Mong muốn doanh nghiệp nhỏ và vừa được đặt vào trung tâm của chiến lược phát triển du lịch bền vững và sáng tạo

Trong Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV của Đảng đã nêu rõ định hướng phát triển du lịch và công nghiệp văn hóa trở thành cụm ngành kinh tế mũi nhọn, gắn với đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển bền vững. Đây là tư duy đột phá, song để hiện thực hóa, cần có chính sách cụ thể hơn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, thay vì những chủ trương chung chung.

Được biết, Ninh Bình đã có Nghị quyết số 105/2023/NQ-HĐND của HĐND tỉnh về việc ban hành Quy định một số chính sách hỗ trợ phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023-2030. Đây là chính sách rất cụ thể, có tác động rất tích cực đến ngành du lịch cần được nhân rộng ra toàn quốc. Tôi kiến nghị ba nhóm chính sách trọng tâm:

Một là, đối với chính sách tài chính - đầu tư: Nhà nước đã thành lập và có Quỹ hỗ trợ phát triển doanh nghiệp du lịch nhỏ và vừa, nhưng để doanh nghiệp có thể tiếp cận vốn ưu đãi, vay đầu tư cơ sở hạ tầng, đào tạo nhân lực, chuyển đổi số và truyền thông thương hiệu thì cần được thúc đẩy hoạt động mạnh mẽ hơn. Ưu tiên miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế sử dụng đất và phí cấp phép đối với các đơn vị hoạt động ở vùng khó khăn, vùng du lịch cộng đồng hoặc tham gia bảo tồn di sản. Tạo cơ chế “một cửa liên thông” cho doanh nghiệp du lịch tiếp cận thủ tục đầu tư, cấp phép và quảng bá, giảm gánh nặng hành chính.

Hai là, đối với chính sách quy hoạch và không gian phát triển: Khi xây dựng quy hoạch tổng thể du lịch quốc gia và các quy hoạch vùng, cần bố trí không gian phát triển riêng cho doanh nghiệp địa phương quy mô nhỏ, tránh bị lấn át bởi các tập đoàn lớn. Mỗi địa phương nên có “cụm doanh nghiệp du lịch cộng đồng - sáng tạo” (Creative Tourism Cluster), nơi doanh nghiệp nhỏ có thể chia sẻ hạ tầng, quảng bá chung, và cùng phát triển sản phẩm đặc trưng.

Ba là, đối với chính sách thương hiệu và xúc tiến thị trường: Tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ tham gia các chương trình xúc tiến quốc gia, hội chợ quốc tế, roadshow, famtrip với chính sách hỗ trợ chi phí công bằng. Xây dựng nền tảng số chung cho doanh nghiệp du lịch Việt Nam; nơi quảng bá, đặt dịch vụ, kết nối nhà cung cấp và khách hàng toàn cầu được vận hành bởi Nhà nước, sử dụng dữ liệu mở.

Du lịch không thể tách rời yếu tố con người. Người làm du lịch không chỉ là người kinh doanh mà còn là người kể chuyện, người giữ hồn văn hóa dân tộc. Tại Ninh Bình, tôi chứng kiến những hướng dẫn viên, nghệ nhân, chủ homestay hay người lái đò Tràng An - họ không có bằng cấp cao, nhưng lại có tri thức sống, có tình yêu quê hương và lòng tự hào dân tộc. Vì vậy, cần một chính sách phát triển nguồn nhân lực du lịch mang tính thực tiễn và nhân văn hơn. Nếu đầu tư cho con người, chúng ta không chỉ nâng cao chất lượng phục vụ, mà còn xây dựng văn hóa ứng xử du lịch Việt Nam văn minh, thân thiện, đẳng cấp. Hơn nữa, doanh nghiệp nhỏ là nơi khởi nguồn của sáng kiến. Chính họ đã sáng tạo ra các sản phẩm du lịch trải nghiệm: chợ quê, tour đạp xe làng cổ, du lịch học đường, du lịch làng nghề, trải nghiệm nông nghiệp, âm nhạc dân gian… những điều mà doanh nghiệp lớn khó có thể làm được.

Phát triển du lịch không chỉ là làm giàu bằng tài nguyên, mà là làm đẹp thêm tâm hồn con người Việt Nam. Khi doanh nghiệp nhỏ được trao cơ hội, họ sẽ bảo vệ di sản, giữ gìn bản sắc và lan tỏa hình ảnh Việt Nam thân thiện, mến khách. Khi con người được tôn trọng, nghề du lịch trở thành niềm tự hào chứ không chỉ là kế sinh nhai. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, chúng ta cần một hệ sinh thái du lịch mà ở đó “Nhà nước kiến tạo chính sách - Doanh nghiệp vận hành sáng tạo - Người dân đồng hành và hưởng lợi”. Đó chính là mô hình phát triển du lịch Việt Nam trong thời kỳ mới: vì con người, do con người và cho con người.