Niềm vui từ một lớp học nghề Gia Minh là một xã còn nhiều khó khăn của huyện Gia Viễn. Đời sống của bà con phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp bởi vậy tỷ lệ hộ nghèo còn ở mức cao. "Địa phương cũng loay hoay đủ kiểu để đưa ngành nghề về với bà con, tuy nhiên vẫn chưa tìm được nghề nào phù hợp"- ông Nguyễn Mạnh Hồng, Chủ tịch UBND xã Gia Minh nói.
ông Hồng viện dẫn, trước đây chúng tôi từng phối hợp mở lớp dạy nghề đan bèo bồng cho lao động ở xã bởi Gia Minh có lực lượng lao động nhàn rỗi dồi dào, địa phương lại có diện tích mặt nước lớn. Tuy nhiên, ngay sau khi được đào tạo, những lao động này đành để…mất nghề vì không trồng cấy được nguyên liệu. Khảo sát kỹ mới hay, tuy diện tích mặt nước của Gia Minh lớn, nhưng không phù hợp để cấy bèo (nguyên liệu cho nghề đan bèo bồng) bởi nước ở đây rất chua. Một bài học sâu sắc được địa phương rút ra là dù nuôi con gì, trồng cây gì và làm nghề gì…cũng phải dựa trên nền tảng thực tế. Tiếp đó, xã cũng đưa vào một số nghề thủ công như: chẻ tăm hương, mây tre đan…, đến nay, nghề vẫn tồn tại, song chỉ thu hút được một bộ phận lao động cao tuổi hoặc trẻ em tham gia làm với gia đình, còn lực lượng lao động chính thì vẫn không mặn mà với lý do mức thu nhập cho một ngày công lao động còn thấp. "Tháng 5-2015, Trung tâm Dạy nghề huyện mở lớp đào tạo nghề may công nghiệp. Ngay từ bước khảo sát, rất nhiều lao động, đặc biệt là lao động trẻ ủng hộ và đăng ký tham gia học nghề này"- ông Nguyễn Mạnh Hồng, Chủ tịch UBND xã Gia Minh nói.
Lớp học được tổ chức nề nếp, đảm bảo chất lượng nên chỉ sau 3 tháng đào tạo, đến nay số học viên đều đã có thể làm nghề và được doanh nghiệp nhận vào làm việc tại xưởng may mở tại địa phương. Chị Nguyễn Thị Hương ở đội 1, thôn Thượng, xã Gia Minh cho biết, vì không có việc làm nên tôi và nhiều chị em phụ nữ ở xã phải đi làm thuê xa nhà như phụ hồ, giúp việc… vì mưu sinh nên đành gửi con cái ở nhà cho ông bà tuổi đã cao. Thêm nữa, vì công việc không đều nên thu nhập của tôi cũng bấp bênh. Khi nghe tin địa phương mở lớp dạy nghề may công nghiệp, chúng tôi rất phấn khởi. Trong thời gian học nghề, tôi cũng có mức thu nhập ngót 2 triệu đồng/tháng.
Từ đầu năm tới nay, huyện Gia Viễn tổ chức được 4 lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn. "Chúng tôi xác định việc liên kết với doanh nghiệp trong đào tạo là hướng đi quan trọng nhằm đảm bảo việc làm cho người lao động. Tất cả các lớp dạy nghề được tổ chức từ đầu năm đến nay đều được doanh nghiệp đầu tư nhà xưởng, máy móc, thiết bị phù hợp… để phối hợp với Trung tâm trong công tác dạy nghề cho người lao động. Qua khảo sát, 100% lao động sau khi đào tạo đã được sắp xếp việc làm với mức thu nhập ổn định. Sắp tới, huyện tiếp tục mở thêm 2 lớp dạy nghề may công nghiệp cho lao động ở các xã Gia Minh, Gia Phong, Gia Lạc. Đến nay, công tác chuẩn bị cho lớp học đã được hoàn tất"- ông Trần Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Dạy nghề huyện Gia Viễn cho biết.
