Giữ gìn bản sắc văn hóa Mường tại Trường THPT Dân tộc nội trú Ninh Bình

Vào ngày thứ 2 đầu tuần hàng tuần và những ngày kỷ niệm của ngành Giáo dục, ngày lễ lớn của đất nước trong năm, trường THPT Dân tộc nội trú Ninh Bình luôn khuyến khích và quy định các em học sinh mặc trang phục truyền thống của dân tộc mình. Đặc biệt là vào các buổi sáng thứ 2 chào cờ đầu tuần, theo quy định, tất cả học sinh đều phải mặc trang phục truyền thống dân tộc Mường. Đây là quy định bắt buộc và cũng là một trong những tiêu chí để đánh giá công tác thi đua giữa các lớp.

Em Đinh Thị Minh Anh, học sinh lớp 11C, thôn Nga 2, xã Cúc Phương (huyện Nho Quan) bày tỏ, em thấy vui và tự hào khi được mặc bộ trang phục truyền thống của dân tộc mình vào dịp những ngày lễ lớn và các buổi quy định mặc đồng phục của nhà trường vào những ngày thứ 2. Điều này luôn nhắc nhở em phải biết trân trọng, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc mình, bởi nó không chỉ là niềm tự hào, mà còn là nét văn hóa riêng của mỗi dân tộc cần được lưu giữ.

Cũng như Minh Anh, em Bùi Tiến Đạt, học sinh lớp 12A, xã Yên Quang (huyện Nho Quan) cho biết, em cũng thấy rất thoải mái và tự hào khi mặc bộ quần áo truyền thống của nam giới dân tộc Mường. Nhìn bộ quần áo màu nâu sáng, tuy đơn giản, hơi già so với lứa tuổi học sinh, nhưng bộ quần áo lại có nét riêng, tôn lên sự khỏe mạnh, nam tính của người đàn ông, mặc vào khá thuận lợi cho việc di chuyển, thực hiện các công việc học tập, sinh hoạt, hơn nữa lại rất mát mẻ và thoải mái.

Theo cô giáo Đinh Thị Mười, chủ nhiệm lớp 11A, để các em học sinh duy trì nét đẹp và niềm yêu thích, tự hào khi mặc trang phục truyền thống, cùng với quy định của nhà trường, các giáo viên chủ nhiệm, giáo vụ, bộ phận cũng trợ giúp nhiệt tình. Như việc hướng dẫn các em mặc trang phục, bảo quản, giặt giũ, gìn giữ để quần áo luôn đẹp và sạch sẽ.

"Các em vào trường học tập khi mới 15, 16 tuổi, còn khá nhỏ bé và vụng về. Chúng tôi phải đồng hành giáo dục, dạy dỗ các em từ học tập, ăn mặc, cư xử, giao tiếp trong học tập, sinh hoạt cũng như cuộc sống thường ngày. Hầu hết các em chưa biết cách mặc trang phục dân tộc mình, chưa biết giặt, gấp sao cho sạch, đẹp, không nhầu nhĩ... Nên mỗi giáo viên vừa như người thầy, vừa như người mẹ hướng dẫn các em tận tình từng chút, từng chút một, dần hình thành cho các em việc mặc và giữ gìn trang phục truyền thống..." - cô giáo Đinh Thị Mười chia sẻ.

Cô giáo Bùi Thị Chuyên, Phó Hiệu trưởng trường THPT Dân tộc nội trú Ninh Bình cho biết: Năm học 2020-2021, toàn trường có 364 học sinh, với 10 lớp ở 3 khối 10, 11, 12. 100% học sinh là người dân tộc Mường thuộc các xã vùng cao của huyện Nho Quan như Cúc Phương, Văn Phương, Yên Quang, Quảng Lạc... Là cơ sở giáo dục dành cho con em đồng bào dân tộc thiểu số, nên việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống được nhà trường đặc biệt chú trọng.

Khác với các trường THPT khác, học sinh Trường THPT Dân tộc nội trú Ninh Bình lên lớp 3 buổi/ngày. Trong đó, buổi tối là giờ các em tự học bài trên lớp dưới sự giám sát, quản lý của giáo viên và giám thị. Các giáo viên được phân công tăng cường kiểm tra hoạt động tự học của học sinh; đồng thời quan tâm tới các hoạt động văn nghệ, TDTT, các hoạt động ngoài giờ lên lớp, giúp các em được vui chơi, giải trí, rèn luyện thể lực và sức khỏe, thêm tinh thần tập thể, vơi đi nỗi nhớ nhà.

Theo đó, ngoài tổ chức tập thể dục buổi sáng, giữa giờ, nhà trường còn tổ chức tập luyện, thi đấu các câu lạc bộ khiêu vũ, võ thuật, các môn thể thao, các trò chơi dân tộc, các hoạt động văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc và nhiều hoạt động thu hút học sinh tham gia như: Dạ hội, giao lưu văn hóa, tham quan du lịch và học tập, trải nghiệm sáng tạo, qua đó giáo dục cho các em kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc tập thể, giao lưu học hỏi về kiến thức và các kỹ năng trong cuộc sống. 

Với chủ trương gắn giáo dục, đào tạo với gìn giữ, bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc, trường THPT Dân tộc nội trú Ninh Bình tiếp tục duy trì mặc trang phục truyền thống trong trường học. Đồng thời, lồng ghép các chương trình giáo dục địa phương vào một số môn học như Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, GDCD... Nhằm dạy cho học sinh về kiến trúc nhà sàn, trang phục, ẩm thực truyền thống dân tộc Mường, những nét văn hóa phi vật thể, các làn điệu dân ca, trò chơi dân gian, nhạc cụ dân tộc...

Đặc biệt, từ năm 2016 đến nay, nhà trường duy trì quy định học sinh mặc trang phục truyền thống trong các buổi chào cờ đầu tuần, lấy đó làm tiêu chí để đánh giá thi đua, nhận được sự hưởng ứng, đồng thuận, thực hiện nghiêm túc của tất cả học sinh. Đồng thời, trong các ngày lễ, Tết, các buổi ngoại khóa, sinh hoạt tập thể trong trường, giúp học sinh nhận thức sâu sắc về văn hóa dân tộc mình, tạo sân chơi, xây dựng môi trường giáo dục thân thiện, lành mạnh.

Hàng năm, tại Ngày hội văn hóa các dân tộc huyện Nho Quan, nhà trường đều thành lập đoàn cán bộ, giáo viên và học sinh tham gia, với nhiều tiết mục văn hóa, văn nghệ - TDTT và các món ẩm thực truyền thống, độc đáo của đồng bào dân tộc Mường. Qua đó, giúp học sinh có điều kiện giao lưu, học hỏi, nâng cao ý thức giữ gìn, trân trọng những nét đẹp truyền thống của dân tộc mình và nỗ lực học tập tốt để sau này đóng góp công sức xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh.

          Bài, ảnh: Hạnh Chi