Bên cạnh nỗ lực và việc phát huy nội lực trong nhân dân để đóng góp kinh phí, ngày công xây dựng nông thôn mới của các địa phương, huyện Hoa Lư đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, có nhiều giải pháp để giúp các xã sớm hoàn thiện các tiêu chí theo đúng tiến độ.
Sau 3 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Hoa Lư, so với năm 2010, sản xuất nông nghiệp, thủy sản có nhiều tiến bộ, diện tích, năng suất, chất lượng sản phẩm đều tăng. Năm 2012, mặc dù diện tích canh tác giảm, nhưng sản lượng lương thực có hạt vẫn được duy trì ở mức trên 39,2 nghìn tấn (năm 2010 là 39,5 nghìn tấn), giá trị sản xuất trên 1 ha đất canh tác đạt 88,2 triệu đồng/năm, tăng 18,2 triệu đồng so với năm 2010.
Kinh tế nông thôn chuyển dịch theo hướng tăng tỷ lệ công nghiệp, dịch vụ, các làng nghề truyền thống như chế tác đá mỹ nghệ, thêu ren được duy trì và mở rộng, tạo thêm nhiều việc làm tại chỗ, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy mạnh xóa đói, giảm nghèo ở nông thôn.
Tính đến năm 2013, thu nhập bình quân đầu người đạt 15,75 triệu đồng/người/năm, tăng 5 triệu đồng/người/năm so với năm 2011; tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn mới của huyện giảm mạnh, từ 10,34% năm 2011 xuống còn 7,22% năm 2012, riêng xã Ninh Vân chỉ còn 4,32%. Bộ mặt nông thôn có nhiều đổi mới, việc đầu tư và nâng cấp kết cấu hạ tầng nông thôn được quan tâm, hệ thống đường giao thông các xã, thị trấn được cứng hóa; 100% xã có hệ thống lưới điện quốc gia, các công trình thủy lợi, đê điều được quan tâm đầu tư nâng cấp cơ bản đáp ứng được yêu cầu sản xuất, dân sinh và phòng, chống lụt bão.
Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân vùng nông thôn ngày càng nâng cao: 90% xã đạt chuẩn quốc gia về y tế; 81,8% các trường đạt chuẩn quốc gia; 100% xã có điểm bưu điện văn hóa; 89% dân cư nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh... Trong đó, 4 xã làm điểm đã có những bứt phá mạnh mẽ so với các xã trong huyện trong việc hoàn thiện các tiêu chí, là tiền đề quan trọng để đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới trên địa bàn toàn huyện.
Vừa qua, Huyện ủy Hoa Lư đã tiến hành kiểm tra tiến độ, tình hình thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới ở một số xã trong huyện, trong đó có 4 xã làm điểm. Qua kiểm tra cho thấy, tại 4 xã đã hoàn thành 5/7 bước xây dựng nông thôn mới theo đúng hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh. Trong đó, các xã đã thực hiện tốt việc tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách và cách thức tiến hành xây dựng nông thôn mới sâu rộng đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân nên nhận được sự hưởng ứng tích cực, nhiệt tình và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trên địa bàn.
Đặc biệt, việc khảo sát, đánh giá thực trạng và tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt xong đề án nông thôn mới cấp xã đã nhận được sự đồng thuận, thống nhất cao của cộng đồng dân cư. Do đó, 4 xã đã có nhiều động lực để tập trung triển khai các nội dung theo đề án đã được phê duyệt và theo kế hoạch hàng năm, phù hợp với nguồn lực tại địa phương với trọng tâm là thực hiện các tiêu chí có điều kiện để thực hiện trước như: nâng cao thu nhập người dân, giao thông, thủy lợi, trường học, giáo dục, y tế, văn hóa, nhà ở dân cư, cơ sở vật chất văn hóa, môi trường, chợ nông thôn…
Đến nay, 4 xã đã huy động và thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới với tổng kinh phí trên 400 tỷ đồng. Trong đó, vốn từ ngân sách Nhà nước và các nguồn vốn lồng ghép các chương trình, dự án khác của Nhà nước là hơn 170 tỷ đồng, vốn do doanh nghiệp đóng góp hơn 4 tỷ đồng, vốn do nhân dân đóng góp trên 220 tỷ đồng… Từ năm 2011 đến nay, tiến độ thực hiện xây dựng nông thôn mới tại 4 xã đã từng bước có sự thay đổi: Ninh Giang từ 8/19 tiêu chí tăng lên 12/19 tiêu chí, Ninh Vân từ 6/19 tăng lên 13/19 tiêu chí, Ninh An từ 7/19 tăng lên 11/19 tiêu chí, Ninh Hải từ 9/19 tăng lên 10/19 tiêu chí.
