Một trong những mô hình đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn huyện là Đề án "Sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh", được triển khai 21/21 xã, thị trấn. Thực hiện Đề án, ngành Dân số- KHHGĐ huyện đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tư vấn, cung cấp thông tin, kiến thức về nguy cơ dị dạng, dị tật bẩm sinh ở thai và trẻ sơ sinh để nâng cao thể chất và trí tuệ cho trẻ, nâng cao chất lượng giống nòi. Hàng năm, trên địa bàn huyện có hàng nghìn bà mẹ mang thai được khám sàng lọc 2-3 lần/chu kỳ thai nghén và hàng nghìn trẻ sinh ra được lấy máu gót chân sàng lọc sơ sinh. 5 năm qua, huyện đã có 3.885 bà mẹ được siêu âm sàng lọc, 2.389 trẻ sinh ra được sàng lọc sơ sinh, phát hiện 18 trẻ mắc bệnh bẩm sinh được điều trị kịp thời. Cùng với đó, Trung tâm Dân số-KHHGĐ huyện cũng đẩy mạnh việc triển khai mô hình "Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân" tại 11 xã trên địa bàn huyện, hướng vị thành niên, thanh niên được tiếp cận với chính sách dân số, nâng cao hiểu biết và thực hành chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, khám sức khỏe tiền hôn nhân trước khi bước vào cuộc sống gia đình riêng. Giai đoạn 2011-2015, huyện đã tổ chức 44 lớp tư vấn cho các bậc phụ huynh có con trong độ tuổi vị thành niên, thanh niên, phối hợp với các nhà trường tổ chức 62 buổi ngoại khóa cung cấp kiến thức, tư vấn, cấp 5.652 cuốn cẩm nang tuyên truyền cho vị thành niên, thanh niên ở 11 xã triển khai mô hình.
Qua việc xây dựng các mô hình, đề án đã nâng cao nhận thức của nhân dân về công tác dân số, sức khỏe sinh sản, KHHGĐ, thu hút người dân nhiệt tình tham gia. Hiện nay, 21/21 xã, thị trấn trong huyện đã duy trì các CLB Không sinh con thứ 3, CLB tiền hôn nhân, CLB nam nông dân với công tác dân số-KHHGĐ...
Đồng chí Đinh Thị Thúy, Giám đốc Trung tâm Dân số-KHHGĐ huyện Gia Viễn cho biết: Xác định rõ việc triển khai các chiến dịch tăng cường tuyên truyền, vận động lồng ghép với dịch vụ sức khỏe sinh sản/KHHGĐ đến các xã vùng sâu, vùng khó khăn là cơ sở để hoàn thành tốt các chỉ tiêu về công tác dân số, do đó Trung tâm Dân số-KHHGĐ huyện đã tham mưu với UBND huyện xây dựng kế hoạch, đồng thời phối hợp với các cơ quan chuyên môn, chính quyền cơ sở để tổ chức thực hiện các chiến dịch tuyên truyền, vận động lồng ghép dịch vụ sức khỏe sinh sản tại các xã, thị trấn. Các đối tượng được cán bộ y tế, dân số trực tiếp tư vấn, hướng dẫn, cấp phát tài liệu, tờ rơi, hướng dẫn cách chăm sóc và bảo vệ sức khỏe, hạnh phúc gia đình; nâng cao nhận thức của chị em trong độ tuổi sinh đẻ, thực hiện tốt KHHGĐ, đảm bảo sức khỏe và thời gian để phát triển kinh tế gia đình, xóa đói, giảm nghèo.
Đồng thời, kiểm tra, rà soát, vận động số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, số cặp vợ chồng sinh con một bề, đã sinh đủ số con nhưng chưa thực hiện một trong những biện pháp tránh thai hiện đại hưởng ứng, thực hiện. Trong năm 2015, Trung tâm Dân số-KHHGĐ huyện đã tổ chức thành công 2 đợt chiến dịch tuyên truyền, vận động, lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản tại 21 xã, thị trấn; tổ chức 84 buổi tuyên truyền, tư vấn chuyên đề về chăm sóc SKSS/KHHGĐ cho đối tượng sinh đẻ và tư vấn trực tiếp cho 5.482 lượt người, khám phụ khoa 4.676 phụ nữ có chồng trong độ tuổi sinh đẻ, khám thai 883 người, tiêm phòng uốn ván cho 600 phụ nữ mang thai; cấp phát trên 12 nghìn tờ rơi tuyên truyền, sửa chữa 101 khẩu hiệu, panô, băng zôn tuyên truyền. Kết quả thực hiện chiến dịch đã tác động không nhỏ tới nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và nhân dân về công tác dân số-KHHGĐ, đồng thời nâng cao hiệu quả thực hiện các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ.
Việc cung cấp các dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ được tăng cường. Số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại ngày càng tăng. Năm 2015, toàn huyện đã có 5.641 ca áp dụng các biện pháp tránh thai, đạt 112,3% kế hoạch năm. Tỷ suất sinh là 14,9%o, giảm 0,5%o so với năm 2014; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 0,78%; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm so với năm 2014; tỷ số giới tính khi sinh giảm 111 bé trai/100 bé gái; có 97/265 địa bàn không có người sinh con thứ 3 trở lên. Huyện Gia Viễn nhiều năm liên tục dẫn đầu tỉnh về thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch năm.
Bài, ảnh: Tiến Minh