Dòng họ Phạm khuyến học

Họ Phạm thôn Đồng là dòng họ lớn của xã Khánh Nhạc với gần 200 hộ dân, hơn 500 nhân khẩu, số lượng con cháu định cư ở xã Khánh Nhạc chiếm khoảng 70%. Là dòng họ có truyền thống hiếu học, đến nay, họ đã có gần 100 cử nhân, 10 thạc sĩ, 1 tiến sĩ, 2 nhà giáo ưu tú; có 15% con, cháu trong họ theo nghề sư phạm; có trên 80% con cháu trong độ tuổi từ 18-27 đã tốt nghiệp THPT và tương đương.

Nhà giáo ưu tú Phạm Đức Hoành, Trưởng Ban Khuyến học dòng họ Phạm thôn Đồng cho biết: Dòng họ đã có gần 300 năm nay. Hơn 20 năm trước, điều kiện kinh tế của họ còn nhiều khó khăn nhưng dòng họ Phạm luôn có phong trào tự học nổi danh trong làng, trong xã, nhiều gia đình con cái thành đạt, trở thành những thầy, cô giáo tận tâm, giỏi giang. Năm 2006, tích cực hưởng ứng cuộc vận động "Xây dựng dòng họ, thôn, xóm, phố khuyến học" của Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam, của các cấp khuyến học trong tỉnh, Ban Khuyến học dòng họ được thành lập với "hạt nhân" ban đầu gồm những thành viên nòng cốt đều là con cháu công tác trong lĩnh vực giáo dục. Ban đầu thành lập mới chỉ có 25 hộ tham gia.

Để phong trào khuyến học, khuyến tài của dòng họ phát triển, Ban Khuyến học dòng họ xây dựng quy chế hoạt động cụ thể, công khai, tạo không khí thi đua trong mỗi gia đình. Theo đó, con cháu trong độ tuổi đi học đều được đến trường, mỗi gia đình phải quan tâm chăm lo cho con cháu mình từ việc học hành đến việc giáo dục đạo đức, nhân cách sống cho trẻ. Đồng thời, Ban Khuyến học dòng họ luôn phối hợp chặt chẽ với các nhà trường trong quản lý con em trong họ học tập; chia sẻ, động viên con em trong họ có hoàn cảnh khó khăn tích cực đến trường và phấn đấu trong học tập; đẩy mạnh mối gắn kết giữa dòng họ với gia đình, thường xuyên gặp gỡ, động viên những trường hợp khó khăn để có biện pháp giúp đỡ. Bên cạnh đó, dòng họ đã động viên các gia đình trong họ tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc", "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", tích cực tham gia phong trào xây dựng nông thôn mới, nhiều gia đình góp công, góp tiền, chung tay xây dựng nông thôn mới sạch đẹp, khang trang.

Nhằm động viên, khuyến khích con em trong dòng họ phấn đấu vươn lên trong học tập và rèn luyện, hàng năm, Ban Khuyến học dòng họ đã vận động các gia đình trong họ có điều kiện, những người tâm huyết với phong trào ủng hộ gây quỹ khuyến học để phát thưởng cho những con cháu có thành tích cao trong học tập. Trong năm đầu thành lập, dòng họ đã trích quỹ mua sách vở, giấy bút trao tặng cho học sinh có thành tích học tập tốt. Dịp Tết Nguyên đán hàng năm, tại từ đường dòng họ, ông Trưởng Ban Khuyến học dòng họ thành kính đọc tên, báo cáo thành tích đạt được của con em trong họ; lưu danh các cháu vào sổ vàng; chụp ảnh tư liệu để làm ảnh truyền thống gia tộc. Đầu năm học dòng họ lại phát thưởng cho con cháu đạt thành tích cao. Việc làm này đã góp phần thúc đẩy phong trào thi đua giữa các gia đình trong dòng họ, động viên con em phấn đấu vươn lên. Khi hoạt động đi vào ổn định, dòng họ tập trung xây dựng Quỹ Khuyến học, khuyến tài theo hoàn cảnh từng hộ, cộng với tiền tài trợ của gia đình khá giả, đến nay quỹ có số dư trên 55 triệu đồng. Từ năm 2006-2016, dòng họ đã phát thưởng cho trên 200 con em trong họ có thành tích cao trong học tập.

Nhờ làm tốt công tác khuyến học, khuyến tài nên truyền thống hiếu học bao đời nay của dòng họ Phạm luôn được phát huy, thành tích của con cháu trong dòng họ ngày một tăng. Các hộ trong họ luôn chấp hành tốt các hương ước, quy ước của địa phương, chấp hành nghiêm túc các chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước; con cháu không vi phạm pháp luật và các tệ nạn xã hội. Từ năm 2006-2016, họ Phạm luôn được UBND xã Khánh Nhạc, Hội Khuyến học huyện khen thưởng. Năm 2014, dòng họ được Hội Khuyến học tỉnh tặng Bảng vàng khuyến học. Năm 2017, dòng họ Phạm thôn Đồng được Hội Khuyến học huyện Yên Khánh đề nghị Hội Khuyến học tỉnh tặng bức trướng "Dòng họ hiếu học xuất sắc" vì những thành tích xuất sắc trong phong trào khuyến học, khuyến tài.

Bài, ảnh: Hồng Vân - Minh Quang