Tính đến hết năm 2017, toàn tỉnh có 1.693 tổ hòa giải/1.676 thôn, tổ dân phố với 10.349 hòa giải viên. Các tổ hòa giải được thành lập theo thôn, xóm, tổ dân phố (trung bình mỗi thôn, xóm, tổ dân phố có một tổ hòa giải); một số xã Ninh Xuân (Hoa Lư), Cúc Phương (Nho Quan) mỗi thôn có từ 2-3 tổ hòa giải.
Thành phần của tổ hòa giải được kiện toàn lại theo quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở, gồm các bí thư chi bộ, trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố; cán bộ MTTQ, thanh niên, phụ nữ, già làng, chức sắc tôn giáo; đa số tổ trưởng tổ hòa giải là Bí thư chi bộ kiêm nhiệm. Trong thành phần tổ hòa giải đã bổ sung thành viên là nữ tham gia; đối với những địa phương có người dân tộc sinh sống đã bổ sung người dân tộc tham gia thành viên tổ hòa giải.
Để đội ngũ hòa giải viên hoàn thành tốt nhiệm vụ, trong những năm qua, Hội đồng Phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh đã tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng hòa giải cho đội ngũ hòa giải viên.
Đây là nhiệm vụ được thực hiện thường xuyên hàng năm do cơ quan Tư pháp các cấp phối hợp với chính quyền địa phương chủ trì tổ chức việc bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng hòa giải cho hòa giải viên với hình thức đa dạng như mở lớp tập huấn, cung cấp tài liệu pháp luật cho hòa giải viên.
Năm 2017, Sở Tư pháp tổ chức 8 lớp tập huấn cho 800 hòa giải viên. Rà soát, bổ sung 2.610 đầu sách pháp luật cho tủ sách pháp luật 145 xã, phường, thị trấn làm tài liệu cho hòa giải viên nghiên cứu khi thực hiện hoạt động hòa giải tại cơ sở.
Trong năm 2017 và những tháng đầu năm 2018, các tổ hòa giải đã tiếp nhận hơn 1.500 vụ việc; số vụ việc hòa giải thành đạt 83%; số vụ việc hòa giải không thành chiếm 13%. Một số huyện, thành phố có tỷ lệ hòa giải thành cao như huyện Hoa Lư 87,5%, thành phố Tam Điệp 85%. Nội dung các vụ, việc mâu thuẫn phát sinh trong cộng đồng dân cư chủ yếu là mâu thuẫn về tranh chấp đất đai, hôn nhân và gia đình, thừa kế, các mâu thuẫn, xích mích trong đời sống.
Thông qua hoạt động hòa giải ở cơ sở đã giải quyết kịp thời các mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ phát sinh trong cộng đồng dân cư, góp phần vào việc giữ gìn khối đại đoàn kết toàn dân, duy trì và phát huy những tình cảm, truyền thống, đạo lý tốt đẹp trong mỗi gia đình và cộng đồng; góp phần tích cực vào việc ngăn chặn và phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật.
Trần Dũng