Hội nghị của Chính phủ về triển khai thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội

Điểm cầu trực tuyến tại Ninh Bình do đồng Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì. Cùng dự có đồng chí Nguyễn Cao Sơn, Tỉnh uỷ viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo các sở, ngành liên quan.

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo các bộ, ngành quyết liệt triển khai các nhiệm vụ, giải pháp, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Về hoàn thiện thể chế, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành sửa đổi, bổ sung nhiều quy định, luật liên quan đến chính sách phát triển nhà ở xã hội như Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đất đai và nhiều luật liên quan… Chính phủ đã ban hành trên 25 nghị định nhằm tạo lập hệ thống pháp luật về phát triển nhà ở xã hội.

Về công tác chỉ đạo, điều hành, Chính phủ đã ban hành 22 nghị quyết, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 12 chỉ thị, quyết định, công điện; Thủ tướng Chính phủ chủ trì nhiều hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến toàn quốc với các địa phương, doanh nghiệp… với nhiều giải pháp, nhiệm vụ cụ thể, quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Ngày 3/4/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 338/QĐ-TTg phê duyệt Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030". Theo đó, mục tiêu đến năm 2030 là phải hoàn thành ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội và năm 2025 phải phấn đấu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội.

Đến nay, kết quả đã có nhiều chuyển biến tích cực, trên cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí với quy mô 9.737 ha đất làm nhà ở xã hội, hầu hết các địa phương dành đủ quỹ đất nhà ở xã hội tại các vị trí thuận lợi; trên địa bàn cả nước đã có 679 dự án nhà ở xã hội triển khai với quy mô 623.051 căn (108 dự án hoàn thành, quy mô 73.075 căn; 571 dự án đang triển khai, quy mô 550.000 căn). Trong 5 tháng đầu năm 2025 đã hoàn thành 22.649 căn hộ, có thêm 21 dự án khởi công với quy mô 20.428 căn.

Tuy nhiên, việc triển khai dự án nhà ở xã hội vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó tập trung chính ở thể chế và thủ tục hành chính phức tạp, kéo dài. Do đó, các cơ quan có thẩm quyền đã trình Chính phủ đề xuất Bộ Chính trị, Quốc hội về 6 cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc cho các dự án nhà ở xã hội. Trên cơ sở đề xuất, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025 (Nghị quyết 201) về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội ngay tại đợt 1, kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết.

Nghị quyết 201 của Quốc hội được ban hành có nhiều cơ chế, chính sách có tính đột phá như thành lập Quỹ nhà ở quốc gia; mở rộng đối tượng là doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội được thuê nhà ở xã hội để bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ở, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động yên tâm công tác, bao gồm cả công nhân, người lao động là người nước ngoài.

Nhiều nội dung tại Nghị quyết đã cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính trong phát triển nhà ở xã hội như: Giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu, không yêu cầu lập nhiệm vụ quy hoạch chi tiết, bỏ các thủ tục về thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định giá, miễn giấy phép xây dựng, thực hiện lồng ghép một số thủ tục hành chính mà theo báo cáo của Bộ Xây dựng sẽ cắt giảm được ít nhất 350 ngày. Cùng với đó, bổ sung và giao UBND cấp tỉnh quy định điều kiện để được hưởng chính sách về nhà ở xã hội đối với các đối tượng chịu tác động bởi việc tổ chức, sắp xếp lại đơn vị hành chính.

Như vậy, Nghị quyết số 201 ban hành đã tháo gỡ được các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả, cụ thể hóa được các cơ chế, chính sách đặc thù này thì tiếp tục cần có sự thống nhất chỉ đạo, lãnh đạo của cấp ủy, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương.

Tại Hội nghị, các bộ, ngành, địa phương thảo luận, đề xuất giải pháp đẩy nhanh triển khai Nghị quyết 201, trong đó đề xuất tăng hiệu lực phối hợp liên ngành, huy động vốn từ nhiều nguồn, đơn giản hóa thủ tục cấp phép, giám sát chặt chẽ trong thực hiện triển khai nhà ở xã hội để tránh tiêu cực, nâng cao nhận thức cộng đồng.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, chính sách nhà ở xã hội hướng đến đảm bảo quyền tiếp cận bình đẳng, mang lại cơ hội sở hữu nhà ở cho người yếu thế, người thu nhập thấp, đặc biệt là công nhân khu công nghiệp. Thủ tướng cho rằng, thể chế pháp luật về phát triển nhà ở xã hội ngày càng được hoàn thiện, tháo gỡ các điểm nghẽn, khơi thông để mọi người dân đều có thể tiếp cận nhà ở xã hội, có chỗ ở. Tuy nhiên, để chính sách đi vào cuộc sống, có kết quả thực tế cần sự vào cuộc của các bộ, ngành, đặc biệt cấp ủy, người đứng đầu các địa phương trong triển khai, không được để bất cứ tổ chức, cá nhân nào lợi dụng chính sách ưu việt của Đảng, Nhà nước về nhà ở xã hội để trục lợi.

Tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung khẩn trương triển khai hiệu quả các nghị quyết này. Trong đó, chú ý việc bố trí ngân sách, huy động nguồn lực; giải quyết các vấn đề về đất đai; hướng dẫn tổ chức thực hiện… với phương châm “quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, làm việc nào ra việc đó”, tổ chức thực hiện “rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền”.