Hạ cánh khẩn cấp: Gợi câu hỏi lớn về tình người trong dịch bệnh

Không có nhiều tầng ý nghĩa như "Broker" hay "Decision To Leave," những bộ phim đoạt giải tại Liên hoan phim Cannes 2022, nhưng "Emergency Declaration" (tựa Việt là Hạ cánh khẩn cấp) lại dễ chạm đến cảm xúc của người xem hơn, đặc biệt là với khán giả phổ thông. Lý do không chỉ bởi phim mang màu sắc "drama" đặc trưng của điện ảnh Hàn Quốc, mà còn bởi đề tài mang tính thời sự vô cùng nóng hổi: dịch bệnh và khủng bố máy bay.

Nhiều người đã coi "Emergency Declaration" là một "Train to Busan" phiên bản máy bay thay vì tàu hỏa. Nhưng thật ra, "Hạ cánh khẩn cấp" mang dáng dấp một câu chuyện thực tế nhiều hơn là viễn tưởng, khi mà Hàn Quốc cũng như nhiều quốc gia khác mới trải qua những thời khắc khó khăn của đại dịch COVID-19.

Chuyện phim tập trung vào một chuyến bay từ Seoul tới Hawaii, mang theo nhiều số phận đa dạng. Người đi nghỉ Hè, người tìm cách làm lại cuộc đời sau những vấp ngã. Và rồi, một biến cố chưa từng thấy đã xảy ra khi một kẻ khủng bố sinh học mang theo một virus gây chết người hàng loạt gieo rắc lên máy bay.

Điều trớ trêu hơn nữa là khi vaccine vẫn chưa được xác nhận an toàn thì cả Mỹ, Nhật Bản lẫn chính một bộ phận người dân Hàn Quốc đều không tán thành việc máy bay hạ cánh vì sợ có thể làm lây lan mầm bệnh lạ ra cộng đồng.

Từ đó, phim đặt ra những câu hỏi tự vấn cho mỗi người trong một xã hội hiện đại, rằng chúng ta có chấp nhận bao dung với những người đồng bào không may nhiễm bệnh, hay chỉ biết giữ an toàn cho bản thân. 

Các nhân vật chính trong phim đã bị đặt vào những tình huống trớ trêu như thế, và thậm chí đã phải chấp nhận hy sinh để bảo vệ cộng đồng khi đứng trước những áp lực lớn từ dư luận cũng như "cộng đồng mạng."

Ai trong mỗi chúng ta cũng có thể rơi vào tình huống tương tự, hoặc là người có mặt trên chuyến bay xấu số, hoặc là người ở dưới mặt đất và phải bấm nút trưng cầu lựa chọn có chấp nhận cho chuyến bay KI501 được hạ cánh hay không.

Trước "Emergency Declaration", đạo diễn Han Jae-rim cũng từng gây chú ý với những bộ phim sử dụng lăng kính độc đáo trước những vấn đề mang tính xã hội nhạy cảm như thế với "The Face Reader" (Thuật xem tướng) hay "The King," kết hợp hài hòa cả yếu tố thương mại lẫn nghệ thuật, lồng ghép cả những ẩn dụ về chính trị.

Bởi thế, Han Jae-rim dường như sẽ không muốn làm một bộ phim mô tả thảm họa một cách đơn thuần. Ông chia sẻ mình đã được nghe về ý tưởng bộ phim từ 2010, nhưng phải tới tận 2018, bản đề cương của phim hoàn thành và trong năm 2019 mới viết xong kịch bản.

Quá trình viết kịch bản, tuyển chọn diễn viên và tiền kỳ đều được hoàn thành trong năm 2019, tức là trước khi đại dịch COVID-19 xảy ra. Phim bắt đầu quá trình sản xuất vào tháng 5/2020, tức là ngay khi đại dịch bắt đầu lay chuyển thế giới. Không chỉ riêng đạo diễn Han Jae-rim, cả ê-kíp phim, bao gồm các diễn viên, đều bàng hoàng khi kịch bản mà ban đầu họ nghĩ rằng "vô thực" lại đang xảy ra ngoài đời thật, trên toàn thế giới. Có lẽ khi viết kịch bản, Han cũng không thể ngờ rằng, chỉ một năm sau, thế giới sẽ hứng chịu một đại dịch chưa từng có. 

"Đã từng có nhiều kiểu thảm họa tại Hàn Quốc. Cho dù bản chất, quy mô có khác nhau, thì cách con người ứng phó để vượt qua thảm họa không có nhiều sự khác biệt. Với phương diện đó, bộ phim này sẽ không chỉ đơn thuần thuộc "thể loại thảm họa", mà còn mang theo những ẩn ý về xã hội. Tôi mong muốn gửi tới khán giả thông điệp, chúng ta hoàn toàn có thể vượt qua những thảm họa," đạo diễn Han chia sẻ.

