 nấm Kim Phúc đang cho thu hoạch và trên 1 vạn bịch nấm sò đang vào giống. Không chỉ khuyến khích tăng quy mô sản xuất mà từ khi HTX nấm được thành lập, các thành viên đã được hỗ trợ về tiêu thụ sản phẩm, đảm bảo đầu ra ổn định, giá cả hợp lý. Đồng thời tạo điều kiện tiếp cận với kỹ thuật trồng, phòng trừ bệnh, nhất là kỹ thuật trồng các loại nấm mới có giá trị cao.
Theo đại diện Ban quản lý HTX nấm Yên Nhân, một trong những giống nấm mới đang được các thành viên HTX nhân rộng đó là nấm Kim Phúc. Năm 2015, huyện Yên Mô đã hỗ trợ để HTX làm thử nghiệm giống nấm mới này để nhân rộng ở các năm tiếp theo.
Giống nấm Kim Phúc là giống mới, ưa nhiệt độ cao, dễ làm trên tất cả các loại đất, thị trường tiêu thụ rất tiềm năng. Nấm Kim Phúc thương phẩm rất ngon, có công dụng phòng, chống viêm gan và loét dạ dày; trợ giúp tiêu hóa, giúp người ngán ăn trở nên thích ăn...
Năm 2015, huyện Yên Mô hỗ trợ HTX làm thử nghiệm tại 2 hộ với tổng số 3.000 bịch, được chia làm 3 trà sản xuất. Mỗi hộ dân được áp dụng quy trình sản xuất nấm Kim Phúc khác nhau và được hỗ trợ về kỹ thuật, hỗ trợ 50% giống vốn và toàn bộ các vật tư, thiết bị để sản xuất và đóng gói sản phẩm. Kim Phúc là giống nấm mới chưa được đưa vào sản xuất trên địa bàn huyện, cũng là mô hình mới được sản xuất thử nghiệm trên địa bàn toàn tỉnh.
Bước đầu thí điểm trồng tại gia đình các thành viên của HTX nấm Yên Nhân đã cho kết quả khả quan, mỗi bịch nấm có thể cho thu hoạch từ 2-3 lần, mỗi lần được khoảng 4-5 lạng/bịch nấm thương phẩm. Giá bán ra thị trường hiện nay trung bình là 70 nghìn đồng/1kg nấm tươi, giá tại các chợ từ 100-120 nghìn đồng/kg.
Như vậy, sau khi trừ các khoản chi phí như giống vốn, vật tư sản xuất, chi phí vận chuyển…, mỗi bịch giống nấm cho thu lãi 20.000 - 22.000 đồng. Với hiệu quả cao, năm nay các thành viên HTX tiếp tục nhân rộng mô hình trồng giống nấm mới Kim Phúc với 2,4 vạn bịch, tăng 8 lần so với năm trước. Do nấm Kim Phúc sản xuất chính vụ nên sinh trưởng và phát triển nhanh hơn vụ năm trước trồng thử nghiệm và hiệu quả cũng cao hơn.
Hiện nay HTX nấm Yên Nhân có 19 thành viên tham gia sản xuất nấm, chủ yếu là các hộ trồng nấm ở xã Yên Nhân, Yên Đồng, Yên Thái, Yên Lâm, Yên Mỹ. Thành viên HTX đã đoàn kết, tương trợ lẫn nhau trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
Từ khi chuyển đổi mô hình, hoạt động sản xuất, kinh doanh của HTX đạt hiệu quả cao, thu nhập của xã viên HTX và người lao động ổn định. Từ chỗ sản xuất các loại nấm ăn thông thường, đến nay HTX đang chuyển dần sang sản xuất các loại nấm ăn cao cấp, có giá trị kinh tế cao hơn.
Hiện các thành viên trong HTX làm các loại nấm sò, mỡ, nấm Kim Phúc.... với thu nhập bình quân mỗi năm đạt trên 60 triệu đồng/thành viên. Tổng thu nhập năm 2015 của HTX đạt 1,3 tỷ đồng, tạo việc làm cho gần 50 lao động địa phương gồm cả lao động thường xuyên và lao động thời vụ.
Thị trường tiêu thụ sản phẩm được khách hàng đặt hàng thu mua, đảm bảo ổn định về giá cả. Hiện HTX bao tiêu 70% sản lượng hàng hóa cho các thành viên.
Trong thời gian tới nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, đời sống, thu nhập cho xã viên và người lao động, HTX nấm Yên Nhân tiến hành xây dựng thương hiệu, uy tín trên thị trường, tạo thuận lợi cho sản phẩm thâm nhập thị trường.
Tiếp tục chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ các thành viên trồng thử nghiệm và nhân rộng sản xuất giống nấm mới có giá trị kinh tế cao. Với đà phát triển như hiện nay, cùng sự hỗ trợ, động viên của các cấp, các ngành, HTX nấm Yên Nhân sẽ phát triển nhanh theo hướng bền vững, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, làm giàu chính đáng cho bà con nông dân.
Bài, ảnh: Hồng Giang