HĐND tỉnh khóa XIII: Một nhiệm kỳ với nhiều kết quả nổi bật

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức 16 kỳ họp. Công tác tổ chức kỳ họp có những tiến bộ rõ nét về nội dung và cách thức tiến hành, trong đó chú trọng nêu cao trách nhiệm của đại biểu dân cử, phát huy trí tuệ tập thể, mở rộng dân chủ; lựa chọn nội dung mà cử tri và nhân dân bức xúc, quan tâm để quyết định giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

Qua các kỳ họp, HĐND tỉnh đã ban hành 162 nghị quyết. Nhìn chung, các nghị quyết đã được nghiên cứu, chuẩn bị kỹ càng, công phu, cụ thể hóa chủ trương của Tỉnh ủy, đúng quy định của pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Bên cạnh việc ban hành các nghị quyết về thực hiện nhiệm vụ hàng năm, HĐND tỉnh đã có nhiều nghị quyết chuyên đề trong từng giai đoạn, từng thời điểm thích hợp cho từng lĩnh vực, tạo ra sự đồng bộ trong lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Nhiều cơ chế, chính sách hướng về cơ sở, được nhân dân đồng tình, đem lại hiệu quả thiết thực như: Nghị quyết hỗ trợ kinh phí đóng BHYT cho người nghèo, cận nghèo, người cao tuổi một số đối tượng có hộ khẩu thường trú tại tỉnh; nghị quyết quy định mức hỗ trợ hàng tháng đối với người đứng đầu các tổ chức chính trị - xã hội ở thôn, tổ dân phố; quy định chế độ thù lao hàng tháng đối với những người đã nghỉ hưu giữ chức danh lãnh đạo chuyên trách tại các hội có tính đặc thù trên địa bàn tỉnh...

Nhiều nghị quyết chuyên đề mang tính đột phá, đã phát huy được tiềm năng, thế mạnh, thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển như: Nghị quyết thông qua Đề án xây dựng nông thôn mới, Nghị quyết thông qua Đồ án về Quy hoạch chung đô thị Ninh Bình đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Nghị quyết về chính sách khuyến khích tài năng và thu hút người có trình độ cao về công tác tại tỉnh; các nghị quyết phê duyệt Đề án khuyến nông, hỗ trợ phát triển sản xuất vụ đông, Đề án phát triển kinh tế tập thể...

Việc triển khai các nghị quyết được UBND tỉnh và các cơ quan chức năng tổ chức thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, kịp thời, có hiệu quả. Trong quá trình thực hiện, những quy định chưa phù hợp với các quy định pháp luật mới của Trung ương, của tỉnh hoặc chưa sát với thực tế đều được HĐND tỉnh xem xét sửa đổi, bổ sung kịp thời, đảm bảo sự thống nhất trong hệ thống pháp luật, đồng thời đảm bảo tính khả thi, góp phần để nghị quyết thực sự đi vào cuộc sống.

Hiệu quả việc triển khai các nghị quyết HĐND tỉnh được thể hiện rõ nét qua kết quả thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Giai đoạn 2011-2015, kinh tế của tỉnh tăng trưởng khá; tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đạt 11,7%/năm. Thu nhập bình quân đầu người năm 2015 đạt 41,5 triệu đồng, gấp 1,66 lần so với năm 2011. Văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện, an sinh xã hội được đảm bảo, đời sống nhân dân ngày càng được nâng lên. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, công tác quân sự - quốc phòng địa phương được tăng cường, hệ thống chính trị được củng cố ngày càng vững mạnh, tạo động lực mạnh mẽ để tỉnh phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới.

Hoạt động giám sát có trọng tâm, trọng điểm và đạt hiệu quả thiết thực

Hoạt động giám sát, khảo sát của HĐND tỉnh tiếp tục có bước đổi mới. Tại các kỳ họp, cùng với việc giám sát thường xuyên thông qua xem xét báo cáo công tác của các ngành, việc giám sát trực tiếp tại hội trường thông qua chất vấn cũng được thực hiện khá hiệu quả. Qua các kỳ họp, đã có 110 ý kiến chất vấn. Chất lượng chất vấn dần được nâng lên theo hướng ngắn gọn, rõ ràng, tập trung vào những vấn đề trọng tâm trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, những vấn đề bức xúc được cử tri quan tâm. Tính dân chủ, công khai, minh bạch trong hoạt động chất vấn được tăng cường.

Có những vấn đề được tái chất vấn, chất vấn đến cùng như: việc hoàn trả mặt bằng sau khai thác đồi Kẽm Chè thuộc xã Gia Hòa, huyện Gia Viễn; vấn đề nước sạch và vệ sinh môi trường ở nông thôn… Nội dung và cách thức trả lời chất vấn của lãnh đạo UBND và thủ trưởng các cơ quan được chuẩn bị kỹ và gửi đến đại biểu HĐND sớm với tinh thần trách nhiệm cao, nghiêm túc, đúng trọng tâm, cơ bản làm rõ những vấn đề mà cử tri quan tâm, đồng thời xác định trách nhiệm và đề ra thời gian và giải pháp khắc phục. Việc theo dõi, kiểm tra thực hiện các cam kết sau trả lời chất vấn được chú trọng, đem lại hiệu quả tương đối rõ nét.