Ngoài việc xử lý tốt một kịch bản dù đơn giản nhưng dễ bắt "trend," "Hạ cánh khẩn cấp" còn quy tụ dàn diễn viên hùng hậu nhất có thể của điện ảnh Hàn Quốc hiện nay, với cả 2 nam tài tử thuộc hàng "quốc bảo" là Song Kang-ho và Lee Byung-hun.

"Nhân vật của Song Kang-ho sẽ đóng vai trò trung tâm dẫn chuyện và dẫn dắt toàn bộ câu chuyện. Đây là câu chuyện mà rất nhiều người, trong đó có cả nhân vật của anh ấy, phải cùng nhau vượt qua thảm họa. Con người trở nên hoảng loạn và yếu đuối khi đứng trước thảm họa, và lúc đó, họ sẽ bộc lộ cách mình phản ứng với tình huống." 

Nói về lần thứ ba kết hợp cùng Song Kang-ho, Han chia sẻ: "Quả thực ngay từ ban đầu, tôi đã nghĩ rằng: "Nếu Kang-ho không nhận vai thì không làm phim nữa. Anh ấy thể hiện đa dạng phương diện trong mỗi tác phẩm, nhưng điểm chung là anh ấy luôn nhiệt huyết và bùng nổ. Tuy nhiên trong bộ phim này, Song Kang-ho sẽ mang đến một khía cạnh mới so với các tác phẩm trước đây."

"Song Kang-ho, Lee Byung-hun đều là những diễn viên mà ngay cả các nhà làm phim tại Hollywood cũng đều biết rõ, vậy nên tuy việc được hợp tác với họ thực ra là một gánh nặng, nhưng tôi luôn tự thuyết phục đó chính là phước lành mình được ban tặng."

Về việc casting nam diễn viên trẻ Yim Si-wan cho vai phản diện quan trọng Jin-seok, Han Jae-rim cho biết: "Khi lựa chọn nhân vật Jin-seok, tôi nghĩ đến việc khắc họa một kẻ mang dáng vẻ ngoan ngoãn, vô hại nhưng thực ra lại là một tên tâm thần vô pháp. Và như thế, hình ảnh của Yim Si-wan xuất hiện trong tâm trí tôi."

"Hạ cánh khẩn cấp" có kinh phí lên tới 25 tỷ won, nên với đạo diễn Han, ông muốn tạo ra một trải nghiệm thực tế nhất, thuyết phục nhất cho người xem. Ông đã nhận được sự tư vấn từ các cơ trưởng, cơ phó, nhân viên các hãng hàng không, cũng như đội ngũ thanh tra chuyên giải quyết các vụ án liên quan tới khủng bố hay chuyên viên phân tích tội phạm.

Bối cảnh phim được tạo ra từ một thân máy bay thật. Han không bỏ qua một chi tiết nào, từ kích thước, nội thất, chi tiết buồng lái, vv.  Với phân cảnh máy bay mất lái và khung cảnh trở nên hỗn loạn, ông đã sử dụng một trục quay 360 độ gắn vào thân máy bay. Các diễn viên đã thực sự diễn xuất trong bối cảnh bị quay vòng như vậy. 

Đạo diễn Hạn Jae-rim chia sẻ: ''Tôi muốn khán giả có cảm giác như họ đang xem một thứ gì đó gần giống với một phim tài liệu. Bởi mục tiêu của tôi không phải là làm một bộ phim về thảm họa mà là đem đến cho khán giả những trải nghiệm như thể họ đang trải qua một thảm họa thật sự trên máy bay."

Tuy vậy, Han mong muốn đem đến không chỉ là trải nghiệm thảm họa, mà còn là thông điệp về xã hội, về tính nhân văn và tình người, cũng như cách chúng ta ứng phó với đại thảm họa.

"Sống trong thời đại này, ta đều đã quá quen với việc con người trở nên yếu đuối và thậm chí là ích kỷ giữa khủng hoảng. Nhưng bất chấp sự hỗn loạn mà nhân loại phải đối mặt trong đại dịch này, tình hình đang dần được cải thiện. Tôi hy vọng rằng bộ phim này có thể mang lại một chút an ủi và hy vọng cho những người phải chịu đựng thảm kịch này, cho những người đã dũng cảm chiến đấu chống lại nó, và cho tất cả chúng ta, những người hiện đang kiệt sức vì đối phó với đại dịch."

H.L (Vietnam+)