Ghi ở dòng họ hiếu học tiêu biểu

Cách không xa nhà anh Trịnh Duy Hiến là nhà ông Trịnh Duy Oánh và bà Đoàn Thị Bích. Trong ngôi nhà nhỏ có đủ vườn cây, ao cá, khu chăn nuôi gia cầm… chỉ có ông bà ở để chăm sóc mẹ già đã trên 90 tuổi. Trong 4 người con thì 3 cô chị gái đầu đã tốt nghiệp các trường đại học như Sư phạm, Bưu chính viễn thông, Kinh tế quốc dân, hiện có việc làm ổn định, còn cậu em út cũng không chịu thua kém các chị khi thi đỗ và học tại trường Đại học Ngoại thương. Nụ cười tươi, niềm tự hào ánh lên trong đôi mắt bà Đoàn Thị Bích khi được hỏi đến việc học hành, cuộc sống của các con. Bà cho biết, trong 3 cô con gái đầu, hiện 2 cô đã có bằng thạc sỹ, các cô đều đã lập gia đình, có cuộc sống đầy đủ, hạnh phúc. Những vất vả của những ngày chồng bộ đội xa nhà, một mình tần tảo sớm hôm bán bánh mì, bán xôi, buôn bán lặt vặt từ củ hành, mớ rau đến con cá, chắt chiu từng đồng nuôi các con ăn học … đã lùi xa. Giờ đây bà Bích đã thanh thản bởi con cái đã trưởng thành để làm nốt vai trò vợ hiền, dâu thảo. Hàng ngày cùng chồng chăm sóc vườn tược, chăn nuôi gia cầm và lấy sự sum họp của con cháu làm niềm vui tuổi già…

Ông Trịnh Duy Soạn, Trưởng ban Khuyến học dòng họ Trịnh Duy cho biết: "Cả dòng họ đều thống nhất tư tưởng dồn sức cho việc học hành của con cháu. Những tiện nghi đắt tiền, nhà cao cửa rộng chúng tôi chưa có nhiều, nhưng niềm tự hào của một dòng họ chủ yếu làm nghề nông, đời sống còn nhiều khó khăn là sự thành đạt, học hành ngày càng tiến tới của con cháu. Bằng chứng là trong dòng họ ngày càng có nhiều gia đình có 2 đến 4 con đều có trình độ đại học trở lên…"

Họ Trịnh Duy có 121 hộ với 553 khẩu. Trước năm 1996 dòng họ có 30 cựu khoa, từ năm 1996 đến nay, sau 17 năm dòng họ làm công tác khuyến học, đến nay có 52 cử nhân, còn 9 cháu đang học đại học, 3 cháu đang học cao đẳng. Dòng họ hiện có 10 thạc sỹ, bình quân mỗi năm có 4 cháu đỗ vào các trường đại học và cao đẳng… 100% các gia đình được công nhận là gia đình hiếu học, trong đó có 20 gia đình được công nhận là gia đình hiếu học cấp huyện, 5 gia đình hiếu học cấp tỉnh. Tất cả trẻ em trong dòng họ đều được đến trường, không có học sinh vì hoàn cảnh khó khăn mà phải bỏ học giữa chừng. Hiện Quỹ Khuyến học của dòng họ Trịnh Duy đã vận động, quyên góp được trên 20 triệu đồng. Dòng họ đã tổ chức phát thưởng cho trên 500 lượt con cháu đạt danh hiệu học sinh giỏi và thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng, học sinh nghèo vượt khó, trong đó có vài chục em đỗ vào đại học. Đặc biệt, dòng họ có nhiều con, cháu, dâu, rể là giáo viên đã góp phần kèm cặp, hướng dẫn, bảo ban con, cháu có ý chí vươn lên, học hành tiến bộ. Ngoài con cháu trong độ tuổi đi học, những người lớn trong dòng họ ở mọi lứa tuổi, thành phần đều thường xuyên tham gia các lớp học tập cộng đồng để nghiên cứu, tìm hiểu các kỹ thuật chăn nuôi, gieo trồng, các vấn đề khoa học - kỹ thuật, chính sách pháp luật, dân số…

Sự gương mẫu của người lớn đã góp phần nuôi dưỡng tinh thần ham học, thi đua vượt khó học giỏi của con, cháu trong dòng họ. Điều đáng quý ở dòng họ Trịnh Duy là trong công tác khuyến học, khuyến tài, các bậc cao niên cũng luôn nhắc nhở các gia đình không cứng nhắc và quá trọng bằng cấp gây sức ép cho con cái, không nhất thiết hướng các con phải vào được đại học, mà tùy vào khả năng, điều kiện, hoàn cảnh gia đình để có thể chọn học nghề phù hợp, quan trọng nhất là phải biết học làm người và dù đi học hay đi làm cũng phải không ngừng phấn đấu tự học hỏi vươn lên.

Với những cố gắng trong công tác khuyến học, khuyến tài, dòng họ Trịnh Duy đã được các cấp khen thưởng với nhiều phần thưởng đáng quý: Hội Khuyến học Yên Mô, UBND huyện Yên Mô tặng 6 giấy khen, 2 bức trướng; UBND tỉnh tặng 3 Bằng khen; Hội Khuyến học tỉnh tặng Bảng vàng dòng họ khuyến học và dòng học khuyến học tiêu biểu giai đoạn 2007-2010.

Trong đó có nhiều cá nhân trong dòng họ được tặng Bảng vàng khuyến học, danh hiệu gia đình hiếu học và Kỷ niệm chương vì sự nghiệp khuyến học. Năm 2011, dòng họ được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam tặng Bằng khen. Năm 2013, dòng họ được Hội Khuyến học tỉnh trao tặng bức trướng khuyến học. Ngày 9-10-2013, đại diện dòng họ Trịnh Duy được đi dự Đại hội thi đua khuyến học Trung ương lần thứ 3 và được BCH Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam tặng Bằng khen và công nhận danh hiệu "Dòng họ hiếu học" tiêu biểu xuất sắc toàn quốc…

Hạnh Chi