Bên cạnh giám sát thường xuyên, Thường trực HĐND, các Ban HĐND tỉnh đã tiến hành 55 cuộc giám sát. Nội dung giám sát có trọng tâm, trọng điểm. Phương thức giám sát linh hoạt, kết hợp giữa giám sát, khảo sát trực tiếp tại cơ sở và giám sát qua báo cáo để đánh giá toàn diện và sát thực. Nét mới trong hoạt động giám sát của HĐND tỉnh nhiệm kỳ này là Thường trực HĐND tỉnh đã chú trọng phát huy vai trò của các tổ đại biểu HĐND tỉnh, giao các tổ đại biểu giám sát các nội dung liên quan trực tiếp đến địa bàn ứng cử.

Qua giám sát đã đánh giá kết quả đạt được, những hạn chế, khó khăn, vướng mắc, trên cơ sở đó kiến nghị những giải pháp yêu cầu các cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết nhằm thực hiện tốt hơn các văn bản pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của HĐND cùng cấp. Các kiến nghị sau giám sát được các cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện khá nghiêm túc, tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác quản lý, điều hành của các cơ quan hành chính nhà nước.

Công tác dân nguyện góp phần gắn kết mối quan hệ giữa cử tri và đại biểu dân cử

Hoạt động tiếp xúc cử tri có bước cải tiến theo hướng đa dạng hóa nội dung, hình thức tiếp xúc, kết hợp tiếp xúc của đại biểu HĐND các cấp để tiết kiệm thời gian, đồng thời nâng cao hiệu quả tiếp thu ý kiến, kiến nghị của cử tri. Các Tổ đại biểu HĐND tỉnh đã tổ chức 160 cuộc tiếp xúc cử tri. Tỷ lệ đại biểu tham gia đạt 95%.

Qua tiếp xúc, đã kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cử tri phản ánh tại kỳ họp, đồng thời giải thích, tuyên truyền và vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các nghị quyết của HĐND tỉnh. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, đã tiếp thu hơn 246 ý kiến, kiến nghị của cử tri thuộc thẩm quyền của tỉnh. Những kiến nghị chính đáng, cấp thiết của cử tri đã được xem xét giải quyết ngay theo thẩm quyền, góp phần củng cố niềm tin và tạo sự phấn khởi, đồng thuận trong nhân dân. Các ý kiến, kiến nghị chính đáng, hợp pháp của cử tri đều được tổng hợp đầy đủ và cơ bản đã được các cơ quan các cấp có trách nhiệm quan tâm giải quyết.

Công tác tiếp dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân được thực hiện theo quy định. Thường trực HĐND đã phối hợp với UBND và các cơ quan có liên quan thực hiện tốt Quy chế tiếp công dân của tỉnh và xử lý đơn thư theo quy chế của Tỉnh ủy. Thông qua hoạt động tiếp dân, đã lắng nghe các ý kiến, kiến nghị của công dân, đồng thời tuyên truyền, giải thích cho công dân về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Sau các buổi tiếp dân đã ban hành văn bản thông báo và theo dõi, đôn đốc UBND tỉnh, các ngành trong việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo. Trong nhiệm kỳ, Thường trực HĐND tỉnh đã chủ trì tiếp 951 lượt công dân của 90 vụ việc; tiếp nhận 652 lượt đơn thư khiếu nại, tố cáo, chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết, đồng thời đôn đốc, theo dõi việc giải quyết để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Có thể khẳng định rằng, hoạt động của HĐND tỉnh đã có những chuyển biến tích cực, chất lượng, hiệu quả hoạt động được nâng lên một bước theo hướng sâu sát, thực chất hơn.

Tuy nhiên, hoạt động của HĐND các cấp trên địa bàn tỉnh cũng còn có mặt hạn chế, đó là: Một số đề án, dự thảo nghị quyết trình HĐND tỉnh chưa được chuẩn bị kỹ, việc lấy ý kiến của đối tượng áp dụng và đánh giá tác động chưa chú trọng, công tác dự báo nguồn lực đảm bảo chưa được tính toán kỹ nên có nghị quyết sau khi ban hành đã không phát huy hết hiệu quả, phải sửa đổi. Hoạt động giám sát có mặt còn hạn chế, còn có những kiến nghị giám sát chung chung, thiếu cụ thể. Việc chất vấn giữa hai kỳ họp chưa được chú trọng, vẫn còn tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm trong hoạt động chất vấn. Việc tổ chức tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, ngành, giới còn ít. Việc theo dõi, đôn đốc thực hiện các kiến nghị sau giám sát, cam kết sau trả lời chất vấn và các kiến nghị, khiếu nại, tố cáo chưa sát sao, chưa quyết liệt nên hiệu quả chưa cao.

Với mục tiêu xây dựng HĐND tỉnh vững mạnh, toàn diện, thực sự là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, trong thời gian tới cần tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với hoạt động của HĐND, đặc biệt là quy hoạch, đào tạo, bố trí cán bộ có năng lực đảm nhiệm các chức danh trong HĐND tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ; đồng thời đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban, các tổ đại biểu và đại biểu HĐND tỉnh theo tinh thần Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các luật liên quan. Đặc biệt, cần nâng cao vai trò, trách nhiệm của đại biểu HĐND; thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng, trao đổi kinh nghiệm nâng cao kỹ năng hoạt động của đại biểu. Chú trọng phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tăng cường vai trò giám sát của cử tri đối với hoạt động của HĐND, đại biểu HĐND tỉnh.

Bằng các giải pháp tổng hợp, toàn diện, tin rằng với sự nỗ lực, trách nhiệm cao của Thường trực HĐND, các Ban và các đại biểu HĐND tỉnh, chất lượng, hiệu quả hoạt động HĐND tỉnh sẽ được nâng lên, tiếp tục khẳng định rõ vị thế, vai trò của cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương và đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà.

Nguyễn Tiến Thành

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh