Trong đó, công tác khảo sát, đánh giá hiện trạng NTM theo 19 tiêu chí được các xã trên địa bàn quan tâm thực hiện nghiêm túc nhằm phục vụ thuận lợi cho công tác quy hoạch xây dựng NTM trên địa bàn.
Xã Ninh Hải tiến hành khảo sát, đánh giá hiện trạng xây dựng NTM đạt 9/19 tiêu chí. Tuy nhiên, cũng như phần lớn các xã trong huyện, những tiêu chí mà xã đạt được chủ yếu tập trung vào các tiêu chí như: Điện, trường học, bưu điện, giáo dục, hệ thống chính trị, an ninh trật tự... Còn những tiêu chí liên quan đến đầu tư kinh phí xây dựng kết cấu hạ tầng như: Giao thông, thủy lợi, chợ... đều chưa đạt được.
Trao đổi với đồng chí Trần Công Khanh, Chủ tịch UBND xã được biết thêm: Trong những tiêu chí xã chưa đạt, tiêu chí về xây dựng đường giao thông thôn, xóm là tiêu chí xã rất khó thực hiện theo Bộ tiêu chí Quốc gia. Bởi lẽ, Ninh Hải là xã làm du lịch từ nhiều năm nay. Bên cạnh thắng cảnh nổi tiếng là Tam Cốc - Bích Động thu hút du khách trong nước và quốc tế, mỗi khi có những đoàn khách du lịch nước ngoài nghỉ lại các khách sạn trên địa bàn, nhiều người có nhu cầu được tham quan phong cảnh làng quê thanh bình. Chính những con đường làng nhỏ, hẹp, đôi khi gồ ghề sỏi đá lại khiến du khách nước ngoài thích thú vì cảm giác lạ. Đây cũng chính là một trong những hướng kinh doanh mới của nhiều doanh nghiệp du lịch trên địa bàn nhằm giữ chân du khách nghỉ lại.
Tuy nhiên, nếu theo quy hoạch xây dựng NTM những con đường ngõ thôn, xóm chỉ rộng khoảng 1,5 mét sẽ không phù hợp vì theo tiêu chí xây dựng NTM, đường làng phải rộng 5 mét. Chưa kể, do công tác quản lý quy hoạch những năm trước thực hiện chưa tốt nên tình trạng người dân xây dựng vi phạm quy hoạch diễn ra khá phổ biến. Nhiều gia đình xây dựng nhà cửa kiên cố, cao 2-3 tầng, diện tích xây dựng sát tận đường đi, không thể có thêm diện tích để mở rộng đường theo tiêu chí 5 mét.
Để giải quyết tình trạng này và phục vụ cho chương trình xây dựng NTM, xã Ninh Hải có kế hoạch đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để người dân tự nguyện hiến đất, chấp hành tốt quy hoạch. Bên cạnh đó, xã cũng xác định sau khi có quy hoạch chính thức được phê duyệt, sẽ thực hiện chặt chẽ công tác quản lý quy hoạch để sau quy hoạch người dân không tự ý xây dựng thêm các công trình phụ trợ ảnh hưởng đến quy hoạch.
Qua khảo sát, đánh giá hiện trạng NTM theo 19 tiêu chí của 10 xã trong huyện, đến hết tháng 6-2011 các xã tự tiến hành khảo sát, đánh giá xong hiện trạng của từng địa phương. Kết quả phần lớn các xã đều đạt từ 6- 9 tiêu chí. Trong đó, xã đạt nhiều tiêu chí nhất là xã Ninh Hải với 9/19 tiêu chí, các xã đạt 6/19 tiêu chí là: Ninh An, Ninh Giang, Ninh Thắng... Phần lớn các tiêu chí mà các xã đạt được chủ yếu tập trung ở tiêu chí: Hệ thống chính trị vững mạnh, an ninh trật tự được giữ vững, hình thức tổ chức sản xuất, giáo dục, y tế, văn hóa, bưu điện. Những tiêu chí chưa đạt tập trung ở lĩnh vực: Kinh tế, cơ cấu lao động, hộ nghèo, quy hoạch, hạ tầng kinh tế - xã hội (giao thông, thủy lợi, chợ, môi trường)...
Để giúp các xã thực hiện tốt công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới đảm bảo chính xác, toàn diện, thực hiện Công văn số 189/UBND-VP3 ngày 2-6-2011 của UBND tỉnh "Về việc lập quy hoạch xây dựng NTM", huyện Hoa Lư đã tổ chức hội nghị triển khai đối với các xã về khảo sát lập quy hoạch và đề án xây dựng nông thôn mới. Từ tháng 8-2011, Công ty cổ phần tư vấn xây dựng 689 đã về làm việc và ký kết hợp đồng với các xã về nội dung lập quy hoạch xây dựng NTM, trong đó tập trung 3 xã làm trước là Ninh Vân, Ninh An, Ninh Giang. Đối với 3 xã này việc tổ chức hội nghị lấy ý kiến tham gia vào quy hoạch, hoàn chỉnh quy hoạch tổng thể và trình thẩm định phê duyệt hoàn thành vào cuối tháng 9-2011. Các xã còn lại, yêu cầu đến hết tháng 11-2011 phải lập xong quy hoạch tổng thể trình cấp thẩm quyền thẩm định và phê duyệt xong trước ngày 20-12-2011. Công tác quy hoạch của các xã được huyện yêu cầu việc lập quy hoạch, xây dựng đề án, lấy ý kiến tham gia của nhân dân, thông qua Hội đồng nhân dân cấp xã, sau đó mới trình UBND huyện thẩm định và phê duyệt theo đúng tiến độ.
Bên cạnh đó, Hoa Lư cũng tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức để mọi người dân biết và tích cực tham gia, nêu cao trách nhiệm trong việc xây dựng NTM. Chỉ đạo các xã công khai, dân chủ trong việc xây dựng quy hoạch, đề án, kế hoạch thực hiện hàng năm của địa phương đến các tổ chức Đảng, đoàn thể và nhân dân biết để tổ chức thực hiện và giám sát.
Bùi Diệu