Trong các tiêu chí chưa đạt, các xã chủ yếu chưa đạt về tiêu chí: thủy lợi, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, chợ, thu nhập. Để giúp các xã nhận thức rõ và đánh giá đúng kết quả đạt được, những tiêu chí chưa đạt để có những giải pháp hoàn thiện các tiêu chí chưa đạt, qua kiểm tra, đánh giá, huyện Hoa Lư đã có những chỉ đạo thiết thực, cụ thể để góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện xây dựng nông thôn mới tại 4 xã.
Với mỗi tiêu chí, tùy thuộc vào đặc thù, tình hình mỗi địa phương mà các giải pháp đề ra bám sát thực tế. Như việc thực hiện tiêu chí số 10 về thu nhập, trong 4 xã làm điểm, chỉ duy nhất có xã Ninh Vân cơ bản đạt so với mức thu nhập năm 2012 theo bộ tiêu chí quốc gia. 3 xã còn lại được xác định phải tiếp tục đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp, thủy sản, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ du lịch theo quy hoạch phát triển sản xuất cấp xã để phấn đấu đến năm 2015, 3 xã hoàn thành tiêu chí số 10.
Để từng bước nâng cao thu nhập cho người dân theo tiêu chí nông thôn mới, các xã tập trung làm tốt công tác đổi thửa, dồn điền gắn với xây dựng, cải tạo, nâng cấp hoàn thiện hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng nhằm tổ chức sản xuất hàng hóa tập trung, ổn định, có chất lượng, đáp ứng nhu cầu chế biến và thị trường.
Trong đó, đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng,vật nuôi theo chủ trương tái cơ cấu nền nông nghiệp, tập trung xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện đề án phát triển sản xuất lúa- cá ở Ninh Vân, Ninh Hải, phát triển một số cây trồng có giá trị kinh tế cao ở Ninh An, Ninh Giang.
Khuyến khích, hỗ trợ phát triển kinh tế trang trại chăn nuôi, nuôi thủy sản ở các xã theo hướng công nghiệp, an toàn sinh học, phấn đấu đến năm 2014 mỗi xã ít nhất có 1 cánh đồng mẫu lớn sản xuất lúa chất lượng cao hoặc cây vụ đông có giá trị kinh tế, nhất là ở Ninh An, Ninh Giang.
Bên cạnh đó, phát huy thế mạnh của các làng nghề truyền thống là thêu ren ở Ninh Hải và chế tác đá mỹ nghệ ở Ninh Vân để khuyến khích, thu hút các thành phần kinh tế đầu tư phát triển nghề tiểu thủ công nghiệp gắn với vùng nguyên liệu và thị trường, khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp, cá nhân làm nghề xây dựng thương hiệu, tìm kiếm và mở rộng thị trường tiêu thụ, quảng bá sản phẩm…
Cùng với sự vào cuộc và giúp sức từ huyện, Hoa Lư cũng mong muốn tiến độ xây dựng nông thôn mới tại 4 xã làm điểm tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của tỉnh về tăng nguồn hỗ trợ cho các xã xây dựng nông thôn mới, nhất là trong đầu tư xây dựng nhà văn hóa xã, nâng cấp, xây dựng các tuyến đường giao thông liên thôn, đường trục xã, giao thông nội đồng, kinh phí thực hiện đề án phát triển sản xuất mô hình lúa-cá, cánh đồng mẫu lớn.
Bên cạnh đó, để duy trì và phát triển bền vững làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân, Hoa Lư cũng đề nghị với tỉnh quan tâm bố trí kinh phí để mở rộng làng nghề giai đoạn 2, đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh của người dân và doanh nghiệp.
Bùi Diệu