Theo quy định mới của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2014 thí sinh sẽ thi 4 môn gồm 2 môn bắt buộc (Toán, Văn) và 2 môn tự chọn (trong số 6 môn: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Ngoại ngữ, Địa lý). Trong đó, môn ngoại ngữ có thêm một phần viết luận bên cạnh phần trắc nghiệm, còn môn ngữ văn sẽ thay đổi theo hướng chia làm 2 phần: đọc hiểu và làm văn.
Bên cạnh đó, thời gian làm bài của các môn thi cũng có phần thay đổi, thời gian làm bài của môn Toán và Ngữ văn rút ngắn còn 120 phút thay vì 150 phút như trước đây. Sự thay đổi này được Bộ GD và ĐT công bố khi ban hành hướng dẫn tổ chức thi tốt nghiệp THPT vào ngày 1/4/2014, điều này gây bất ngờ cho nhiều học sinh và giáo viên, vì nó khác hoàn toàn so với cách thức mà học sinh vẫn ôn luyện lâu nay. Đặc biệt là đối với môn Ngữ văn.
Theo cô Lê Trâm Anh, giáo viên dạy văn Trường THPT chuyên Lương Văn Tụy, những đổi mới trong ma trận và thời gian làm bài môn Ngữ văn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay là chắc chắn, vì vậy cô cùng các giáo viên trong tổ môn văn đã chủ động lên kế hoạch ôn tập cho các em từ sớm, bên cạnh đó, luôn trấn an tư tưởng cho các em học sinh, để các em không hoang mang, dao động, động viên các em tập trung thời gian và sức lực để ôn thi. Đối với cấu trúc đề thi mới mà Bộ đưa ra, cô cho rằng về cơ bản kiến thức nền các em đã có, chỉ khác đi là hình thức làm bài, vì vậy các thầy cô chủ yếu rèn và cho các em làm quen với các kỹ năng đọc hiểu văn bản, bố cục của đoạn văn, và hướng dẫn các em cách vận dụng những kỹ năng đó để làm bài. Và theo cô, trong thời gian 120 phút, các em học sinh hoàn toàn có thể hoàn thành tốt bài thi môn văn của mình".
Với các em học sinh, những thay đổi này tác động rất lớn tới tâm lý ôn thi của các em. Thời gian làm bài giảm 30 phút, nhiều em lo ngại sẽ không làm hết bài, bởi lâu nay các em vẫn quen làm văn và ôn luyện trong thời gian 150 phút, tuy nhiên cũng nhiều em hi vọng với thời gian rút ngắn đi thì đề thi có thể sẽ nhẹ nhàng hơn.
Em Phạm Thị Thu Hằng, học sinh lớp 12 Văn trường chuyên Lương Văn Tụy cho biết em và các bạn trong lớp đều tỏ ra khá hoang mang trước sự thay đổi của môn Văn, các em lo lắng với hình thức làm bài mới sẽ khó đạt được điểm cao.
Còn đối với môn Toán, với cấu trúc đề thi cũ mà các thầy cô vẫn ôn tập cho các em trong suốt thời gian qua, thời gian làm bài 150 phút là hợp lý đối với học sinh có học lực yếu. Vì vậy, đến thời điểm cận kề với kỳ thi mới bắt đầu cho các em ôn tập theo cấu trúc đề thi mới sẽ gây khó khăn trong việc ôn thi, đồng thời tạo tâm lý hoang mang cho các em học sinh.
Điểm khác của môn Ngoại ngữ năm nay có thêm phần tự luận khiến cho nhiều em học sinh và thầy cô e ngại. Học sinh phải làm và nộp bài thi trắc nghiệm xong mới làm phần tự luận. Đây chỉ là thay đổi mang tính kĩ thuật khi tổ chức thi nhằm hạn chế học sinh trao đổi bài trong phòng thi.
Theo thầy Trần Minh Khoa, giáo viên dạy Anh văn trường THPT Hoa Lư A, viết tự luận là yêu cầu cao với các em, bởi từ trước đến nay các em chủ yếu làm các dạng bài liên quan đến ngữ pháp, cấu trúc câu, và viết 1 đoạn ngắn, cho nên phần thi này sẽ gây khó khăn cho các em muốn đạt điểm tối đa. Hơn nữa, Bộ GD&ĐT có đưa ra 10 chủ đề nhưng không hướng dẫn cụ thể về độ dài, về cách tính điểm… nên rất khó khăn cho giáo viên trong việc hướng dẫn học sinh ôn thi.
Những thay đổi trong đề thi tốt nghiệp THPT 2014 là cần thiết nhưng nếu như Bộ GD-ĐT có phương án triển khai ngay từ đầu năm học sẽ giúp giáo viên và học sinh đỡ bất ngờ và sẽ chủ động trong ôn tập để đạt kết quả cao.
Nguyễn Thủy