Chúng tôi gặp Mai Ngọc Oanh sau liên hoan, cũng là lúc em trở lại tựu trường cùng các bạn sau kỳ nghỉ hè vui, bổ ích. Em hiện là học sinh lớp 9 Trường THCS Yên Nhân (Yên Mô). Khác với những gì đã thể hiện trên sân khấu, ngoài đời, Mai Ngọc Oanh khá rụt rè khi tiếp xúc với phóng viên. Trên sân khấu, Mai Ngọc Oanh xuất hiện trong bộ áo tứ thân, đầu vấn khăn mỏ quạ, tay kéo nhị và phiêu lãng theo từng giai điệu xẩm, khiến người xem phải trầm trồ thốt lên cô bé biểu diễn hay quá. Mai Ngọc Oanh tâm sự: Sinh ra trong gia đình có 3 chị em và không có ai theo lĩnh vực nghệ thuật, nhưng từ nhỏ em đã rất thích ca hát. Đặc biệt, cách đây 3 năm, khi nhà trường tổ chức các lớp học đàn hát dân ca, được nghe các làn điệu hát xẩm của cố nghệ nhân Hà Thị Cầu, em rất thích. Từng giai điệu, câu hát cứ "ngấm" dần và khi em cất lên tiếng hát, em cảm thấy rất hưng phấn, như đã giải tỏa được tấm lòng của những phận người qua từng bài hát.
Khá nhút nhát khi trò chuyện với người lạ, nhưng khi nói về hát xẩm, cô bé lại rất mạch lạc, tự tin. Mai Ngọc Oanh cho biết: em đã được tiếp cận với nhiều loại hình âm nhạc dân gian, nhưng lắng đọng nhất trong em vẫn là hát xẩm. Bởi lời ca mộc mạc, chân tình của hát xẩm đã giúp em hiểu thêm về tâm cảm của người xưa, đưa em lại gần hơn với tinh thần và cội rễ của âm nhạc dân tộc. Điều thuận lợi đối với Mai Ngọc Oanh, là ở quê em có CLB hát xẩm Kim Ngân, do bà Phạm Thị Kim Ngân, người làng Bình Hải làm chủ nhiệm. Nhận thấy tố chất và năng khiếu thiên bẩm của cô bé, bà Kim Ngân đã tiếp nhận Mai Ngọc Oanh là học trò và rèn giũa cho học trò cưng từ 3 năm nay. Bà Kim Ngân cho biết: Oanh có tố chất giọng "đanh", sắc nét và biết cách luyến láy, "nhả câu" đúng nhịp, đúng phách, lại rất ham học hỏi. Có những làn điệu xẩm rất khó như "chênh bong", "phồn huê" phải luyện đi, luyện lại nhiều lần nhưng cô bé vẫn không hề nản chí, điều này khiến tôi rất yên tâm. Hiện Ngọc Oanh đã nắm khá vững 8 làn điệu cơ bản của xẩm và có thể bồi dưỡng để phát triển hơn.
Nói về Liên hoan tiếng hát Hoa Phượng đỏ tỉnh Ninh Bình lần thứ XIII, năm 2019, Mai Ngọc Oanh cho biết, đây là lần đầu tiên em tham dự cuộc thi lớn. Ban đầu tâm lý có hơi lo lắng, nhưng được sự giúp đỡ, tận tình chỉ bảo của bà Kim Ngân em đã tự tin hơn rất nhiều. Tại đêm chung kết, em quyết định chọn bài "Nghĩa mẹ sinh thành" thuộc làn điệu xẩm thập ân, thông qua bài hát em muốn gửi đi thông điệp cho các bạn nhỏ, hãy luôn ghi nhớ công lao dưỡng dục, sinh thành của cha mẹ, tự răn mình phải không ngừng nỗ lực phấn đấu để vươn lên trở thành người có ích, là người có hiếu với cha mẹ, để cha mẹ được an vui.
Không chỉ hát hay, ở trường, Mai Ngọc Oanh còn được bạn bè, thầy cô quý mến bởi em là cô học trò ngoan, chăm chỉ và học giỏi đều các môn. Suốt 8 năm học qua, em luôn là học sinh giỏi của trường. Tính cách hòa đồng, tích cực tham gia các hoạt động Đội, giúp đỡ bạn cùng tiến, Mai Ngọc Oanh luôn được bạn bè, thầy cô giáo chủ nhiệm bình bầu và giao giữ trọng trách là lớp trưởng. Hiện Mai Ngọc Oanh đang không ngừng nỗ lực học tập, rèn luyện, phấn đấu đạt được ước mơ trở thành luật sư để có thể đem những hiểu biết pháp lý của mình giúp đỡ nhiều hơn cho những mảnh đời khó khăn, bất hạnh cần trợ giúp. Ngoài ra, em cũng rất muốn được các nghệ nhân giúp đỡ để có thể theo ngành nghệ thuật, trở thành nghệ nhân của những làn điệu xẩm, góp phần bảo tồn nghệ thuật dân gian đặc sắc của quê hương.
Bài, ảnh: Mai Lan - Trường Giang