• Ông Zoltan Somogyi, Phó Tổng thư ký Tổ chức Du lịch thế giới UNWTO: Phải luôn gắn du lịch tâm linh với phát huy các giá trị văn hóa, bảo vệ môi trường, cảnh quan.
Đây là lần đầu tiên tôi đến thăm Ninh Bình. Ninh Bình quả thật là vùng đất có nhiều cảnh quan đẹp, con người rất thân thiện, cởi mở và rất hiếu khách. Ninh Bình sở hữu một tiềm năng lớn về du lịch tâm linh với các đền, chùa, nhà thờ nằm dải rác trong khu dân cư. Bên cạnh đó Ninh Bình còn có một nền văn hóa truyền thống lâu đời với những sản vật, nghề truyền thống, nghệ thuật truyền thống còn lưu giữ đến ngày nay. Chính quyền địa phương cũng đã tích cực ban hành những chính sách hỗ trợ người dân trong việc bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể. Đây chính là lợi thế lớn để Ninh Bình phát triển du lịch tâm linh trong tương lai.
Nhưng muốn phát triển du lịch tâm linh thì trước hết, các bạn phải hiểu "du lịch tâm linh" chính là sự trao đổi văn hóa giữa các vùng miền, các dân tộc, các quốc gia. Vì vậy trước tiên phải đảm bảo việc tôn trọng nền văn hóa nơi di sản, cảnh quan đó thuộc về để du khách vừa có thể cảm nhận được nét đẹp văn hóa của con người, của vùng đất đó, đồng thời phải có những hành động bảo vệ, duy trì những di sản văn hóa đó. Trong quá trình phát triển du lich tâm linh phải luôn gắn du lịch tâm linh với phát huy các giá trị văn hóa, bảo vệ môi trường, cảnh quan. Bên cạnh đó phải có sự tham gia của chính người dân địa phương trong việc bảo tồn và gìn giữ các giá trị di sản của địa phương.
Ông Mason Florence, Giám đốc điều hành văn phòng điều phối du lịch tiểu vùng sông Mekong: Ninh Bình cần thu hút nhiều hơn nữa lượng khách nước ngoài
Câu hỏi lớn nhất hiện nay của các bạn là làm thế nào để Ninh Bình phát triển du lịch tương xứng với tiềm năng vốn có? Điều quan trọng nhất để thúc đẩy du lịch thì Ninh Bình cần phải thu hút nhiều hơn nữa du khách nước ngoài. Để làm được việc này, Ninh Bình cần phải chú trọng quảng bá hình ảnh, vẻ đẹp sự hấp dẫn của cảnh quan của Ninh Bình, nhất là việc phát hành bản đồ du lịch, các loại sách hướng dẫn du lịch, các trang web du lịch bằng nhiều thứ tiếng khác nhau, có như vậy du khách quốc tế dễ dàng có thể biết đến Việt Nam nói chung và Ninh Bình nói riêng.
Ninh Bình có lợi thế rất to lớn về du lịch, đó là địa hình thuận lợi, cảnh quan đẹp, đặc biệt là loại hình du lịch tâm linh vì Ninh Bình có quần thể di sản núi chùa Bái Đính lớn nhất Đông Nam Á, có nhà thờ đá Phát Diệm…Qua chuyến thăm quan các điểm du lịch tâm linh của Ninh Bình tôi nhận thấy du lịch Ninh Bình mới chỉ manh nha phát triển chứ chưa thực sự trở thành ngành kinh tế.
Bên cạnh đó, nếu không có một cơ chế quản lý, bảo vệ chặt chẽ các điểm du lịch tâm linh của Ninh Bình sẽ phải đối mặt với các nguy cơ cao về môi trường, gia tăng dân số, quá trình đô thị hóa. Như vậy, muốn phát triển du lịch theo hướng bền vững và trở thành ngành kinh tế có đóng góp lớn trong nền kinh tế quốc dân thì Ninh Bình cần phải có ngay kế hoạch quản lý để cân bằng việc bảo vệ môi trường di sản, cảnh quan bên cạnh với việc khai thác du lịch nhằm đảm bảo phát triển du lịch về lâu dài.
