Ghi nhận từ "Trại sáng tác Văn học nghệ thuật nhà trường năm 2014 tại Nam Định"

Thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”, vừa qua, Hội Văn học, nghệ thuật (VHNT) tỉnh đã phối hợp với Sở GD và ĐT tổ chức chương trình “Trại sáng tác VHNT nhà trường năm 2014” nhằm bồi dưỡng năng lực sáng tác VHNT cho một số giáo viên và học sinh các trường THCS, THPT trong tỉnh.

Thực trạng sáng tác văn học trẻ ở tỉnh ta đang trong giai đoạn trầm lắng cả về số lượng và chất lượng. Ngoài số ít cây bút trẻ là hội viên Hội VHNT, còn đội ngũ những cây bút trẻ là giáo viên, học sinh ở các trường THCS, THPT trong tỉnh chưa thực sự được quan tâm phát triển đúng mức. Trong đội ngũ sáng tác trẻ, một số cây bút vẫn chưa định hướng được phong cách sáng tác rõ ràng... Mặc dù Tạp chí Văn nhân của Hội VHNT tỉnh vẫn dành “diện tích” cho các sáng tác “Nhà trường” song các “cây bút” này ít được tham gia giao lưu, tập hợp, bồi dưỡng chuyên môn để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm trong sáng tác. Chương trình “Trại sáng tác VHNT nhà trường năm 2014 tại Nam Định” vừa qua tổ chức thành công và đạt được những kết quả đáng ghi nhận. 15 thầy, cô giáo dạy văn và 10 học sinh giỏi văn được chọn trong toàn tỉnh đã tham gia. Các trại viên được nghe PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương nói chuyện về “VHNT trong tình hình hiện nay”. Nhà văn Nguyễn Khắc Trường, Chủ tịch hội đồng Văn xuôi Hội Nhà văn Việt Nam truyền đạt “Phương pháp sáng tác văn xuôi”. Nhà văn Võ Thị Xuân Hà, Uỷ viên BCH Hội Nhà văn Việt Nam trao đổi với các trại viên về “Truyện ngắn và sáng tác văn học trẻ hiện nay” với chuyên đề “Tại sao tôi viết văn?”. Nhà thơ Phạm Trọng Thanh, Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam trao đổi về “Sáng tác thơ ca Nam Định”. Ngoài ra, các trại viên còn được đi thực tế tham quan tại Nhà tưởng niệm Nguyễn Bính, Trạng nguyên Lương Thế Vinh, giao lưu với Trường THCS Trần Huy Liệu (Vụ Bản) để tìm chất liệu sáng tác.

10 học sinh giỏi văn được tuyển chọn trong các trường THCS và THPT trong tỉnh tham gia trại sáng tác.

Quá trình tham gia Trại sáng tác, nhiều trại viên đã định hình phong cách sáng tác, hiểu hơn về các thể loại văn học, từ đó vận dụng linh hoạt trong các tác phẩm của bản thân. Tổng kết Trại sáng tác đã có 65 bài thơ, 13 truyện ngắn, 17 tản văn, 5 bài ký, nghiên cứu, chính luận nộp về Ban tổ chức. Về các sáng tác văn xuôi, những trại viên có nhiều tác phẩm đợt này như cô giáo Lê Hà Ngân, Trường THCS xã Hải Hà (Hải Hậu) có 9 tản văn, 1 truyện ngắn; cô giáo Phạm Thị Huyền, Trường THCS Giao Thủy có 5 truyện ngắn. Những học sinh có tác phẩm chất lượng như: Đỗ Thị Thu Trang, Trường THCS Trần Huy Liệu (Vụ Bản) với truyện ngắn “Bạn bè ơi”; Phạm Thị Uyên, Trường THCS Giao Thủy với 3 truyện ngắn: “Bạn thời thơ ấu”, “Vé số”, “Bố tôi”; Vũ Thị Phương Thảo, Trường THCS Đào Sư Tích (Trực Ninh) với truyện ngắn “Lời ru của biển”. Các tác giả thơ Đặng Thị Hằng, Phạm Thế Long, Phạm Thu Uyên, Phạm Thị Thắm, Phạm Hồng Vân, Đỗ Thị Hương Giang là những nhân tố mới làm nên sự thành công của trại sáng tác lần này. Đánh giá các tác phẩm văn xuôi của một số trại viên, Nhà văn Nguyễn Khắc Trường, Chủ tịch hội đồng Văn xuôi Hội Nhà văn Việt Nam nhận xét: “Thành phần lớp học với mục đích bồi dưỡng cho lực lượng viết trong nhà trường gồm cả giáo viên và học sinh nên nhận thức không đồng đều. Nhưng khi thu hoạch và nhận được một số tác phẩm văn xuôi của trại viên đã gây cho tôi sự ngạc nhiên, các sáng tác của thầy và trò đều vững về nội dung, trong sáng về tư tưởng…”. Như vậy, với số lượng và chất lượng thu được từ Trại sáng tác cho thấy các tác giả đã thành công trong việc tìm tòi, phát hiện những nét mới trong đời sống thường ngày của nhân dân, các tác phẩm đề cập đến vấn đề mang tính cấp thiết như: bảo vệ môi trường, giáo dục đạo đức học đường được đánh giá cao. Đặc biệt với các em học sinh tham gia trại sáng tác, các tác phẩm đã thể hiện những cảm xúc, suy nghĩ của lứa tuổi học trò với cuộc sống gia đình, hướng tới những giá trị nhân văn sâu sắc. Câu văn, vần thơ của các em thể hiện cái nhìn trong trẻo, tươi tắn về bức tranh thiên nhiên, phong cảnh làng quê, tình yêu Tổ quốc qua những hình ảnh quen thuộc. Với mong muốn phát hiện, bồi dưỡng khả năng sáng tác của các “cây bút” trẻ, chương trình “Trại sáng tác VHNT nhà trường năm 2014 tại Nam Định” đã tạo thêm động lực và góp phần thúc đẩy phong trào sáng tác Văn học trẻ ở tỉnh ta. NSƯT Đào Quang, Chủ tịch Hội VHNT tỉnh cho biết: Việc phát hiện, bồi dưỡng và tập hợp những người sáng tác trẻ là một trong những nhiệm vụ quan trọng của hoạt động công tác Hội. Thời gian tới, Hội tiếp tục nâng cao chất lượng trang “Nhà trường” trên Tạp chí Văn nhân để phát hiện, giới thiệu những cây bút trẻ đến với độc giả. Đồng thời, một số hội viên Hội VHNT tỉnh đang công tác tại các trường THCS, THPT trong tỉnh sẽ phát hiện, tập hợp các cây bút trẻ, bồi dưỡng kiến thức văn chương, kỹ năng sáng tác cho các em.

Bên cạnh những thành công đáng ghi nhận, ở Trại sáng tác VHNT nhà trường năm 2014 một số tác phẩm vẫn bộc lộ những hạn chế nhất định: Một số bài sưu tầm nghiên cứu chưa sâu, chưa rõ ràng giữa sưu tầm và sáng tác. Có truyện, ký chưa khai thác sâu nội tâm và tính cách nhân vật; tác phẩm thơ chưa hoàn chỉnh về ý và tứ… Đây là những hạn chế khó tránh khỏi khi thời gian thâm nhập thực tế và sáng tác của người tham gia đều ngắn. Nhưng những kiến thức và kinh nghiệm trong chương trình “Trại sáng tác VHNT nhà trường năm 2014 tại Nam Định” lần này sẽ là hành trang quan trọng cho những cây bút trẻ trong tương lai./.

Bài và ảnh: Viết Dư