Để người lao động sống được bằng nghề đã học
Đó chính là khẳng định của ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Viễn về quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo của UBND huyện đối với công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Bởi thế, để công tác dạy nghề đi vào thực chất, mang lại hiệu quả tích cực giúp người dân, đặc biệt là người dân ở những vùng nghèo, vùng bị thu hồi đất…có thêm công cụ để vươn lên thoát nghèo, hàng năm, huyện Gia Viễn đều tổ chức cho cán bộ đi tham quan, tìm hiểu thị trường, tham khảo phương thức làm ăn… ở những địa phương khác. Từ những chuyến đi thực tế này, các cán bộ làm công tác dạy nghề đã tiếp cận và đưa được một số nghề triển vọng, phù hợp về với địa phương, điển hình như nghề chẻ tăm hương. Ông Trần Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Dạy nghề huyện Gia Viễn cho biết, do nhu cầu tâm linh của con người ngày càng cao, nên thị trường tiêu thụ của mặt hàng tăm hương rất lớn. Một số thị trường lớn như: Trung Quốc, Đài Loan, ấn Độ… có nhu cầu nhập sản phẩm rất lớn. Mặt khác, sản xuất tăm hương vừa đơn giản, lại không phải đầu tư vốn nên rất phù hợp với các đối tượng lao động thủ công. Các doanh nghiệp cam kết, nếu Gia Viễn có nhu cầu phát triển nghề tăm hương, doanh nghiệp sẽ cử cán bộ kỹ thuật về tận nơi để dạy nghề. Đồng thời, doanh nghiệp sẽ bao tiêu luôn sản phẩm cho người lao động. Đầu tiên, huyện ưu tiên mở lớp dạy nghề cho các xã nghèo trọng điểm như: Gia Minh, Gia Lạc, Gia Phong… Sau khi "thí điểm" thành công, huyện phát triển nghề rộng rãi sang các địa phương khác.
Ngoài ra, UBND huyện cũng căn cứ vào thế mạnh của từng địa phương để lựa chọn nghề cho lao động nông thôn. Theo đó, huyện đã phối hợp mở lớp dạy đan song, mây xuất khẩu cho lao động ở xã Gia Trung. Trước đây, người Gia Trung rất nổi tiếng với nghề đan mây tre. Hiện, các doanh nghiệp xuất khẩu song, mây trong tỉnh đã về khảo sát và rất hài lòng về tay nghề của lao động địa phương. Doanh nghiệp đã quyết định đầu tư nguyên liệu và bao tiêu sản phẩm cho Gia Trung. Việc thực hiện dự án này không chỉ tạo việc làm, tăng thêm thu nhập, giúp địa phương thoát nghèo mà còn góp phần củng cố, duy trì làng nghề thủ công truyền thống đã bị "ngủ quên" từ nhiều năm nay. Một số làng nghề mới như: đan chiếu trúc ở Gia Xuân, trồng nấm rơm ở Gia Tiến, nghề thêu ren ở Gia Thanh... cũng đã được hình thành và phát triển khá tốt. Nếu làm việc chăm chỉ, mỗi lao động cũng có thu nhập hơn 1 triệu đồng/tháng. Tuy chưa phải là cao, nhưng cũng góp phần giải quyết khó khăn cho nhiều gia đình.
Cũng theo ông Trần Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Dạy nghề huyện: Thêm một thuận lợi nữa đối với địa phương đó là có Khu công nghiệp Gián Khẩu đóng trên địa bàn. Nhu cầu tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp ngành may mặc rất lớn. Không chỉ thu hút lao động vào làm việc tại Khu công nghiệp, nhiều doanh nghiệp còn về tận các xã để mở xưởng may vệ tinh. Đây là cơ hội lớn đối với lao động, nhất là lao động nữ. Thời gian qua chúng tôi đẩy mạnh liên kết với các doanh nghiệp trên địa bàn trong việc đào tạo nghề cho lao động. Doanh nghiệp cử cán bộ chuyên môn trực tiếp dạy nghề cho học viên. Đồng thời, cung cấp các trang, thiết bị cho người lao động học nghề. Nhờ đó, phần lớn học viên sau khi học xong đều được bố trí việc làm, đáp ứng được yêu cầu công việc.
Bài, ảnh: Thu Hằng