• Ông Jose Paz Gestoso, Giám đốc Điều hành Công ty Plan Xacobeo Galicia, The Way of St. James, Tây ban Nha: Chúng ta phải quản lý được hành động, cách cư xử của du khách đối với di sản, cảnh quan
Điều quan trọng để phát triển du lịch là phải có tiềm năng du lịch to lớn, nhưng việc bảo tồn di sản, cảnh quan tự nhiên, môi trường sinh thái, cũng như tôn trọng nền văn hóa, con người, địa phương. Nếu bạn làm được điều này thì tôi tin chắc các bạn sẽ có một tương lai tươi sáng cho ngành du lịch. Vì đất nước của các bạn rất đẹp. Xin chúc mừng các bạn vì điều này.
Theo tôi, muốn phát triển du lịch bền vững, trước hết chúng ta cần phải kiểm soát được lượng du khách đến thăm di sản, cảnh quan. Đảm bảo lượng du khách không quá vượt trội so với phạm vi diện tích của cảnh quan, bởi nếu du khách quá đông, sẽ gây ảnh hưởng đến khuôn viên, hiện trạng của cảnh quan. Chúng ta phải quản lý được hành động, cách cư xử của du khách đối với di sản, cảnh quan. Muốn làm được điều này chính quyền phải tăng cường giáo dục người dân trong việc tôn trọng di sản, tôn trọng văn hóa, tôn trọng con người.
Việc đảm bảo nền du lịch không được phát triển quá nhanh, quá trình phát triển ấy phải là quá trình lâu dài, bền vững, có như vậy mới đảm bảo sự cân bằng giữa khai thác du lịch và bảo vệ môi trường, di sản, cảnh quan. Các nhà quản lý phải hiểu bảo vệ di sản, cảnh quan, chính là bảo vệ văn hóa, nét đẹp riêng của mỗi vùng đất.
• Ông Kai Partale, chuyên gia phát triển ngành du lịch của chương trình phát triển năng lực du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội do EU tài trợ: Du lịch tâm linh là sự kết hợp của nhiều yếu tố để tạo nên sản phẩm du lịch hấp dẫn du khách
Bên cạnh thuận lợi lớn là sở hữu cảnh quan đẹp, ngôi chùa lớn, độc đáo với nền văn hóa riêng biệt, Ninh Bình lại có vị trí địa lý thuận lợi, gần với thủ đô Hà nội, gần sân bay, bến cảng, và gần với các địa điểm du lịch khác nổi tiếng như Vịnh Hạ Long, Đảo Cát Bà…
Để thúc đẩy phát triển du lịch tâm linh, các bạn không chỉ chú trọng đến những yếu tố liên quan đến tâm linh, mà còn nhiều yếu tố khác. Ngoài việc có một ngôi chùa lớn, to đẹp như chùa Bái Đính, các bạn phải xây dựng thành một tổ hợp du lịch, nơi đó sẽ có trung tâm tôn giáo, có các dịch vụ giải trí, nghỉ dưỡng, tham quan…vì không một du khách nào lại muốn tham quan chỉ mỗi cảnh chùa, hay cảnh quan trong chuyến đi của mình cả.
Sự kết hợp của nhiều yếu tố sẽ tạo nên sản phẩm du lịch độc đáo, thu hút và hấp dẫn du khách. Phát triển du lịch tâm linh bền vững phải đi đôi với du lịch có trách nhiệm.
Du lịch trách nhiệm nói đến trách nhiệm của tất cả mọi người, của các nhà quản lý, của chính quyền, của du khách, của các nhà điều hành du lịch, của người dân địa phương. Tuy nhiên, vai trò của cộng đồng địa phương được đánh giá cao bởi chính họ là người hiểu rõ nhất về di sản, cảnh quan của địa phương mình, và từ đó họ sẽ biết cách tôn trọng, bảo vệ cảnh quan theo cách tốt nhất. Và chính họ sẽ giúp du khách hiểu và tôn trọng có trách nhiệm với di sản, cảnh quan ấy, có như vậy du lịch mới có thể phát triển một cách bền vững được.
Nguyễn Thơm-Nguyễn Thủy-Đức Lam